Ipuin bat kontakizun edo narrazio labur bat da, fikziozkoa edo benetakoa, ulertzen erraza den argumentu batekin, eta bere helburua prestakuntza edo jolasa da.

- Fikzioa: benetako gertakarietan inspiratu daitekeen arren, ipuin batek, bere horretan funtzionatzeko, errealitatetik murriztu behar du.

- Argumentuzkoa: ipuinak elkarrekin lotutako gertakarien egitura bat du (ekintza – Ondorioak), honako formatu honetan: planteamendua – Korapiloa – Amaiera.

- Argumentuzko lerro bakarra: nobelan gertatzen dena ez bezala, ipuinean gertaera guztiak bata bestearen segidan kateatzen dira.

- Egitura zentripetoa: ipuinaren narrazioan aipatzen diren elementu guztiak lotuta daude, eta argumentuaren zantzu gisa funtzionatzen dute.

- Pertsonaia nagusia: beste pertsonaia batzuk egon daitezkeen arren, istorioak bati buruz hitz egiten du bereziki, gertaerak nori gertatzen zaizkion.

- Efektu unitatea: ezaugarri hori poesiarekin partekatzen du. Hasieratik amaierara irakurtzeko idatzita dago. Batek irakurketa mozten badu, oso litekeena da narrazio efektua galtzea. Nobelaren egiturak, aldiz, zatika irakurtzeko aukera ematen du.

- Prosa: ipuin modernoen formatua (idazketa agertzen denetik aurrera) prosa izan ohi da.

- Laburra: ezaugarri horiek betetzeko, ipuina laburra da.

Errepikapena:Normalean haurrrentzako zuzeneko kontakizunetan erabiltzen da beraien parte hartzea eraginez arreta mantentzeko.

Tonua: pertsonaren sentimenduak adierazteko erabiltzen da batzuetan.

Erritmoa:Ipuina aspergarria izan ez dadin kontakizuneri erritmoa jarraitu behar zaio.

Exagerazioa: askotan ipuineko pertsonaiaren deskribaketa fisiko nahiz psikikoa egiteko erabiltzen da.

Onomatopeia:Aasko erabiltzen dira ipuinak kontatzeko.

Zuzenean kontatutakoak.

Ikus-entzunezko grabaketak

Soilik entzunezkoa den grabaketa.

Sarrera edo planteamendua

istorioaren hasierako zatia, non pertsonaia guztiak eta euren asmoak aurkezten diren. Sarreran aurkezten dena korapiloan hausten edo aldatzen dena da. Sarrerak oinarriak ezartzen ditu korapiloak zentzua izan dezan.

Garapena edo korapiloa

historiaren gatazka edo arazoa aurkeztu, forma hartu eta gertakari garrantzitsuenak gertatzen diren zatia da.

Amaiera

klimaxa eman ohi den zatia, istorioaren konponbidea, eta narrazioa amaitzen da. Amaiera irekia duten testuetan ere, amaiera bat dago. Amaiera zoriontsu batean amaitu daiteke, edo ez.

IPUIN HERRIKOIAK: Unibertsalak dira eta anonimoak edo ahoz transmititutakoak izan ahal dira. Adibidez, Hansel eta Gretel.

ALEGIAK: protagonistak pertsona gisa jokatzen duten animaliak dira eta bakoitzak bere rola dauka. Amaieran iksabide morala daukate beti. Adibidez, otsoa eta txakurra.

KONDARIAZKO IPUINAK: Mito misteriotsuetan oinarritzen dira, adibidez, sekula betiko lurraldea ipuina.

BAT BATEKO IPUINAK: inprobisazioak dira eta hurbiltasun pertsonalizatua sortzen dute.

ZER DA?

Komunikazioa informazioa transmititzearen jarduera da.

MOTAK

Ahozko komunikazioa

Hitzezkoa ez den komunikazioa

KOMUNIKAZIO ELEMENTUAK

Igorlea

Hartzailea

Mezua

Kanala

Kodea

Testuingurua

Atzeraelikadura

KOMUNIKATZEKO TREBETASUNAK

- Entzute aktiboa
- Enpatia
- Balidazio emozionala
- Hitzik gabeko hizkuntza
- Gatazkak konpontzea
- Negoziazioa
- Ahozko hizkuntza
- Irakurri
- Idatzi
- Errespetua
- Pertsuasio-gaitasuna
- Sinesgarritasuna

- Hezkuntza-helburuak izatea.

- Haurrengan ohiturak eta gaitasunak garatzea.

- Birsortzea eta ulertzea.

- Autoestimua garatzea, bai banaka, bai gizarte-talde gisa.

- Oinarrizko gaitasunak garatzea, hala nola arreta, kontzentrazioa, adierazpena eta ahozko ulermena.

- Haurrak animatzea ahozko tradizioaren bidez jaso duten ondarea balora dezaten, batzuetan herrikoiaren gainean eta beste batzuetan literarioaren aurrean planifikatzen duen arruntasun eta kultura ezaren konplexu bat gainditzen lagunduz.

Entretenimendua

- Ikaskuntza; irakurtzeko gogoak piztea eta formakuntza kulturala aberasten du.

EMOZIOAK IDENTIFIKATU