§2.6 Globalisering: as the world turns
Verschuivende machtscentra
Door verbeteringen van het (zee)transport
is het uitwisselen van goederen over grote
afstanden nodig
Hegemoniale staat
Land dat gedurende een bepaalde periode
grote delen van de wereld domineert op economisch, militair, financieel en cultureel gebied
Verschuiven van de macht binnen Europa
Eerst Portugal, door gunstige ligging
uitgegroeid tot zeevarende mogendheid
Vervolgens neemt Nederland macht over, door
zeeslag te winnen, dit is de start van
'De Gouden Eeuw'
Banden tussen gebieden in wereld verstevigd
Doordat engeland van 1666 tot 1920
nieuwe hegemoniale staat is
Door:
Industriële Revolutie
Sterke verbeteringen van het transport
De Nieuwe Wereld aan de macht
Na WO II veranderen verhoudingen in de wereld drastisch
Europa moet leidende politieke rol afstaan aan de VS
Belangrijk verschil is dat VS niet zozeer macht uitoefent over veroverde landen, maar probeert controle te houden over cruciale gebieden op aarde
Door ineenstorting Communisme in 1989 wordt hegemonie VS versterkt
Er dienen zich echter ook nieuwe landen aan die hun plaats op het wereldtoneel opeisen
Europa levert in snel tempo vrijwel alle kolonies in
in 19e eeuw al dekolonisatie van Latijns-Amerika
na 1945 Azië en Afrika
Banden tussen koloniën en 'moederland' blijven vrijwel intact
Imperialisme
Proces waarbij landen hun macht in andere delen van de wereld willen uitbreiden door gebieden te veroveren en te controleren
Vooral uitgeoefent door (Westerse) Europese Landen
Van handelspost tot kolonie
Nederlandse dominantie gebaseerd op
scheepvaart,visserij en vooral handel
Grote bijdrage van de
Vereenigde Oostindische Compagnie
(VOC)