Zelula-elkarteak.Elkarteak
Ehun epiteriala
Estaldura epitelioa
Gainazalal estaltzen eta babesten ditu
Muki-mintzak: besteak beste, aho-barrunbea, faringea,
hestegorria, ondestea eta arnas-bideak estaltzen dituzte.
Endotelioak: odol-hodien eta
bihotzaren barnealdea estaltzen
dute.
Epidermisa: larruazalaren
kanpoko geruza da;
Guruin epitelioa
Guruin exokrinoak: Kanpoaldera edo
gorputz barrunbeetara.
Guruin endokrinoak:
Odolera isurtzen dituzte
Guruin mistoak:
Exokrinoen eta endokrinoen funtzioa betetzen
duten guruinak dira
Ehun konektiboa
Ehunak konektatu edo elkartu,
organoak babestu eta euskarri izatea da.
Ehun konjuntiboa:
Organo batzuen artean dago.
Gantz-ehuna:
Zelula gantzak metatzen
dituzte.
Honen funtzioak: lipido-erreserba izatea, organo babestea eta isolatzaile termikoa dira.
Kartilago-ehuna:
Sudurreko, trakeako eta belarri-hegaleko
kartilagoak eratzen ditu.
Hezur-ehuna:
Eskeletoaren zatirik handiena.
Zelulek osteozito deritso.
Odola:
Zelulak globulu
gorriak, zuriak eta plaketak
dira.
Zelularteko substantzia
likidoa da eta odol-plasma izena du.
Nutrizioa, Arnasketa, Iraizketa, Babesa, Erregulazio Termikoa.
GIHAR-EHUNA:
Lan mekanikoa egin eta mugimendua ahalbidetzen du.
Gihar ehun leuna:
Uzkurdura oharkabekoa eta geldoa da.
Barne barrunbeetako paretak estaltzen
ditu: urdaila, hestea, odol-basoak, gernu-
maskuria…
Gihar ehun ildaskatua:
Uzkurdura bizkor eta borondatezkoa. Eskeleto-giharrak
eratzen ditu: bizepsa, bikiak, trapezioa…
Bihotzeko gihar ehuna:
Miokardioa
osatzen du, uzkurdura bizkor eta oharkabea izanik.
Nerbio-ehuna:
Kanpo eta barne aldaketak hautematen ditu eta aginduak
prestatzen eta bidaltzen ditu.
Neuronak:
Nerbio korrontea jaso eta igorri egiten du.
Glia-zelulak:
Neuronak babestu eta elikatzen
dituzte.
Organoak, sistemak eta aparatuak
Ehun multzoak organo bat eratzen du: bihotza,
giltzurruna, birika, …
Organo multzoari aparatu deritzo,
(digestio, zirkulazio-aparatua…),
Sistema mota bereko ehunek (nerbio edo gihar-sistema).
Sistemak
Gihar-sistemak
Lokomozioaz, mimikaz eta gorputzaren jarrerari eusteaz arduratzen da.
Eskeletu-sistema:
Funtzio nagusiak lokomozioa
eta organoen babesa da.
Nerbio-sistema
Funtzioa: Kanpo eta barne informazioa hartu
eta interpretatzea, eta erantzun egokiak prestatzea dira.
Sistema endokrinoa:
Hormonak sortu eta odolera garraitu.
Aparatuak:
Digestio-aparatua:
Elikagaien deskonposaketa egin eta lortutako mantenugaiak odolera bidaltzen ditu.
Arnas aparatua:
Gas trukeak egiten du.
Iraitz-aparatua:
Zelulek sortutako hondakinak eta odolean
dauden soberakinak kanpoaldera bidaltzen ditu.
Ugal-aparatuak:
Ugal-aparatuan sortzen eta gameto edo ugal zelulak
Lokomozio aparatuak:
Lokomozioaz eta gorputzeko organoen mugimentuaz arduratzen da.