ZERGAK

PROGRESIBOA

Zerga oinarria handitzen denean, tasa inpositiboa handitu egiten da.

Adibidez:

PFEZ

Ez du berdina ordainduko 5.000 euro irabazten duen pertsona hala 1.000 euro irabazten duena. Gero eta gehiago irabazi, orduan eta gehigo ordaindu behar duzu. Ez du berdina ordainduko Amancio Ortega edo mediku batek.

ERREGRESIBOAK

Zerga oinarria handitzen denean, tasa inpositiboa txikitu egiten da.

Adibidez:

Hau progresiboaren kontrakoa da, hau da, erregresiboan geroz eta gehiago irabazten baduzu, orduan eta gutxiago ordainduko duzu

PROPORTZIONALA

Zerga  oinarria ez da kontuan hartzen. Ordaindu beharreko tasa inpositiboa ez da aldatzen eta, beraz, ordaindu beharreko kuota proportzionala da.

Adibidez:

BEZ

Denok proportzio berdina ordaindu behar dugu, berdin da zenbat irabazten duzun. Bez-n denok %21 (zenbait salbuespen) ordaindu behar dugu. 200 euro kostatzen duen produktu batengatik 42 euro ordaindu behar duzu bez-n

Pertsonen edo enpresengan zuzeneko eragina dute.

ONDAREAREN GAINEKO ZERGA

Balore zehatz bat gainditzen duen ondarea duten pertsonek ordainduko dute

Adibidez:

Bigarren etxebizitza edo kotxea erostean ezartzen dizuten zerga da. Balore batzuk ezarrita daudelako eta gehiago eukitzean zerga hori ordaindu behar duzu.

PFEZ: Pertsona Fisikoen Errentaren Gaineko Zerga

Bere lan, kapital edo beste diru sarrera batzuetatik errentak lortu dituzten pertsonek ordainduko dute.

Adibidez:

Urte batean lortu duzun diruaren araberako zerga da. Irabazi duzunaren arabera gehiago ala gutxiago ordaindu beharko dute. Hilero zerbaitkentzen dizute eta urte amaieran gutxiegi ordaindu baduzu, orduan diru eman behar diozu gobernuari, aldiz, gehiegi eman baduzu, gobernuak itzuli egiten dizu.

SOZIETATEEN GAINEKO ZERGA

Merkataritza sozietateek lortzen dituzten onurengatik ordaintzen dute eta proportzionala izan ohi da.

Adibidez:

Negozioak duten pertsonak ordaindu behar dute zerga hau. Negozio bakoitza ehuneko desberdina ordaindu behar du irabazten duenaren arabera

JEZ: Jarduera Ekonomikoaren Gaineko Zerga

Enpresa jarduerak, jarduera profesionalak eta jarduera artistikoak dituzten pertsonek ordainduko dute.

Adibidez:

Udalak markatutako gutxieneko kuota batzuen gainean tarifa batzuk aplikatzen zaizkio. Kuotak zenbait faktoreren arabera ezartzen dira: potentzia elektrikoa, langile kopurua edo lokalaren azalera

Subtema

Produktu bat erosterakoan edo zerbitzu bat erabiltzerakoan ordaintzen diren zergak dira.

Garrantzitsuenak hauek dira:

ONDARE TRANSMISIOEN GAINEKO ZERGA

Beste partikularrei ondareren bat erosten dizkieten pertsonek ordaintzen dute.

Adibidez:

Etxe bat erosten duzunean edo norbaiteri bere kotxea erosten diozunean zerga bat ordaindu behar duzu. Erosi duzun produktu horren arabera ehuneko desberdina da.

BEZ = Balio Erantsiaren Gaineko Zerga

Enpresa eta partikularren arteko ekonomia transakzio gehienetan ordaintzen da. Balio horren portzentaia bat izan ohi da.

Produktu guztiak

BEZ-a balio erantsi bat da, eta balio erantsi hori gero gobernuarentzat doa, diru hori gauza publikoetan gastazten dute. Produktu guztiak dute BEZ-a. Batzuen ehuneko besteena baino handiago da. Batzuek (beharrezko produktuak kontsideratzen direnak) oso ehuneko txikia dute. Baina normalean gehienak %21-koa dute.

ZERGA BEREZIAK

Kontsumo espezifikoen gaineko zergak dira eta fabrikazioei eta inportazioei ezartzen

Adibidez:

Tabakoa eta alkohola

Zenbait produktuetan zerga berezia ordaindu behar dugu, hau da, %21 ordaindu beharrean gehiago ordaindu behar da luxuzko produktoak kontsideratzen direlako (gehiago daude: gasolina, jokuak...)