Zelulala-elkarketak.

Mehr dazu

4. 5. Ehunak, Aparatuak eta Sistemak

von Martin Palacio

APARTAUAK ETA SISTEMAK

von Telmo Iturbe

EHUNA

von Naia Ruiz de Gordejuela

Ehunen Funtzioak

von Oier Castells

Zelulala-elkarketak.

GIHAR-EHUNA

Bihotzeko gihar ehuna: itxura ildaskatua duten zelulez osaturik, zelulak sare korapilatsu bat osotuz elkartzen dira. Miokardioa osatzen dute, honen uzkurdura bizkor eta oharkabea izanik.

Gihar ehun ildaskatua: nukleo bat baino gehiago duten oso zelula luzeek osatzen dute. Haren uzkurdura bizkor eta borondatezkoa da. Eskeleto-giharrak eratzen ditu: bizepsa, bikiak, trapezioa…

Gihar ehun leuna: nukleo bakarreko oso zelula luzez osatuta dago; beren uzkurdura oharkabekoa eta geldoa da. Barne barrunbeetako paretak estaltzen ditu: urdaila, hestea, odol-basoak, gernu-maskuria…

EHUN KONEKTIBOA

Odola: zelulak globulu gorriak, zuriak eta plaketak dira. Zelularteko substantzia likidoa da eta odol-plasma izena du.

Hezur-ehuna: eskeletoaren zatirik handiena osatzen du. Bere zelulek osteozito izena dute. Matrize solidoa kaltziozko eta fosforozko gatz mineralez osaturik dago.

Kartilago-ehuna: zelulek, kondrozitoek, zelularteko substantzia erdisolido bat eratzen dute: kartilagoa. Besteak beste, sudurreko, trakeako eta belarri-hegaleko kartilagoak eratzen ditu

Gantz-ehuna: adipozito izeneko zelulez osaturik dago. Zelula hauek gantzak metatzen dituzte; horrela, ehun honen funtzioak lipido-erreserba izatea, zenbait organo babestea eta isolatzaile termikoa izatea dira.

Ehun konjuntiboa: beste ehun eta organo batzuen artean dago, bata besteari lotzeko. Adibidez, tendoiak eta lotailuak eratzen ditu.

EHUN EPITELIALA

Guruin epitelioa: guruinak eratzen ditu; guruinen funtzioa substantziak jariatzea da. Hiru mota daude

Guruin mistoak: exokrinoen eta endokrinoen funtzioa betetzen duten guruinak dira (pankrea).

Guruin endokrinoak: beren jariakinak zuzenki odolera isurtzen dituzte (obulutegiak, tiroidea).

Guruin exokrinoak: beren produktuak kanpoaldera (listu edo malko-guruinak) edo gorputz barrunbeetara (urdail-guruinak, gibela) jariatzen dituzte

Estaldura-epitelioa: kanpoaldeko nahiz barrunbeetako gainazalak estaltzen eta babesten ditu

Epidermisa:larruazalaren kanpoko geruza da;era berean,hainbat zelula-geruzaz osaturik dago;zelula hauek hilda daude.

Endotelioak:odol-hodien eta bihotzaren barnealdea estaltzen dete.

Muki-mintzak:besteak beste,aho-barrunbea,faringea,hestegorria,ondestea eta arnas-bideak estaltzen dituzte.