ASPERGER

ZER DA?

Espektro autistan kokatutako garapenaren nahastea

Eragin

Interakzio sozialari

Komunikazioari

Ahozkoa

Ez ahozkoa

Aldaketak onartzeari

Pentsamenduaren zurruntasunari

Intereseko eremu murriztuei

HISTORIA

NORK?

Hans Asperger (1944)

Artikulu bat idatzi

Autismoarenkin zerikusia

Hizkera hobea

Denborarekin hobeto

Arazoa ez da desagertzen

Volkmar (1995)

Arazoa mutiletan bakarrik aurkitu

EZAUGARRIAK

Mundua beste ikuspuntu batetik ikusi

Besteak arraro eta nahasiak direla iruditu

GABEZIA

Interakzio sozialean

Erantzunak emateko arazoak

Informazioa eta esperientziak elkartrukatzeko gabezia

Jokaera arazoak

Normalean bakarrik egon

Xehetasunetan fijatu

Globaltasun osoan fijatu beharrean

Komunikazioan

Ahozko hizkuntza ez dute osotasunean ulertzen

Ulertzeko hizkuntza erraza eta motela erabili behar

Hizkuntzaren garapenaren atzerapena

Batzuetan oso altu hitz egin

Interesatzen zaienaz gelditu gabe hitz egiten egon

Informazioa emateko joera

Memoria handia

Ulertzen ez duten informazioa ikasi

Rutinetan

Errituetan

Malgutasunik ez

Interesa mugatuan

Gauza batzuekin obsesionatu

Arlo intelektualeko kexkak denborarekin aldatu

Materia zehatz bateko informazio guztia ikasi nahi du

Etorkizuneko ikasketak eta lanak

Obsesioetan

DSM iv- REN DIAGNOSTIKOA
(diagnostiko eta estadistika nahasteen eskuliburua)

Gaitasun sozialaren murrizketa

Jarreren aldaketak

Ikaskideekin adineko gaitasun soziala ez egitea

Berezko gauzen falta: ondo pasatzea, konpartitzea...

Elkarrekintza sozial eta emozionalen falta

Jarrera patroiak, interesak eta ariketa murriztatzaileak, errepikatuak eta estereotipatuak, hauetako ezaugarri batean agertu behar da

Gehiegizko interesa patroi ezberdinetan

Errutina edo ritua espezifikoen jarraipena

Manierismo motorrak

Nahasmenaren ondoriozko zailtasun sozialak, lanerako eta banakako jarduerak

Hizkuntzan ez dago atzerapen handirik

Garapen kognitiboan eta adinaren banakako gaitasunetan ez daukate arazorik

Beste trastorno batzuen irizpideak betetzen ezta eskizofrenia

GILBERREN IRIZPIDEAK ASPERGERRARI BURUZ

Elkarrekiko erlazio sozial eskasa

Berdinen arteko elkarreragin eza

Berdinekin elkarreragiteko gogoen gabezia

Klabe sozialak desberdintzeko gabezia

Interesen murrizketa eta xurgaketa

Errutina eta interesen inposaketa

Hizkuntzarekin zailtasuna

Keinuen erabilpen murriztua

Aurpegiko espresio murriztua

Espresio gabeko begirada

ONDORIOAK

garrantzitsua da aspergerra duen umea bakarra dela eta bere gaitasunak ezberdinal direla beste umeekin konparatuz.

umeak inguru egonkorra behar du hezkuntza arloan, familia arloan eta tratamentuan. Horrek gizaki bezala jokatzen ikastea erraztuko die inguratzen duen inguruan.

Umeak pozik sentiarazi behar dira eta bizitza osoa eman behar zaie

ESKU-HARTZEA

Esku-hartze farmakologikoa

Medikamentuak sintomak lehuntzeko dira, ez trastornoa sendatzeko

Clonadina da gaur egun asperger sindromea duten umeentzat medikamentu eraginkorrena

umeak depresioen bat edo jokabide obsesioboren bat baldin bdau esku-hartzea saihestea da egokiena

Psikoterapia

r

Bakarkako terapiaren helburuak Asperger Sindromeari atxikitako emozio eta sentimenduak landuko dituzte

Lehenengo helburua: gaitasun sozialen entrenamendua

Eztabaidak egiteko talde txikietan egiten dira eta horrek jokabide ez berbala sustatzen du eta bere gaitasunen kontziente izateko motibatzen du umea

Aotsa nora erabili ikasten dute eta inguru ezberdinetan soziableagoak izaten ikasioko dute

Bigarren helburua: jokabide aldaketa

Bakarkako zein taldekako terapiakumeak bere jokabide obsesiboak kontrolatzeko formak garatzen laguntzen die umeei

Hirugarren helburua.

Aspergerra duten helduek txarto pasa dezakete lana bilatzerakoan elkarrizketak egiterakoan duten gaitasun eskasagatik

Euren lanetan porrot egin dezakete bere gaitasun okularmotore eskasa dela eta porrot egingo dutela sentitzen baitute

Formazio eta orientazio profesionalak lan espesifiko bat egiteko prestatuko dituzte aspergerra duten helduak. Seguru sentituko diren eta eskaera handia ez duten lanak eeskainiko zaizkie

Laugarren helburua: esku-hartze edukatiboa

Tutoreak taldekako ariketetan parte-hartzera animatu behar du umea

Tutore eta gurasoak kontaktuan egon beharko lirateke eta azken horiek umeak klasean izan dituen berri izan behar dute uneoro

Tutoreak organizatzeko eginkizunetan lagundu behar dio ikasleari

ASPERGER SINDROMEAREN GARAPENA

Haurtzarotik-Heldutasunera

Zenbait ezaugarrii handitzen edo gutxitzen dira

Sindromearen ezaugarri zehatzak mantendu egite dira

Haurtzaroan gauza sinpleak ikastetko zailtasunak daude

Zailtasunak eskola adinean mantentzen dira. Zenbait arazo dakarte ikasterako orduan eta jarrerarekin.

Haur Hezkuntza urteak

Haur Hezkuntzan sartzerakoan arazoan kanporatzen dira

Berezko interakzioak sahiestuko dituzte

Elkarrizketa sinpleak mantentzeko arazoak

Testuinguruz kanpoko erantzun erbalak

Errutinak mantentzeko lehentasunak

Asperger sindromea adierazgarriagoa da 5 urtetik aurrera

Antsietatea, hiperakttibitatea, haserrea eta agresibitatea adierazi dezakete

EBALUAZIOA

r

Praktikan, amerikako psikiatria elkarteak adierazi duenez (1994), haur batzuek ezin dute moodu garbi batean asperger sindromeko edo autismoaren diagnostikoa. Haur batek garapen sakon eta atipiko bat daukanean, garapen ez espezifikoaren trastornoaren diagnostikoa oso egokia izan ahal da, ingeleses: “Pervasive Developmental Disorders- Not Otherwise Specified (PDD-NOS)”.

Historiako ebaluazioa

r

Jaio aurretiko eta jaioberriko denboraldiarekin, garapen goiztiarra eta garapenaren ezaugarriekin, zein mediku eta familia historiarekin erlazionatutako informazioa du. Garapenena eta eboluzioa ikusteko datu hauek artxibatu behar dira. Garapen soziala aztertu behar da, aintzineko zein gaur egungo arazoak batuuz, batez ere interkazio sozialean. Garapen emozionala eta humorea.

Balorazio psikologikoa

r

Atal honeek, funtzionamendu intelektualeko mailak, perfil psikologikoak eta ikasketarako estiloa ulertzen du. Azterttutaako atal zehatzak honako hauek dira:- Garapeen motorea- Arazoen konponbidea- Memoria- Egokitzapena- Emaitza akdemikoak- Pertsonalitatea

Komunikazioaren balorazioa

r

Komunikazioaren hiitzezkoak ez diren formak aztertzea (adierazpenak eta keinuak).Literala ez den hizkuntza (metaforak eta ironia).Hitzezko adierzpenarekin loturiko asspekktuak (melodia, bolumena, doinua, prosodia, ...).Aspektu pragmatikoak. (Kopp,1992).

Azterketa psikiatrikoa

r

Haurraren garapenaren inguruko azterketak adierazten ditu. Familiaren arteko harremanak neurtu beharko lituzke. Lagunekiko zein bestenganako erlazioetako ezaaugarriak identifikatu beharko lituzke.

Etiologia

Gurasoetako batek trastornoaren ezaugarri gutxi batzuk edota asko izaten ditu gehienetan

familiako kideren batek depresioak izaten ditu sarritan, beraz faktore genetikoa exititzen delarik.

Faktore biologikoa

Garunean gutxi garatutako atal batzuk dituzte

Elektroenzefalograma anormal ez espesifikoak, entzumen erantzun anormalak eta aurkikuntza okulomotoreak aurkitu dira

ASPERGER / AUTISMO
Ezberdintasunak

Beranduago diagnostikatzen da

Pronostiko hobea du

Gaitasun koefizientea altuagoa da

Trastorno neurologikoak ez dira hain arruntak

Defizit sozial eta komunikatiboa ez dira hain gogorrak edo sakonak

Interes mugatuak nabariagoak dira

Historia familiarra positiboagoa da