GAIA ULERTZEKO TERMINOLOGIA

Hizkuntza: ez-monolitikoa, hau da, aldakorra da.

Diakrokian zein sinkronian aldatzen doa.

Diakronian: denboran

Sinkronian: testuinguruan (familia, lagunak...)

DIATOPIKOA

Dialektoa. Berezko sistema lexiko, morfosintaktiko, eta fonikoa erabiltzen duen eremu geografikoa.

DIASTRATIKOA

Gizarte talde jakin baten aldaera linguistiko: lanbide jakin bat, heziketa maila, adina, jatorria, klase soziala.

DIAFASIKOA

Diskurtso mota ezberdinak. Hizkuntza-ekintza jakin batean, testuingurua kontuan izanda (igorlea, hartzailea, helburua, erabilera-esparrua) erabiltzen den hizkera.

DIALEKTOA

Berezko sistema lexiko, morfosintaktiko eta fonikoaren aldaera da. Hizkuntza berdina erabiltzen den eremu geografiko mugatu ezberdinetan aldaerak aurki ditzakegu: euskalkiak.

SOZIOLEKTOA

Gizarte talde jakin baten aldaera linguistikoa. Gizarte taldeak maila ezberdinetan sailka daitezke. Herrialde bateko biztanleak, langileen auzo batean edo goi-mailako auzo batean bizi diren bizilagunak, zure lagun taldea edo zure familia…

IDIOLEKTOA

Norberaren aldaera. Ez da estatikoa, hiztunaren esperientzien, bizipenen, beharrizanen arabera aldatuko da. Hiztun beste ideolekto dago. Pertsona bakar batek hainbat mintzalagunengandik eta bere sorkuntza propuoagatik bildu dituen hizkuntza-ohituren bilduma da.