LAN MUNDURATZEA
GIZARTERATZEA ETA GIZARTE BAZTERKERIA
TXERTATZE, SEGURTASUN ETA EGONKORTASUN GUNEA: Jendeak lana, gizarte babesa, eta familia eta auzo harreman sendoak dituztenean. Pertsonek beraien betebeharrak asetuta eduki behar ditu.
AHULTASUN, KOLOKATASUN ETA EZEGONKORTASUN GUNEA: Lan harreman hauskortasuna, segurtasunik eeza eta kolokatasuna, eta euskarri desegokiak dira ezaugarri bereizgarriak. Gizarte bazterketako arriskuan dago eta ondorioz esku hartzea behar dute.
BAZTERKETA EDO MERJINAZIO GUNEA: Lan mundutik kanpo daude, ez dute inolako babesik eta gizarte mailan isolatuta daude, ez dute inolako aukerarik gizartean parte hartzeko. Pertsonak hauek alde batetik bestera ibiltzen dira, hau hobetzeko esku hartzeen aukera beharko du.
GIZARTERATZEA ETA GIZARTE BAZTERKERIA GIZARTE PROZESU GISA
Baztertzearen eta txertatzearen arteko mugak erlatiboak eta dinamikoak dira, eta faktore hauen arabera gauzatzen dira. -Testuinguru historikoa -Egoera sozioekonomikoa -Gizarte babesaren arloko politikak -Faktore pertsonal eta sozialak
GIZARTE-BAZTERKETAREN ARDATZAK
POBREZIA: Diru sarrerak ez izatea.
ETXEBIZITZA EZA: Gutxieneko azpiegiturak eta zuzkidura baldintzak ez betetzea.
GAITASUN PSIKOFISIKOAREN, OSASUNAREN ETA OSASUN-LAGUNTZAREN GABEZIA: Ezgaitsuna duten pertsonak, drogen mnpe daudenak, HIESa dutenak...
FAMILIA EDO KOMUNITATEAREN BEBESIK EZA: 65 urtetik gorakoak eta guraso bakarreko familiak.
GIZARTE-MARJINAZIOKO EREMUAK: Presoak, delituzko ekintzak egin dituztenak, tratu txarrak egiteagatik...
TEKNOLOGIA BERRIAK IKASTEKO ETA ESKURAGARRI IZATEKO ARAZOAK: Ezberdintasunak sortzen dituzte eta eragina duten lan munduan sartzean.
GIZARTEAREN SENTSIBILIZAZIOARIK ETA MOBILIZAZIORIK EZA: Gizarte bazterketaren aurrean
HEZKUNTZA ETA HEZKUNTZA-GUTXIENEKAK JASOTZEKO ZAILTASUNA: Derrigorrezko ikaskuntzaren ikasketa gutxienekkoak dituzten herritarrak.
LANERATZEKO ZAILTASUNA: -Azpienplegua: Egindako lanagatik ordainsari urria eta ondorioz, pobrezia-egoera handia eragiten ditu. -Langabezia: Aldi luze batean lanik ez izatea bazterketaren arrazoi izan daiteke.
GIZARTE BAZTERKETA JASATEKO ARRISKU HANDIENA DUTEN DIZA TALDEAK LAN MUNDURATZEAREN ARLOAN
-Iraupe luzeko eta 45 urte gorako langabeak -Adingabeak eta gazteak -Emakumeak -Minusbaliotasunak dituzten pertsonak -Etorkinak -Gizarte-arriskuan daudenak -Adineko jendea
LANERATZEA, LANBIDERATZEA, ETA BIRLANERATZEA
LANERATZEA
Egoera puntual gisa: Une bateanlan kontratu bat lortzean. Lanpostu batean hasi eta bertan mantentzeko aukera duenean pertsonak.
Prozesu gisa: Lana lortu aurretik prestatu egiten denean eta ondoren enplegua aktiboki bilatzen duenean.
LANBIDERATZEA: Lortzen den lana pertsonaren prestakuntzari edo lanbide-espaezializazioari lotuta dagoenean.
BIRLANERATZEA: Lan esperientzia duen pertsona langabezian edo geldi emandako aldi batean dagoenak, lan merkatuan sartzean datza.
OKUPAZIOA ETA LAN MUNDURATZEA
OKUPAZIOA
Lan gisa: ordainsari ekonomiko bat jaso ahi da egindako jardueragatik.
Jarduera gisa: ordainsari ekokonomiko bat izan dezake, baina ez da esanguratsua, baita beste konpentzazio mota batzuk jaso ditzake, adibidez, adiskidetasuna.
LAN MUNDURATZEA: gizarte-bazterketa jasateko arrisku-egoeran dauden giza taldeengizarteratzea helburu duen prozesua da. Oinarrizko beharrak beteta egon behar dira, lan bat bilatu eta lortu behar da.