VĂN HÓA
TỔ CHỨC XÃ HỘI
Quốc gia
Làng đến nước và quản lí xã hội
Làng
tập thể nhỏ
có ngoại xâm, lũ lụt
Nước
nuôi cấy lúa
“đất-nước”
Ý thức quốc gia lớn
Cùng chức năng nhiệm vụ
tự nhiên
thiên tai
xã hội
ngoại xâm
Khác biệt cơ bản
phạm vi nhỏ
tình cảm
phạm vi lớn
chặt chẽ
Truyền thống dân chủ
Vua
đứng đầu
coi dân như con
gần gũi
Truyền thống lãnh đạo tập thể
vua chị - vua em, vua cha – vua con, vua – chúa
tư duy tổng hợp và biện chứng
đối thoại
mong muốn thuyết phục người khác
chứng hay đắn đo cân nhắc, không muốn làm mất lòng ai của người Việt Nam
Trong luật pháp
phép vua thua lệ làng
hôn nhân bình đẳng
tình cảm được luật pháp hóa
coi trọng phụ nữ
Tuyển chọn quan lại
con đường thi cử
dân tự lo
Đô thị
Với quốc gia
Do nhà nước sản sinh ra
Chức năng hành chính
quản lí
kinh tế
Do nhà nước quản lí
yếu ớt, lệ thuộc
Với nông thôn
Làng công thương
thực hiện chức năng của đô thị
không thể thành đô thi
Tính TỰ TRỊ (tự cấp tự túc)
Tính CỘNG ĐỒNG (cả làng cùng một nghề)
Chịu ảnh hưởng và mang đặc tính nông thôn
tổ chức theo phường
hành chính sao phỏng theo nông thôn
“Nguy cơ bị nông thôn hóa”
Nông thôn
Đặc trưng cơ bản
Biểu tượng
cây đa
lũy tre
sân đình
bến nước
Tính cộng đồng
tổ chức theo nhiều nguyên tắc
liên kết, hướng về nhau
Tính tự trị
tồn tại biệt lập
"tiểu triều đình"
làng nào biết làng ấy
Sự khác biệt
khác biệt giữa các cộng đồng (làng, họ)
mỗi tập thể tự lo lấy
Sự đồng nhất
cùng hội cùng thuyền
đồng cảnh ngộ
Huyết thống
Gia đình
cùng huyết thống
gắn bó mật thiết
Gia tộc
cùng tổ tiên
theo huyết thống PHỤ HỆ
từ đường, gia phả, mồ mả, hương hỏa, trưởng tộc
theo tôn ti trật tự, đùm bọc yêu thương
"Làng là nơi ở của một họ"
Đặng Xá, Đỗ Xá...
Theo hàng dọc, thời gian
Tính TÔN TI
Địa bàn cư trú
Sống gần nhau, liên kết
làng
xóm
Quan hệ máu mủ và sản xuất
Theo hàng ngang
Tính DÂN CHỦ
Nghề nghiệp và sở thích
Phường: theo nghề nghiệp
Phường Nón, Phường Vải...
Hội: cùng sở thích, thú vui, đẳng cấp
Hội Bô Lão
Theo hàng ngang
Tính DÂN CHỦ
Đơn vị hành chính
Xã=Làng
dân chính cư
dân ngụ cư
chức sắc, chức dịch, lão, đinh, ti ấu
Thôn=Xóm
Truyền thống nam giới: GIÁP
Chỉ có đàn ông
Cha truyền con nối
Lên lão
49-60 tuổi
nguyên tắc trọng tuổi già
nông nghiệp phụ thuộc vào thiên nhiên
cần những người giàu kinh nghiệm
Làng Nam Bộ
Tính mở
không có lũy tre bao quanh
không có cổng làng sớm mở tối đóng
Không nhất thiết tồn tại mãi
Buông bán phát triển, không tự cung tự cấp
Phóng khoáng