Disruptieve, impulsbeheersings en andere gedragsstoornissen.
Oppositioneel-opstandige stoornis
(OOS)
Kenmerken:
gedurende minstens
6 maanden.
brutaal
opstandig gedrag
prikkelbaarheid
boosheid
negatieve gevolgen:
sociaal, school of
beroepsmatig functioneren.
conflicten
twistziek
niet aan regels houden
Minstens 4 vd volgende kenmerken,
niet alleen op broer/zus.
verliest vaak zijn geduld
lichtgeraakt/
snel geïrriteerd
vaak boos/ontevreden
verzet tegen regels
ergert anderen opzettelijk
geeft anderen de schuld van eigen fouten
afgelopen 6 maanden minstens 2 x hatelijk of wraakzuchtig geweest.
gedrag gerechtvaardigd
als reactie op onredelijke
eisen. Verantwoordelijkheid
ligt buiten henzelf.
Mate:
licht:
symptomen binnen 1 setting.
matig:
symptomen in minstens 2 settings
ernstig:
symptomen in 3 of meer settings
Comorbiditeit:
adhd
angststoornissen
depressieve stoornissen
Behandeling:
afhankelijk van
leeftijd vh kind
Oudertraining
Cognitieve gedragstherapie-
therapie
Multisysteemtherapie
Periodiek explosieve stoornis (PES)
Comorbiditeit:
Middelgerelateerde en
verslavingsstoornissen
Behandeling:
Farmacotherapie:
Anti-depressiva
anti-epileptica
kenmerken:
Herhaaldelijke agressie uitbarstingen
Uitbarstingen v verbale of fysieke agressie naar spullen, dieren of andere mensen, gedurende 3 maanden gem. 2x per week. Niet leidend tot schade of verwondingen.
3 agressieve uitbarstingen binnen 1 jaar naar spullen, dieren, mensen. Wel met schade of verwondingen.
Agressie is extreem disproportioneel
tov aanleiding of stresserend.
Uitbarstingen zijn impulsief, ongepland
en dienen geen concreet doel
Betrokkene min. 6 jaar
Normoverschrijdend-gedragsstoornis
Behandeling
psychostimulantie:
methylfenidaat
Kenmerken:
Herhaaldelijk schenden vd basisrechten v anderen of belangrijke maatsch. normen en regels. Dit wordt zichtbaar door minstens 3 vd volgende criteria afwezig in afgelopen jaar
Agressie
- pesten, dreigen, intimideren
- gevechten begonnen
- gevaarlijk wapen gebruikt
- mensen of dieren mishandeld
- mensen bestolen
- seksuele handelingen afgedwongen
Vernieling:
- opzettelijk brand gesticht
- opzettelijk eigendommen vernield
Bedrog/diefstal
- ingebroken
- vaak gelogen om iets te krijgen of iets te ontlopen
- waardevolle zaken gestolen
Ernstige overtreding v. regels
- komt s avonds/snachts te laat thuis
- min. 2 x weggelopen en snachts weggebleven of 1x voor lange periode zonder terug te keren
- spijbelen.
Subtypen
met begin id kindertijd
onder 10 jaar
met begin in adolescentie
geen symptomen onder 10 jaar.
licht:
liegen/spijbelen
Matig:
stelen zonder
confrontatie slachtoffer
Ernstig:
gedwongen seks, overvallen.
Comorbiditeit
ADHD
Stemmingsstoornis
angststoornis
specifieke leerstoornis
middelgerelateerde stoornis
Etiologie:
genetisch
temperament
verandering in prefrontale cortex en limbisch systeem
omgeving
mishandeling
misbruik
verwaarlozing
delinquente vrienden of ouders