LEHEN MUNDU GERRA
(1914-1918)

- Frantzia
- Erresuma Batua
- Errusia

Aliantza Hirukoitzari aurre egiteko sortu zen.

HELBURUA

- Alemania
- Italia
- Austria-Hungaria

HELBURUA

frantziako isolamendua lortrzea eta euren Arten laguntza ematea.

Gatazkaren eragileak

Ezaugarriak

Etapak eta gertakizunak

Ondorioak

Partaideak

Entente Hirukoitza

Aliantza Hirukoitza

Eraldaketa ekonomikoak eta sozialak

Defentsa sistema berriak eta borroka modalitate berriak
(gerra psikologikoa)

Arma berriak
(metrailadoreak, gar-jaurtigailuak, gastoxikoak, minak, urpekariak, hagazkinak)

Lurralde-hedadura handia
(16 nazio)

Posizioen gerra
(1915-1916)

Mugimenduen gerra
(1914)

Gerraren amaiaera
(1917-1918)

Bake Itunak
(1919-1920)

AEB gerran sartu zen Aliatuen alderdian.

Lubaki-lerroetan ezarri ziren. Eta
gatazka mundu-mailakoa bilakatu zen, herrialde gehiago sartu zirelako.

Gerra, ekialdean eta mendebaldean ia aldi berean hasi zen.

Nazioen Elkartea

Pariseko Konferentzia

Versaillesko Ituna

Bereziki Alemaniarentzat gogorra izan zen.

Garaituek beren armadak murriztera, gerraren ondoko konponketak ordaintzera eta Europako mapa berria egitaratu zuten lurralde-kontzesioak egitera behartzen zituzten itunak sinatu.

Bakea sustzeko nazioarteko erakunde gisa, eta egoitza Genevan ezarri zen.

Geografiko

Europako mapa berria

Estadu berriak

Sozial

Alsazia eta Lorrena Frantziara

Emakume-lana saritzeko, botoa eman zieten.

Langile-klaseen eta erdiko klase pobretuen eta negozio belikoekin aberastatutako gutxiengoaren arteko aledeak areagotu.

Medikuntzan tekina berriak garatu ziren.

Demografiko

9 milioi hildako baino gehiago

Politioko-Ekonomiko

Inperioen jausi aldia
(Alemania, Austrai-Hungaria, Otomanoa eta Errusia)

Alemania zigor gogorrak izan zituen.
(Alsazia eta Lorrena galdu, beste herrialdeen aitorpena, kolonia guztiak galdu, umiliatuta eta mendeku-gogoarekin utzi)

Europaren munduko hegemonia Estatu Batuen hegemoniarekin ordeztu zen.

Txinparta

Austria-Hungariako koroaren oinorde Franz Ferdinand printzeak Sarajevon eralitzea izan zen.

Ondorioz, aliantzen sistema martxan jarri zen.

Aliantza militarren
sistemek armamentu-karrera bat eragin zuten

Bake Armatua
Edozein norgehiagoka proportzio erraldoieko gerra bihur zezakeen

Frantziak eta Erresuma Batuak susmo txarra hartzen zioten ekonomia alemaniarraren hazkundeari eta merkatu kolonialetan zuen presentzia handiari.

Lurraldeak

- Frantziak Alsazia eta Lorrena aldarrikatzen zizkion Alemaniari.

Gatazka politikoak

Kolonialak

Nazionalistak

Balakanetako gerrak
(Austria-Hungaria, Turkiaren kontra)

Eragile Sakonak

- Italiak eta eta Austria-Hungariak Istria eta Trento lurraldeak nahi zituzten.

Lehia ekonomikoa
(Inperialismoa)

Alemaniak Errusia zapaldu nahi zuen, baina Frantziari esker ez zuen lortu.

Errusiak atzera egin zuen iraultza komunistaren eta Brest-Litovskeko bakea sinatzearen ondoren.

AEBko presidente Woodrow Wilsonek bakearen oinarrirako Hamalau Puntuak adierazi zituen.