Digestio aparatua

1DIGESTIO HODIA

1.1 Ahoa:elikagaiak sartzeko barrunbea

LIstu-guruinak:

listua elikagaiekin nahasten dute erraz ugaltzeko, lisozima nabarmentzen da: substantzia bakteriatua da

Hortzak:

elikagaiak murtxikatzeko, esne-hortzetarako (20 hortz) eta betiereko hortzetarako (32 hortz) erabiltzen ditugu. Azken hortz horietan lau hortz mota daude:
- Ebakitzaileak: janaria mozten dute. 8.
- Letaginak: elikagaia urratzen dute. 4.
- Aurreko eta atzeko hortzak. 8 eta 12
Hortzaren atal nagusiak:
- esmaltea, dentina edo
bolia, hortz-mamia eta zementua.

Mihia:

elikagaiak listuarekin nahasten dira, alde batetik bestera eramaten, hortzek beren lana egin dezaten
Bultzatu elikagaiak faringera, soinuen artikulaziora, eta elikagaiek, listuarekin nahastuta eta ondo zehaztuta, elikadura-boloa osatzen dute.

1.2 Faringea

ahoaren eta hestegorriaren artean dago, eta Epigloti izeneko balbula bat du. Bere funtzioa: irensketan arnas-aparaturanzko pasabidea ixten du, elikadura boloa ez sartzeko

1.3 Hestegorria

faringetik urdaileraino, mugimendu peristaltikoek faringetik mugitzen dituzte elikadura-bolak.
urdailerantz, eta ez alderantziz.

1.4 Urdaila

"J" formako poltsa bat da, sarrerak kardiatzen ditu eta beti egoten da irekita, irteerako piloro gisa ezagutzen da

Ekintza mekanikoa:Irabiaketan elikadura boloak 3-4 ordu ematen ditu,birrintzen jarraitzeko.Digestio mekanikoa urdailetan amaitzen da

Ekintza kimikoa:urdailaren paretek urin gastrikoa
jariatzen dute

Azido klorhidrikoa

substantzia bakterizida,kimikoki eragiten dio elikadura boloak

Pepsina

proteinak deskonposatzen hasten da, zati txikiagoak sortuz. Elikadura-boloa kimo bihurtzen da. Piloroan zehar, pixkanaka, heste meharrera pasako da.

1.5 Heste Meharra:Digestio kimikoa duodenoan
amaitzen da

Duodeno:pilorotik datorren kimoa jasotzea,digestio
kimikoa amaitzeko

Gibela:behazuna sortzen du, zati txikiagoetan deskonposatzeko. Behin behazuna eginda, behazun xixkurraino gibeletik joaten da, eta han egoten da erabili arte.

Pankrea: urin pankreatikoa sortzen du, zinaz betea, eta kimoaren deskonposizio kimikoa amaitzen dute,mantenugaiak sortuz: monosakaridoak, aminoazidoak, ura, bitaminak…

Heste urina: duodenoaren emaitza da, pankreatikoarekin batera lan eginda.
horri esker, kimo bat bihurtzen da kiloa.

Jejunoa: mantenugaiak odolerantz xurgatzen ditu. Hormek hesteetako biloak osatzen dituzte, eta horien barruan hodiak daude: substantzia digerituak (mantenugaiak), bildu eta gorputzeko zeluletara eramaten dira

Ileona: heste meharraren azken zatitxoa da. Hemen amaitzen da xurgapena. Heste lodiarekin lotuta dago balbula ileozekalaren bidez

1.6 Heste lodia:xurgatu gabeko substantziak heste lodira igarotzen dira mugimendu peristaltikoen bidez.Hiru parte:

Hesteitsua

ileonarekin komunikatuta, hestetik organo apendize bermiformea ateratzen da, ez du zerikusirik digestioarekin

Kolona

1,5m-tako hodi bat da.Hiru parte:

ia ur guztia eta gatz mineralak odolera xurgatzen ditu. Horrela, digestiotik geratzen dena gero eta solidoago dago, gorotzak sortuz

kolonean bakterio sinbionteak bizi dira, guk xurgatu gabeko hondarrak aprobetxatu egiten dituzte, guretzat bitamina batzuk sortzen dituzte. Elikatzean, hesteetako gasak sortzen dituzte

kolonean digestioa ez

Ondestea

digestio-hodiaren azken tartea da; hor gorotzak gordetzen dira, botatzen dituzten arte.

1.7 Uzkia

Digestio-aparatuaren amaierako irekidura da. Gure borondateak
erabakitzen du noiz kanporatu gorotzak, uzki-esfinterra zabalduz.

DIGESTIO GURUINAK

Subtopic