MINERALAK ibai

Mere som dette

MATERIAREN SAILKAPENA

af Naroa Vega

MATERIA

af Iñaki Armaolea Pagegi

MATERIA

af Iñaki Armaolea Pagegi

MATERIALEN SAILKAPENA

af Unax Labaka Aranguren

MINERALAK

MEATZEAK ETA HAIETAKO PRODUKTUAK

MEATZEAK

INDUSKETA-MOTA HOBIAREN SAKONERAREN ARABEKOA DA

Lurpeko Meatzeak, hobia sakontasun handian egonez gero zuletzen dira. Tunel sarea izaten dute bide horizontalak galeriak dira eta vertikalak zuloak.

f15

Aire zabaleko Meatzeak. Mineralak Gainezalean edo sakontasun txikietan egoten dira ustiategi horietan

Harrobiak

Ebakiak. Terrazatan egituratuta daude

f14

SAILKAPENA

Mineral Industrialak

lurreko mineralik ugarienak dira kantitate handitan erabiltzen dira talde horretakoak dira esate baterako

EZ SILIKATOAK, mineral ohikoenetako eta erabilienetako, ordea ez dira silikatoak, esaterako, Kaltzita, igeltsua, halita eta fluorita.

f13

SILIKATOAK, lurrazalaren % 75 baino gehiago ozatzen dute, talde honetan mineral guztiak silizioz eta oxigenoz osatuta daude. Ortosa, plagioklasas, kuartzoa, talkoa, olibinoa...

f12

Mineral Metalikoak

Mineral metalikoetatik metalak ateratzen dira, hala nola burdina kobrea aluminio eta beruna,mineral horiek hobietan egoten dira mineral bat erauztea errentagarria bada, mineral hori meatzat hartzen da

Oro har mineral horiek metalaren eta beste elementu kimiko batzuen arteko konbinazioa dira batzuetan metalak puruak izaten dira, eta mineral natibo esaten zaie

ZINKA blendatik ateratzen da

KOBREA, Kalkopirita eta malakitatik ateratzen da

Elektrizitatearen eroale ona da, kable eta trasformadore elektrikoak egiteko

f11

BURDINA, Magnetitatik, hematitetik, siderita eta piritatik ateratzen da

Zubien eraikinen, egiturak egiteko, makinak eta abar

f10

BERUNA, Galenatik ateratzen da

Beruna soldadurak, metagailuak eta pigmentu batzuk egiteko erabiltzen da

f9

ALUMINO bauxitatik ateratzen da

Aluminio hozkailuak, autoak, latak ...erabiltzen da

MERCURIO zinabriotik lortzen

Harribitxiak

Bitxigintzan erabiltzen diren mineralak dira

Topazio

F8

Errubia

F7

Esmeralda

F 6

Diamantea

ZER DA MINERAL BAT?

Minerala substantzia solidoa da, naturala, izaki bizidunek sortu ez dutena, eta konposizio kimiko jakin bat duena.

Metalak hain izan dira garrantzitsuak , garai historiko batzuk metalen izenekin identifikatzen baitira

burdin Aroa

Brontze Aroa

kobre aroa

Milaka urte dira gizakiak mineralak hainbat modutan erabili dituela. Horren adibide dira aizkorak, labanak eta lantzetarako puntak egiteko erabiltzen zituen arroka zatiak.

PROPIETATEAK

Nola identifikatu

Ukimenezkoak

Gogortasuna

Mineral baten gogortasuna marratzearen kontrako erresistentzia da.

FOTO 4

Ikusiz

Forma

Mineralaren forma eta tamaina aldakorrak dira eta beraz propietate horiek ez dira mineral bat identifikatzeko nahikoa

FOTO 3

Distira

Mineral baten distira gradua da non islatzen den argia bere azalean

Kolorea

mineral Gehienek hainbat kolore izan ditzakete

MINERAL IZATEKO BALDINTZAK

Substantzia bat izateko mineraltzat hartzen da beharko luke:

konposizio Kimiko Jakin Bat duena

Mineral mota bakoitzak konposizio kimiko jakin bat du baita barne-egitura ordenatua ere. Hala kuartzoa silizioz eta oxigenoz osatuta dago eta presio eta temperatura baldintza jakinetan eratu zen

Solidoa da

Substantzia solidoa denez, ez dago likidoz eta gasez osatuta, hala nola

FOTO 2

izaki Bizidunek Sortu ez dutena

Izaki Bizidunek sortu ez dituztenez, organismoen maskorrak, oskolak eta hezurdurak ere bastertu behar dira.

naturala

Naturala denez, gizakiak egindako edozein produktu ezin da mineraltzat hartu besteak beste, leihoetako beira, portzelana, eta plastikoak ez dira mineralak