ENERGIA

EDOZEIN GORPUTZETAN ALDAKETAK ERAGITEKO AHALMENA; OBJEKTU EDO GORPUTZEN EGOERA ERALDATZEKO GAITASUNA ETA AHALMENA.

KONTSERBAZIO-PRINTZIPIOAK DIOENEZ: ENERGIA EZ DA SORTZEN ETA EZ DA DEUSEZTATZEN;ERALDATU EGITEN DA SOILIK

Ohetik jaiki eta argia pizten dugunean, edo irratia entzunez laranja-zukua prestatzen ari garenean,edota dutxa bero ederra hartzen ari garenean, ez gara konturatzen zelako luxua den hainbat gauza egiteko aukera izatea inolako esfortzurik egin gabe. Ez digu ardura ura nola heldu den txorrotara, edo nola berotu den hain tenperaturaatseginera.Gaur egun, hainbat modutan erabiltzen ditugu naturak eskaintzen dizkigun energia-baliabide horiek, nahiz eta energia-iturrienerabilera asko aldatzen den herritik herrira.

Gurean, erregai fosilak (gas naturala, petrolioa, ikatza) dira energia-iturri nagusiak. Garraioan (autoetan, hegazkinetan, traktoreetan, etab.), energiaren %97 erregai fosiletatik dator zuzen-zuzenean, eta berokuntza-sistemetan ere erregai fosilen erabilera da nagusi.

Euskal Herriaren historian, ikatza izan da erregai fosil nagusia.Izan ere, ikatza izan zen iraultza industrialeko erregai nagusia, ez bakarrik gurean, baizik eta mundu osoan.Baina,zoritxarrez, harrikatza merkea bezain zikina da. Harrikatza erretzean, petrolioa edogas naturala erretzean baino CO2 gehiago sortzen da, eta berotegi-efektuaren eragile garrantzitsuenada gas hori.

Petrolioa XX.mendeko urre beltza dugu. Mugak aldarazieta gerrak piztu ditu. Herri batzuk aberastu ditu eta,aldi berean, krisi ekonomikoak ere sortu ditu.

Erregai fosilen artean, gas naturala gero eta gehiago erabiltzen da.Garraiatzeko eta erabiltzeko erraza, merkea, eta beste erregai fosilak baino garbiagoa da. Epe laburrean, harrikatzean oinarritutakoenergia-ekoizpenaren ordezkoa dugu, Europan behintzat.

Ikusi dugunez, edozein erregai fosil erretzean beti askatzen dakarbono dioxidoa.Hortaz, erregai fosilak erabiliz elektrizitatea sortzen duguneankarbono dioxido isuriak txikiagotzeko modu bakarra da erregaifosil kilo bakoitzeko ahalik eta elektrizitate gehiena eskuratzea, hau da,eraginkortasuna handitzea.

Europak ez dauka petrolio eta gas ereserba handirik, Ipar Itsasoandituen erreserba nagusietatik kanpo. Eta horiek munduko erreserben %1,3 (petrolioa) eta %3,2 (gasa) baino ez dira. Ikatz askorik ee ez duenez(%3,6), erregai fosilak inportatu egin behar ditu. EAEn kontsumitzen den energiaren %95 inportatu egiten da.Horrek izugarrizko mendekotasuna eragiten du,eta norbere politika ekonomikoa zehaztean inoren erabakien menpe egotea ez da inoren gustuko.