GIZA HARREMANA ETA KOORDINAZIOA: NERBIO-SISTEMA ETA SISTEMA ENDOKRINOA
Asaldura psikikoak
Asaldura obsesibo-konpultsiboa: Konpultsioak
portaera errepikakorrak edo errituzkoak dira, eta obsesioari emandako erantzun gisa osatzen dira.
Eskizofrenia: pertsonak argi
pentsatzeko, bere emozioak kontrolatzeko, erabakiak hartzeko edo besteekin harremanak izateko duen gaitasunari erasaten dio.
Depresioa: depresioa ez da
norberaren borondatez alda
daitekeen tristezia iragankorra.
Arreta falta eta hiperaktibotasuna
A. Antsietatea: emozio-egoera desatsegina da; eta horrekin batera, maiz, sintomak era askotakoak dira: urduritasuna,
kontzentratzeko zailtasuna, loaren gorabeherak eta abar.
Sistema endokrinoko gaixotasunak
•Diabetea: Intsulina eskasiak edo
intsulinarik ezak sortzen du, eta horren
ondorioz, gorputzak ezin du odoleko glukosa
xurgatu, ezta energia-iturri gisa erabili ere.
Halakoetan, odolak ohi baino azukre kantitate
handiagoa izaten du.
•Nanismoa eta hipofisi-gigantismoa: garapen-
aldian hazkuntza-hormona sortzeko arazoek
eragindako gaixotasunak dira.
•Tiroideko gaixotasunak: tiroide-hormona gehiegi edo gutxiegi sortzearen ondorioz
gertatzen dira, eta hipertiroidismoa eta hipotiroidismoa esaten zaie, hurrenez hurren. Hiperfuntzioa edo ohi baino tiroxina gehiago sortzeak areagotu egiten ditu metabolismoa, urduritasuna, loezina, haserrekortasuna, hiperaktibotasuna eta pisu-galera. Hipofuntzioak -hau da, tiroxina gutxiegi sortzeak- gorputzeko funtziorik
garrantzitsuenak moteltzen ditu.
Topic principal
ASALDURA FISIKOAK EDO ORGANIKOAK
D: Gaixotasun neurodegeneratiboak: esaterako, Alzheimer-en gaitza edo Parkinson-en gaitza.
-Parkinsona: mugimendua eta jarrera kontrolatzeaz eta koordinatzeaz arduratzen diren garuneko guneen neuronak hiltzeari edo endekatzeari zor zaio. Sintomarik
sarrienak hauek dira: gihar zurrunak, ibiltzeko zailtasunak, esku, beso eta hanketako dardara, eta gorabeherak mugimenduen koordinazioan.
-Alzheimerra: garun-azaleko neuronak endekatzearen ondorioz gertatzen da.
Hasieran, galera arinak gertatzen dira
oroimenean, orientazioan eta arrazoimenean, eta pixkana-pixkana
areagotu egiten dira. Fase aurreratuetan hitz egiteko zailtasunak
gertatzen dira, jarraibideak betetzeko ezintasuna, eta aldaketak
portaeran eta nortasunean.
Subtopic
C: Kolpeak: bizkarrezur-muinean lesioak eragin ditzakete, bai eta paralisia
ere, beheko ataletan (paraplejia) edo atal guztietan (tetraplejia).
B: Garuneko arterien buxadura edo haustura: Neuronen heriotza eragiten du, odol-fluxurik ez dagoelako.
A: Gaixotasun infekziosoak: Esaterako, poliomielitisa eta meningitisa. nerbio-sistema zentralari eragiten dioten gaixotasunak.
