skladnia

czesci zdania

podmiot

general

druga najwazniejsza czesc zdania

nazwa osoby,ktora wykonuje czynnoscwyrazona przez orzeczenie

rodzaje

gramatyczny

rzeczownk w mianowniku

zaimek rzeczowny w mianowniku

domyslny

szeregowy

kilka rownorzednych wyrazow

niekiedy wystepuje podmiotwyrazony wyrazem zbiorowym;wtedy orzeczenie wystepujew 3 os. l. p.

logiczny

rzeczownik w dopelniaczu

zaimek rzeczowny w dopelniaczu

rzeczownik lub zaimek w polaczeniu zliczebnikiem

wiele mlodziencow

mowiac o przybywaniu, ubywaniulub braku czegos

zdanie bezpodmiotowe

sprawca czynnosci

nie jest znany

nie chcemy go ujawnic

nie jest istotny

orzeczenie to

trzeba

warto

mozna

o niektorych stanach fizycznych i psychicznych

mdli mnie

lamie ja w krzyzu

wesolo nam

orzeczenie

general

najwazniejsza czesc zdania

informuje, co robi podmiot,co sie z nim dzieje lubw jakim jest stanie

wypowiedzenie bez orzeczenia nie jest zdaniem

1 orzeczenie - zdanie pojedyncze

>1 orzeczenie - zdanie zlozone

rodzaje

czasownikowe

czasownik w formie osobowej

bezosobowa forma czasownika na -no, -to

czasownki typu trzeba/warto/mozna

stale zwiazki frazeologiczne zawierajace czasownik

imienne

lacznik +

osobowe formy czasowniko byc/stac sie/zostac

orzecznik

rzeczownik

przymiotnik

liczebnik porzadkowy

przyslowek

zaimek

wyrazenie przyimkowe

dopelnienie

dopelnia informacje o czasowniku

okresla go

odpowiada na pytania przypadkow zaleznych

oprocz mianownika i wolacza

moze to byc

rzeczownik

zaimek rzeczowny

wyrazenie przyimkowe

bezokolicznik

rzadziej

przymiotnik

przyslowek

przydawka

wyrazy i wyrazeniaokreslajace rzeczownik

rodzaje

przymiotna

wyrazona wszystki czesciamimowy odpowiadajacymi napytania przymiotnika

wielka milosc

tamto zadanie

liczebna

wyrazona liczebnikiem

pierwsza milosc

sto zadan

przyimkowa

wyrazona wyrazeniem przyimkowym

milosc po grob

rzeczowna

wyrazona rzeczownikiem

milosc Julii

w dopelniaczu

dopelniaczowa

drzewo pomnik

jak odroznic od innych czesci mowy?

tylko ona okresla rzeczownik

okolicznik

okresla czasownik

opisuje okolicznoscitowarzyszace czynnosci

rodzaje

miejsca

gdzie?dokad?skad?ktoredy?

czasu

kiedy?od kiedy?do kiedy?jak dlugo?

sposobu

jak?w jaki sposob?

przyczyny

dlaczego?z jakiego powodu?

celu

po co?w jakim celu?

przyzwolenia

mimo co?mimo czego?pomimo czego?wbrew czemu?

warunku

pod jakim warunkiem?w jakim wypadku?w razie czego?

stosunki skladniowe = zaleznosci m. czesciamizdania

= polaczenie wyrazu nadrzednego (okreslanego)z podrzednym (okreslanym)

= podrzedne zespoly skladniowe

rodzaje

zwiazek glowny

podmiotu z orzeczeniem

zwiazki poboczne

nadrzedny z podrzednym

zgody

2 wyrazy sa w tym samym rzypadku, liczbie i rodzaju

takze zwiazek glowny

rzadu

nadrzedny wymaga zycia podrzednegow okreslonym przypadku

takze czasownik w formie os. bezokolicznikiem funkcji dopelnienia

przynaleznosci

o podrzedny (nieodmienny)pytamy, jak o okolicznik

wspolrzedne zespoly skladniowe to szeregi

pary wyrazow,z ktorych zadennie okresla drugiegoale sa ze sobaplaczone logiczniei gramatycznie

szyk wyrazow

wypowiedzi skladowe w wypowiedzeniu zlozonym

rownowazniki zdan

zastepuje zdanie

brak orzeczenia

np. wykrzyknienia

czesto w mowie potocznej

np. tytuly

zdania

orzeczenie =czasownik wformie os.

oznajmujace

pytajace

rozkazujace

wykrzyknikowe

pojedyncze

maja 1 orzeczenie

nierozwiniete

tylko orzeczenie luborzeczenie z podmiotem

rozwiniete

podmiot, orzeczenie i wyrazy okreslajace

podzial na czesci

nadrzedne

okreslane

podrzedne

okreslajace

podmiot

przydawka

orzeczenie

okolicznik

dopelnienie