GIZA GORPUTZAREN ANTOLAKETA
ZELULA-ANIZTASUNA
Celullae= zelula (eukariotoak dira, izaki bizidunen unitate
anatomikoa, funtzionala eta genetikoa eta bizi funtzioak dituen unitaterik txikiena)
60 bilioi zelula daude eta 250 mota desberdin.
GIZA-ZELULEN EGITURA
ZELULA-MINTZA
FUNTZIOAK: zelua inguratu eta babestu. Substantzien elkartrukeak ahalbidetzen ditu.
EGITURA: Hiru geruza ditu, bi fosfolipidoz eta proteinaz osatuta dago eta ptoteinatik substrukea
ZITOPLASMA
HIALOPLASMA: ur eta materia organikoaren disoluzioa bertan organuluak murgilduta.
ZITOESKELETOA: proteina fibrak, zelulak konzientzia eman
ORGANULUAK:
Erretikulu endoplasmatikoa
Pikorduna: proteinak sintetizatu, garraiatu eta gorde.
Leuna: lipidoak sintetizatu, garraiatu eta gorde.
Golgi-ren aparatua
Gluzidoak fabrikatzen ditu.
Ereibosomak
Erretikulu endoplasmatikoan pikordunean edo aske proteinak sintetizatu.
Mitokondriak
Arnasketa zelularra.
Lisosomak
Substantziak dijeritzen ditu.
Bankoloak
Erreserbak edo ondakin substantziak gorde.
Zentrosomak
Zelularen ugalketa (erdibikatuz) lagundu.
NUKLEOA
MINTZ NUKLEARRA
mintz bikoitza poroak substantzia arttea
NUKLEO PLASMA
nukleoaren atal likidoa
UROMATINA
Zelula zuzentzen du, material genetikioa dago eta ADN suntzizzez osatua( 46 kromosoma eratu)
NUKLEOROA
ARN eratua -Erribosomen sorkuntzari zuzenu.
EHUNAK
Ehun epiletala
Estadura epitelioa
Muku-mintza: sudurretako odiak
Endotelioak: membrana bat dago arol batean
Epidemisa: ahurra
Guruin epitelioa
Exokrinkoak: arteriak adibidez kontaktuan daho odolarekin
Ehun konektiboa
Ehun konjutiboa
Organo batzuetan dago eta beste batzuetanlotzeko adibidez tendoia.
Gantz-ehuna
Adipozitoak, organobatzuk metatu
Kartilago-ehuna
Belarrietan dagoena
Hezur-ehuna
Zatirik handiena osatzen duena da.
Odola
Likidoa den ehun bakarra
Gihar ehuna
Gihar ehun leuna
Nahi duenean mugitzen da ezin da kontrolatu
Gihar ehun ildaskatua
Nukleo bat baino gehiago duten oso zelula luzeek osatzen dute.
Bihotzeko gihar ehuna
Itxura ildaskatua duten zelulak.
Nerbio- ehuna
Neuronak
Zentzumen neuronak/ Neuro motorrak
Gila-zelula
Neuronak babesten ditu.
ANTOLAKUNTZA MAILAK
MAILA SUBATOMIKOA:
Atomoak osatzen dituzten
zatikiak dira.
MAILA ATOMIKOA
Atomoek osatzen dute: C, O, Fe, Al, Cl… Beren
propietateei eusten dieten materiaren zatikirik
txikienak dira.
MAILA MOLEKULARRA
Ez-organikoak: ura eta gatz mineralak dira.
Organikoak: materia bizidunetan baino ez daude
ZELULA-MAILA
Lehen maila biziduna da, atalez eta organuluz osatuta dago.
EHUN-MAILA
Jatorri eta funtzio bereko zelula
espezializatuz osatuta daude.
ORGANO-MAILA
Hainbat ehunez osatutako egitura.
SISTEMA ETA APARATU-MAILA
Hainbat organoz osatutako egiturak dira.
ORGANISMO MAILA
Izaki bizidunaren osotasuna adierazten du.
ORGANOAK, SISTEMAK ETA APARATUAK
Sistemak
Gihar-sistema: lokomozio-aparatuaren atal aktiboa da
Eskeletu-sistema: lokomozio-aparatuaren alde pasiboaa da
Nerbio-sistema: nerbio-ehunez osatuta, hiru atal ditu: entzefaloa, bizkarrezur muina eta nerbioak
Sistema endokrinoa: ehun epitelialez osaturik dago
Aparatuak
Digestio-aparatua: digestio-hodiak eta guruin erantsiek osatzen dute
Arnas-aparatua: arnasbideek eta birikek osatzen dute
Iraitz-aparatua: zelulek sortutako hondakinak eta odolean
dauden soberakinak kanpoaldera bidaltzen ditu
Zirkulazio-aparatua: bihotzak, odol hodiek eta odolak osatzen dute
Ugal-aparatua: arra edo emea izan daiteke
Lokomozio-aparatua: gihar sistemak (giharrek) eta eskeleto-sistemak (hezurrek) osatzen dute.
Topic flotante
Topic flotante
Topic flotante
