FEUDALISMOA EUROPA MENDBALDEAN
Zer da?
Sistema politiko, sozial eta ekonomikoa da.
Noiz eta non sortu zen.
Europako Mendebaldean, IX. eta X. mendeen artean.
Feudalismoaren ezaugarriak:
Monarkiaren boterea ahulduta. Erregeak boterea galdu, nobleen alde.
Gizartea talde itxitan antolatuta zegoen.
Ekonomia sistemaren oinarria, nekazaritza zen.
Gertaera hauek izan ziren feudalismoaren kausak:
Inperio karolingioaren zatiketa eta bigarren inbasioa.
Nobleek beren boterea hobetu nahi zuten, eta horregatik borrokan ibili ziren.
Monarkia ahulduta zegoen.
Bazailutza itun feudala:
BASAILUTZA
Basailutza estamentuen artean elkarri laguntzeko edo mendekotasuna antolatzeko zinatzen zen ituna da.
Itun hau jauna eta basailuaren artean sinatzen zen.
JAUNA
Erregea zen.
Feudoak ematen ditu.
Omenaldiaren zeremonian berresten da ituna, hor feudoak ematen du, basailuei.
BASAILUA
Goi noblezia.
Lurrak jasotzen ditu.
Jaunari laguntza militarra ematen dio.
Omenaldiaren zeremonian jozotzen ditu feudoak.
JOPUAK
Nekazari gehienak ziren eta ia esklabotza-egoeran bizi ziren.
Asko lurrari atxikita bizi ziren.
Lantzen zuten lurraldean bizi behar zuten.
Jaunak basailuari:
Babes militarra.
Epai defentsa.
Mantenua.
Basailuak jaunari:
Laguntza militarra.
Kontseilua.
Laguntza ekonomikoa.
Basailutza itun feudal motak:
Nobleen artekoa.
Goi noblearen eta behe noblearen artekoa.
Jaunaren eta nekazarien artekoa.
Jaunak nekazariari feudoren zati bat lantzeko uzten zion, horrela nekazaria jaunaren basailua bihurtzen zen.
Jaun feudalaren pribilegioak:
GIZARTEA
NOBLEAK: bellatore.
Goi noblezia:
Oso boteretsua zen.
Erregearen basailu zuzenak ziren.
Behe mailako jaunak eta zaldunak behe nobleziakoak eta noblezia ertainekoak ziren.
Nobleek aberatsak ziren.
Bizimodua
KLEROAK: oratores.
Goi kleroko kideak nobleziakoak ziren.
lurren jabeak ziren eta jopuak zituzten.
Behe kleroko kideak nekazariak ziren.
Monje xumeak.
Landa eremuetako erretoreak.
Klero erregealduna monasterioetan itxita bizi ziren.
klero sekularra gizartean nahastuta bizi ziren.
NEKAZARIAK: laboratoreak.
Ez zuten pribilegiorik.
Geihenak nekazariak ziren.
Jarduerak:
Nekazaritza.
Abeltzaintza.