APARATUKO ORGANOAK

Atal bakoitzak funtzio desberdinak. 10/12 Metro.

Elikagaiak hodian sartzeko barrunbea.

Listua jariatu eta elikagaiekin nahastu. Konposizioan lisozima eta muzina daude.

Elikagaiak mastekatzeko.

Esne-hortzeria (20 hortz) eta behin-betiko hortzeria (32 hortz)

8 dira eta elikagaia ebakitzen dute.

4 dira eta elikagaia urratzen dute.

8 eta 12 dira eta elikagaia txikitu eta xehatzen dute.

Materialik gogorrena da eta kanpoko atala da. Kolore zuria du.

Barruan odol-hodiak eta nerbioak daude.

Elikagaiak listuaz nahasten ditu eta alde batetik bestera eramaten ditu. Elikagaiak faringerantz bultzatzen ditu eta gainera, soinuak artikulatzen ditu eta dastamen organoa da.Elikagaiak listuarekin nahasterako orduan (guztiz xehekaturik daudenean), elikadura-boloa sortzen da.

Ahoaren eta hestegorriaren artean dago eta epigloti izeneko balbula bat du (irensketan arnas-aparaturanzko pasabidea ixten da, elikadura-boloa trakean ez sartzeko).

Faringetik urdaileraino doa eta mugimendu peristaltikoek elikadura-boloa faringetik urdailetantz mugitzen dute.

"J" itxurako poltsa da. Sarrerak kardia izena du eta irteera piloroa da. Bi ekintza mota dago: mekanikoa eta kimikoa.

Elikadura-boloa 3/4h egoten da irabiaketan.

Urdailaren paretek urin gastrikoa jariatzen dute eta honek 2 osagai du.

Substantzia bakterizida eta kimikoki eragiten dio elikadura-bolari.

Proteinak deskonposatzen ditu, zati txikiagoak sortuz. Urdailean gertatutako ekintzari esker, elikadura-boloa kimo bihurtzen da eta piloroari esker, heste meharrera igarotzen da.

8 metroko luzera du eta duodenoan amaitzen da digestio kimikoa eta mantenugaien xurgapena gertatzen da. Hiru atal du: duodenoa, jejunoa eta ileona.

Pilorotik etorritako kimoa jasotzen du digestio kimikoa amaitzeko. Prozesu honetan hiru organo dago: gibela, pankrea eta heste-urina.

Behazuna sortzen du gantzak emultsionatzeko (zati txikiago askotan deskonposatzeko). Behazuna gibeletik behazun-xixkuraino joan eta han gordetzen da.

Urin pankreatikoa sortzen du (entzimaz beterik). Entzimek kimoaren deskonposaketa kimikoa amaitzen dute eta mantenugaiak sortzen dituzte.

Duodenoak sortzen du eta urin pankreatikoarekin batera lan eginten du.Prozesu guztia behin gertatu, kimoa kiloa bihurtzen da.

Mantenugaiak odolerantz xurgatzen ditu. Paretak oso tolestuta daude. Horren ondorioz, heste-bioloak sortzen dira. Biloen barruan odol-hodiak daude.

Heste meharraren azken zatia da. Hemen bukatzen da xurgapena eta balbula ileozekalaren bidez dago heste lodiari lotuta.

Xurgatu gabeko substantziak heste lodirantz pasatzen ditu (mugimendu peristaltikoen bidez). Bi zati du: hesteitsua eta kolona

Ileonarekin komunikatuta dago eta hemendik apendizea irteten da (ez du inolako harremanik digestioarekin).

1.5m du eta 3 zati du (goranzko, zeharkako eta beheranzko kolona). Prozesu garrantzitsuak hemen gertatzen dira:Ia ur guztia eta gatz mineralak xurgatzen dira odolerantz eta horrela, digestioaren hondarrak solidoagoak bihurtzen dira, gorotzak osatuz.Bakteria sinbionteak bizi dira kolonean. Guk xurgatzen ez dugun hondarra haien elikadura da eta guretzat bitamina sortzen dute.Kolonean ez dago digestiorik.

Digestio-aparatuaren amaierako irekidura da. Gure borondateak erabakitzen du noiz kanporatu gorotzak, uzki-esfinterra zabalduz.

Elikagaiak deskonposatzeko, zenbait substantzia jariatzen dituzte.