Categorie: Tutti - sistema - mantenugaiak - aparatuak - ehunak

da Katalin Pérez mancano 3 anni

362

EHUNAK, ORGANOAK, SISTEMAK eta APARATUAK

Dalam tubuh manusia, berbagai organ bekerja sama dalam sistem yang disebut aparatus untuk menjalankan fungsi spesifik. Misalnya, aparatus iraitz bertugas mengeluarkan limbah dari sel dan sisa-sisa dalam darah, sementara aparatus zirkulazio mengangkut nutrisi ke sel dan mengeluarkan limbah dari sel ke organ ekskresi.

EHUNAK, ORGANOAK, SISTEMAK eta APARATUAK

EHUNAK, ORGANOAK, SISTEMAK eta APARATUAK

APARATUAK

Funtzio bera egiteko bateratzen den organo multzoari aparatu deritzo.

LOKOMOZIO-APARATUA

Lokomozioaz eta gorputzeko organoen mugimenduaz arduratzen da.

UGAL-APARATUA

Gameto edo ugal-zelulak sortzen dira

ZIRKULAZIO-APARATUA

Mantenugaiak zeluletara eramaten ditu eta hondakinak zeluletatik iraitz organoetara.

IRAITZ-APARATUA

Zelulek sortutako hondakinak eta odolean dauden soberakinak kanpoaldera bidaltzen ditu. 

ARNAS-APARATUA

Gas-trukea egiten du

DIGESTIO-APARATUA

Elikagaien deskonposaketa egin eta lortutako mantenugaiak odolera bidaltzen ditu.

SISTEMAK

Sistema, mota bereko ehunek osatzen badute

SISTEMA ENDOKRINOA

Guruin endokrinoek hormonak sortu eta odolera jariatzen dituzte

NERBIO-SISTEMA

Funtzioak kanpo eta barne informazioa hartu eta interpretatzea, eta erantzun egokiak prestatzea dira.

 

ESKELETU-SISTEMA

Beren funtzio nagusiak lokomozioa eta organoen babesa da.

GIHAR-SISTEMA

Lokomozioaz, mimikaz eta gorputzaren jarrerari eusteaz arduratzen da.

 

EHUNAK

Egitura berdintsua duten eta funtzio bera betetzen duten zelulen multzoari EHUN esaten zaio

EHUN EPITELIALA

Oso hurbil dauden eta zelularteko substantzia gutxi duten zelulek osatzen dute.

GURUIN EPITELIOA

Guruinak eratzen ditu; guruinen funtzioa substantziak jariatzea da.

Guruin mistoak

Exokrinoen eta endokrinoen funtzioa betetzen duten guruinak dira (pankrea).

Guruin endokrinoak

Beren jariakinak odolera joaten dira.

Guruin exokrinoak

Beren produktuak kanpoaldera edo gorputz barrunbeteera jariatzen dituzte.

ESTALDURA-EPITELIOA

Gainazalak estaltzen eta babesten ditu

Epidermisa

Larruazalaren kanpoko geruza da; era berean, hainbat zelula-geruzaz osaturik dago; zelula hauek hilda daude.

Endotelioak

ADB: odol-hodien eta bihotzaren barnealdea estaltzen dute.

Muki-mintzak

ADB: besteak beste, aho-barrunbea, faringea, hestegorria, ondestea eta arnas-bideak estaltzen dituzte.

 

NERBIO-EHUNA
GLIA-ZELULAK

Neuronei laguntzen diete. Neuronak babestu eta elikatzen dituzte.

NEURONAK

Nukleoa, gorputz zelularra eta nerbio-zuntz izeneko luzapenak ditu. Nerbio zuntzak dendritak edo axoiak izan daitezke.


DENDRITAK: laburrak eta oso adarkatuak

AXOIAK: oso lodia eta luzea; nerbio-korrontea gorputz zelularretik jaso eta igorri egiten du.

GIHAR-EHUNA

Lan mekanikoa eta mugimendua ahalbidetzen du

BIHOTZEKO GIHAR EHUNA

Miokardioa osatzen dute, honen uzkurdura bizkor eta oharkabea izanik.

GIHAR EHUN ILDASKATUA

Uzkurdura bizkor eta borondatezkoa da. Eskeleto-giharrak eratzen ditu: bizepsa, bikiak, trapezioa…



GIHAR EHUN LEUNA

Uzkurdura oharkabekoa eta geldoa da. Barne barrunbeetako paretak estaltzen ditu: urdaila, hestea, odol-basoak, gernu-maskuria…

EHUN KONEKTIBOA

Zeregin nagusia gainerako ehunak konektatu edo elkartu, organoak babestu eta euskarri izatea da

ODOLA

Zelulak globulu gorriak, zuriak eta plaketak dira. Zelularteko substantzia likidoa da eta odol-plasma izena du.

HEZUR-EHUNA

Eskeletoaren zatirik handiena osatzen du

KARTILAGO-EHUNA

Sudurreko, trakeako eta belarri-hegaleko kartilagoak eratzen

GANTZ-EHUNA

Gantzak metatzen dituzte; lipido erreserba, zenbait organo babestea eta isolatzaile termikoa da.

EHUN KONJUNTIBOA

Organo batzuen artean dago, bata besteari lotzeko