EHUNAK, APARATUAK ETA SISTEMAK:

Ver más

Organoak, sistemak eta aparatuak

por OIER AÑON ASTARLOA

IRAITZ-APARATUA

por Aya Djaouat

MINDOMO

por DANEL PERDON RIO

EHUNAK (zelula-elkarketak): Egitura berdintsua duten eta funtzio bera betetzen duten zelulen multzoa

por Jon Bermejo

EHUNAK, APARATUAK ETA SISTEMAK:

Organoak, sistemak eta aparatuak

Organoak

Funtzio berea duten ehun multzoa

Sistemak

Sistema endokrinoa

Ehun epitelialez osatuta.

Nerbio-sistema

Kanpo eta barne informazioa hartu eta interpretatu, eta erantzun egokiak prestatu.

Atalak:

Nerbioak

Entzefaloa

Bizkarrezur muina

Nerbio-ehunez osatuta.

Eskeletu-sistema

Lokomozioa eta organoen babesa.

Hesurrez osatuta.

Lokomozio-aparatuaren alde pasiboa.

Gihar-sistema

Eskeleto-giharrez osatuta.

Lokomozio-aparatuaren atal aktiboa.

Lokomozioaz, mimikaz eta gorputzaren jarrerari eusteaz arduratu.

Ehun mota berdinez osatuta

Aparatuak

Ehun mota desberdinez osatuta

Funtzio bera egiteko bateratzen den organo multzoa.

Digestio-apartaua

Digestio-hodiak eta guruin erantsiek osatuta.

Elikagaien deskonposaketa

Lortutako mantenugaiak odolera pasatu

Zirkulazio-aparatua

Mantenugaiak zeluletara eraman eta eta hondakinak zeluletatik iraitz organoetara.

Bihotzak, odol hodiek eta odolak osatuta

Arnas-aparatua

Arnasbideek eta birikek osatuta

Gas-trukea egitea

Iraitz-aparatua

Funtzioa

Zelulek sortutako hondakinak eta odolean dauden soberakinak kanporatu.

Lokomozio-aparatua

Gihar-sistemak eta eskeleto-sistemak osatuta.

Funtzioa:

Lokomozioaz eta gorputzeko organoen mugimenduaz arduratzea.

Ugal-aparatua

Izan ahal da:

Arra

Emea

Kanpoko eta barneko organoz osatuta.

Gameto edo ugal-zelulak sortzen ditu.

Zelula elkarketak: Ehunak

Motak:

Nerbio- Ehuna

Zelula motak:

Glia-zelulak

Neuronak babestu eta elikatu.

Neuronak

Atalak

Nerbio-zuntza

Axoiak

Nerbio-korrontea gorputz zelularretik jaso eta igorri.

Lodiak eta luzeak. Adarkatuak muturretan.

Bakarrak

Dendritak

Laburrak eta adarkatuak

Nerbio-kinada jaso eta gorputz zelularreraino eraman.

Nukleoa

Gorputz zelularra

Aginduak prestatu eta bidali

Kanpo eta barne aldaketak hautematu

Gihar-ehuna

Bihotzeko gihar ehuna

Uzkurdura bizkor eta oharkabea

Miokardioa osatu

Itxura ildaskatua dute

Gihar ehun gildaskatua:

Uzkurdura bizkor eta borondatezkoa

Eskeleto-giharrak eratzen ditu.

Nukleo bat baino gehiago

Gihar ehun leuna:

Uzkurdura oharkabekoa eta geldoa

Barne barrunbeetako paretak estaltzen ditu

ZELULA

Nukleo bakarra

Mugimendua

Lan mekanikoa

Uzkurtzeko ahalmena

Ehun konektiboa

Odola

Globulu zuriak, gorriak eta plaketak

Odol-plasma

Hezur ehuna

Kaltzio eta fosforoz osatuta

Osteozitoz osatuta

Eskeletoaren zatirik handiena

Kartilago-ehuna

Sudurreko, trakeako eta belarri-hegaleko kartilagoak eratzen ditu.

Kondrozitoek osatuta

Gantz-ehuna

Adipozitoz osaturik

Gantzak metatu

Isolatzaile termikoa

Organoak babesteko

Lipido erreserbak izateko

Ehun konjuntiboa

Bi organoen artean, organoak lotzeko.

Euskarri izatea

Organoak babestu

Gainerako ehunak konektatu/elkartu

Ehun-epiteliala

Guruin-epitelioa

Azpimotak:

Guruin mistoak

Exokrinoen eta endokrinoen funtzioa betetzen dute

Guruin endokrinoak

Substantziak odolera jariatu.

Guruin exokrinoak

Substantziak kanpoaldera edo gorputz-barrunbeetara jariatu.

Guruinak eratzen ditu substantziak jariatzeko

Estaldura-epitelioa

Azpimota nagusiak.

Epidermisa

Hildako zelulaz osatuta.

Larruazalaren kanpoko geruza.

Endotelioak

Odol-hodien eta bihotzaren barnealdean.

Muki-mintzak

Aho-barrunbean, faringean, hestegorrian, ondestean eta arnas-bideetan.

Zertarako?

Gainazalak estali eta babestu.

Espezializazio zelularra

Zelulek ezaugarri bereziak hartzen dituztenean funtzio jakin bat betetzeko ehunak sortuz.

Zer dira?

Egitura berdintsua duten eta funtzio bera betetzen duten zelulak.