HISTORIAURREA

Zerderitzen dugu historiaurrea?

Zer da historiaurrea

Gizakiaren lehen arbasoak agertu zirenetik Duela 5 milioi urte inguru idazketa agertu zenera arte oraindela 5000 urte inguru igarotako denbora tarteari.

Etapak

Paleolitoa

Ehiztariak Eta Biltzaileak

Paleolitoko gizakiak bilketari, ehizari eta arrantzari esker bizi ziren.

Ehiza funtsezko jarduera zen

Harrizko punta zuten egurrezko lantzak erabiltzen zituzten.

Ehizatutako animaliak haragia jaten zuten, eta hotzerako arropa egiteko erabiltzen zituzten larruak.

Arrantza askoz ere geroago hasi zen.

Gizakia praktikatzen zehazki duela 70.000

Bizimodu Nomada

Paleolitoan, gizataldeak toki batetik bestera ibiltzen ziren janariaren bila.

Normalean, ibai edo laku batean alboan kokatzen ziren.

Leku epeletan, aire zabalean bizi ziren

Duela 500.000 urte inguru, sua kontrolatzen ikasi suten

Harrizko Eta Hezurrezko Tresnak

Eizatzeko, arrantzatzeko edo animalien larruekin arropak egiteko hainbat tresna erabiltzen zituzten.

Harrisko lehen tresnak oso zakarrak ziren

Geroago, beste harrimota batzuk erabiltzen hasi ziren

Paleolitoko Sinismenak Eta Artea

Lehen sinesmenak

Gure arbasoen lehen sinesmenak zerikusia zuten naturako indarrak eta astroak gurtzearekin.

Lehen pinturak

Normalean, annimaliak figurak irudikatzen dituzten

Oso errealistak dira. izan ere arrokaren zimurdurak aprobetxatzen dituzten.

Policromoak dira hau da kolore asko duena.

Lehen eskulturak eta grabatuak

Gure arbasoek grabatuak egin zituzten arroken eta animalia hezurren ganean.

Oso harri zorrotzen puntarekin.

Harrisko, bolizko edo hezurrezko eskultura txikiak ere egin zituzten.

Oso sexu-organo garatuak dituzte emakumeak irudikatzen dituzte.

Neolitoa

Nekazaritzaren eta abeltzaren agerpena

Duela 10.000 urte gutxi gorabehera.

Ekialde erdikoan, landareak landatzen eta animaliak hezten ikasi zuten gizakiek

Bestalde, gizakiak animaliak hezten hasi ziren

Aldaketak bizimoduan

Lurra lantzeko, lantzen zituzten lurren aldamenean bizi behar zuten pertsonek.

Horregatik, sedentario bihurtu ziren, edo beste modu batean esanda

Herrixketan, pertsonak hainbat lenetan espezializatu ziren.

Aurrerakada teknikoak

Harri landua

Harri landua erabiltzen hasi ziren tzesnak fabrikatzeko.

Ehunak

Fabrikatzen hasi ziren landu gabeko ehungailuetan.

Zeramika

Zeramika eskuz modelatzen zuten

Zeramika esker haziak gordetzen ontziak nahiz jateko

Metal Aroa

Metalezko lehen lanabesak

Duela 7.000 bat urte gizakiak metalesko objetuak fabrikatzen hasi ziren.

Lehendabizi, kobrea erabiltzenhasi ziren geroago brontzea eta azkenik burdina

Aldaketak bizimoduan

Burdin azko ez zegoenes budin merkataritza garatu zen.

Bideetaki herrixkakaberastatu ziren hiri txiki bihurtu arte.

Lnabide berriak egin zitusten gerrariek, apaizaiek eta merkatariek

Apaizak gerrariak eta aberatzak pribilegiatu bihurtu ziren.

Asmakizunen garaia

Gurpilak obetu zituzten, merkantzia handiagoa garraituz.

Belari esker, ontziak gero eta andiagoak ziren, pertsona eta merkantzia gehiago garraiatzen zituzten.

Goldearenkin lurralde zati handiagoak lantzen zituzten.

Ureztatzea eta kanalak asmatu zitusten, hiri eta soroetara ura eramateko.

Megalitismoa

Harrisko monumentu handiak dira.

Menhirrak

Harri handi luzangak ziren lurrean jarrita pozizio bertikalean.

Trikuharriak

Hilobi kolektiboak ziren. Harri andiak eta gainean losa bertikalak

Harrespilak

Menhir ugariz osatuta barruti biribilak ziren.

Gizakiaren ebolusioa

Hominizazioa

Gizakiak eboluzio prozesu luze baten ondorioz sortu ginen

Hiru esaugarri daude

Hankabiko

Bi hanketan ibiltzen hasi ginen, eskuak libre eta ikuseremua aunditu

Krontrajar daitezkeen erpuruekin

Eskuarekin pintza egiten da

Garuna

Pentzatzeko eta hitz egiteko gaitasunak garatu