HIZKUNTZ ALDAKETA ETA IDEOLOGIA

Ideologia eta iritzi publikoa konstruktuak

Iritzi Publikoa:Deseraikitzea eskatu, indarrak eta interesak ezagutzeko

Iritzi publikoa

Fenomeno inkontzientea

Hizkuntza jarreren plangintza

Hizkuntzari buruz iritzia aldatzeko saioak

Balio positiboekin

Erabilera igo

Iritzi publikoa eta hizkuntza

Hizkuntza-irudimen edo imaginario bat sortu

Arauak finkatu

Estiloa

Hizkuntza identitate

Hizkuntza

Nortasunaren funtzezko elementua

Gertakariek hizkuntza-irudimena osatu

Euskal Herria

Iritzia

Esanahi nazionala

Hizkuntzaren irudimenaren ereduak

1- Instrumentala

Erregulartasuna

2- Ondarduraren eredua

Preskriptiboa

3-Egiazko eredua

Eremu geografikoa eta herria nabarmendu

2 iritzi

Nortasuna zehazteko

Erdaldunena, hizkuntzek balio komunikatiboa

Maila politikoa

Hizkuntza irudumenak eraiki

Pentsamendua

Erabilera

Politika

Maila linguistikoa

Ahozkoan ez finkatuak

Idatzian finkatuak

Euskeraren erabileran

Aldagai asko

Maila ideologikoa

Talde nortasuna

Hizkuntza eta identitate kultural bat

Komunikazio tresna preziatua estatuaren hizkuntza eta ez hizkuntza minorizatua

Euskal Herrian

Euskara batua

Ideologia

Definizioa

Diskustro edo portaera linguistiko jakin

Hizkuntzei buruzko ideiak

Funtzionamendua

Ideologia soziolinguistikoak aldakorrak eta interaktiboak

Prrealitatea hautemateko

Portaerak arrazionalizatzeko

Portaerak ulerteko balio

Ideologia lingistikoa moldatu

Eztabaidak

Erabilera linguistikoa baldintzatu

Silvestein

Existitzen den praktika bat desitxuratzen du

Adibideak

Egozentrismo glotikoa

Hizkuntza-aniztasuna murriztu

Ekologismo glotikoa

Hizkuntza abertzaletasuna

Hizkuntza aberriaren jo

Hizkuntza darwinismoa

Hizkuntza liberalismoa

Hizkuntza pluralismoa

Ideologia ekolingistikoa

Bakoitzak bere ideologia linguistikoa. ALDAKORRA

Inguruko kulturaren, irudikapen eta bizipen sozialen eta linguistikoaren araberakoa

Menderatzaile-Menderatu erlazioak.

Bi ikuspegi:

Ikuspegi soziologikoa

Demografia

Hiztu kopurua eta barianteak

Banaketa linguistikoa

Hizkutza ofiziala

Mugikortasun soziala

Hiztunen ekonomia eta aberastasuna

ideologia nagusia

Garatze

Mantentze

Galtze

Kultura

Ikuspegi soziolinguistikoa

Bizindar etnolinguistikoa: "Talde arteko egoeretan talde bati izaki kolektibo desberdin eta aktibo gisa jokatzeko aukera"

Faktore demografikoak

Babes instituzionala

Estatusa

Elebitasun ereduak

-

Norberaren hezkuntza galtzea

+

Norberaren hizkuntza ez galtzea

Hizkuntza merkatua

Mendaratzaileak

Boterea/Prestigioa

Arauak

Inposatu

Egin beharrak

Ludikoa

Kriptikoa

Nortasun funtzioa

Menderatuak

Hizkuntza Komunitate

Hizkuntza ez segurtasuna

Gehiegizko zuzenketa

Azpi-meratuak

Arauak

Propioak

Mendekotasuna

handiagoa

txikiagoa

Giza taldea

Hiztun-taldea/elkartea/herria

Komunitatea linguistikoa

Erabilera-komunitatea

Ezaugarriak

Hizkuntza

Harremanak

Taldea

Eleanitza/Elebakarra

Oinarri sozio-geofrafikoak

Eremua

Geografiko-politikoa

Arau soziolinguistikoak

konpartitu

Euska Herrian

Osagaiak

Ingurunea

Hiztun-multzo

Normak

Erabilera

Jokaera/Ekintzak

Maila sinbolikoa

Atxikimendu-komunitatea

Normalizaziorako jarrera

erdaldunek

borondatea

Zer da?

Lotura

Identitatea

Karga afektiboa

Bariazioaak/Aldaerak

Kontzienteak/Inkontzientea

Errebindikatuak/ez-errebindikatuak

Aldakorrak

Hizkuntza identitateak

Identitate sozialak

Hizkuntza

Kosmobizioa

Whorf

Maila deologikoa

Nortasuna

Hizkuntza

Erlatibismo liguistikoa

Loturak

Hizkuntza

Kultura

Hizkuntzak determinatu

Komunitatearen

Kosmobizioa

Kultura

Euskal Herria

Eleanitza

Aldakorra

Hizkuntz-gaitasuna

Kokapena

Sozio-politikoa

Geografikoa

Lotura

Nortasun politiko-nazionalararekin

Bi azterketa mota

Sentitzen dena

Euskalduna

Frantsesa

Espainiola

Ezaugarriak

Euskalduna izateko

HIZKUNTZA

ELKARRI LOTUTA DAUDEN ZEINUEN SISTEMA

Esanahiak oposizio eta ekibaletzia harremanen bidez eraiki

Azpisistemak

Dialektoa

Eremu geografikoak mugatua

Soziolektoa

Gizarte talde jakin baten aldaera linguistikoa

Aldaera linguistiko EZ estandarra

Idiolektoa

Norbanakoaren aldaera

Idiolektoen arteko aldea oso
handia bada ulermena zaila izango da

Estandarra

HIZKUNTZEK BARIABLE ANITZAK
(ahoskera, entonazioa, lexikoa, sintaxia...)

HISTORIAN (denbora)

Sinkronian: Gazteak / Nagusiak)

Asinkronian: Ovidio, Shakespeare, Sarrionaindia

HIZKUNTZA MAILAK

Familiarra / Zaindua / Teknikoa

GEOGRAFIA

Aldaera geografikoak - Dialektoak / Azpidialektoak

HIZKUNTZEN ARTEKO ERAGINAK

Ingelesaren monopolioa

Euskeraren egoera Frantsesaren eta Gazteleraren artean

SISTEMA konplexua

Aldaketa: ZERGATIK ALDATZEN DA?

Kanpoko maileguak

Hizkuntzaren barruko analogiak

Arrazoi estralinguistikoak

Elebitasuna

mailegu
kopuru altua

Hizkuntzaren barne arrazoiak

Maila Fonetiko-Fonologikoa

Asimilazioa, disimilazioa, epentesia

Maila Morfosintaktikoa

Anbiguotasuna sahiesteko

Maila Semantikoa

Esanahia zabaldu edo murriztu

Neologismoak

Teoria soziolinguistikoak

J. Millroy:

Aldaketak gizarte-sarean du abiapuntua

1. Hizkuntza-ekintza testuinguru sozialean

2. Hizkuntza-aldaeraren deskribapena

Finegan eta Biber

Erregistro aldakortasuna - Aldaketa

Aldaketa soziolekto eta erregistroen arteko harreman
sistemikoak azaltzen du

Testuinguru ezberdinetan ematen den aldagarritasun
sistematikoa
Gizarte taldeetan ematen den aldagarritasun sistematikoa
Aurreko bien arteko paralelotasuna.

Sexua / Generoa

gizabanakoen jokabideak

sistematikoki

iraunkor

unibertsala

sinonimotzat

sexu/generoa

unibertsalak aurkitzea zaila

emakumeak

ikasketari garrantzi handia

desioak

disimulatuta

zeharka

Adina

tarte berdinak

Subtopic

hazi

garatu

hizkuntz-gaitasuna

inguruarekiko harremana

adin hizkerak

haur-hizkera

errepikapena

fonema jokoa

gazte-hizkera

ustea

txarto hitz egitea

gatzelaniak/frantsesak

eragina

ulergarria=arauak ez

heldu/zaharren hizkera

egonkorra

izaera gordetzailea

Ikasketa maila

lotura zuzena

hizkerarekin

ikerketa maila

errespetu

arauak

prestigio hitzak

harremana

heziketa

boterea

estatusa

lanbidea

kodeak

murriztua

gramatika,lexiko

eskola porrota

langile klasea

landua

errekurtso sintaktikoa

erdi-maila

familia tradizionala

Etnia

hizkuntz jokabidea azaltzeko

ijitoa

talde etniko ezberdin

eragileak

maila soziokulturala

etorkin heldu-berriak

identitate markatzailea

izaera etniko

erlijiosoa

eragilearen ondorio

bizi-baldintzak

integrazio-maila

kohesioa

bizitasun etnolinguistikoa

Lanbidea

lana=estatusa

prestigio aldaerak

ondo baloratutako lanbidea

ikertzeko

kualifikatutakoak

kualifikatu gabeko langileak

enpleguak

enpresari autonomoak

erdi-mailako enpresariak

lanbide liberalak

goi mailako zuzendaria

Zer da?

Jokaera

Alde

Kontra

Zer adierazi?

Pentsaera/Sinesmenak/Lehentasun gaiak/nahiak

Bidea

Norbanaotik-> Kolektibora

Bi tradizio

Ikuspegi mentalista

Barne-sentimendua

jokaerarako prestutasuna

garatu

Estimuluei erantzun

Ikusegi behaviorista

Giza jokaera barruan

gizarte egoerei

erantzun

Ikusi/ Behatu

Deskripabenak/ Azalpenak

Iragarpenik ez

Jokaera

Iritzia

Adierazi norbere

Sentimeduak

Ideiak

Motibazioa

Eragina

Prestutasuna

Arrakastsua

Eraginkorra

Jarrera aitortua

Fidagarritasuna txikia

Jarrera ezkutua

Eragina aldagaiek

Gizarte-presioa

Portaera zehatzak gauzatzeko zailtasunak

Automatikoak

Ikertzaileen erantzunak

Osagaiak

Kognitiboa

Irudiak

Sinismenak

Afektiboa

Sentimenduak

Konatiboa

Jokaerak

Ekintzak

Aldagaiak

Gurasoen eragina

Eskolaren eragina

Komunkabideak

Telebista

Bestelako eragina

Adina

osasuna

egoera

hizkuntza-esperientzia

eskola-mota

kultura-testuingurua

Positibo/Negatiboak

Hedatze-maila handiko hizkutzak

+

Ez arriskatu

taldearen

Nortasuna

identitatea

Osepe gutxiko hizkuntzak

+

Garatu

Ospe kulturalak

erkidego identitateak

Sentimenduak

arro sentitu

gozatu

Erabilera

modu sortzailean

-

Galera egoera

axolagabekeria

gutxiespena

Ordezkatzeak/Alboratzeak

Mailakatzeak

Lotsa-sentimenduak

konfiantzarik eza

transmizioa eten

Integratzaileak/ Instrumentalak

Integratzailea

Ikuspegi soziala

Pertsonen artekoa

Afektuozko sentimenduak

Motibazio sinbolikoa

Jarrera izanarazlea

Instrumentala

Ikuspegi pragmatikoa

onura ekonomikoa

Motibazio pragmatikoa

Truke ordaineko jarrera

Aurreiritziak

Kontzeptuak

usteak

sinesteak

proiekzioak

positibo

mesedegarriak

euskara

hizkuntza aberatsa

egitura berezikoa

xehetasun-maila handikoa

negatiboak

oztopatzaileak

euskara

ikastea zaila

zuzentazuna

adina

Taldeak

Hiztun kopurua

kalifikatzaile-subjetiboa

egokitasuna