Blaski i cienie zmian na świecie na przełomie tysiacleci
Prześladowania religijne
Prześladowania w państwach totalitarnych
Prześladowania w innych krajach
Nigeria: chrześcijanie celem ataków (kraje muzułmańskie w Afryce)
Birma: buddyści atakują muzułmanów
Bangladesz: prześladowania hinduistów (kraje muzułmańskie)
Kraje ateistyczne: (Korea Północna, Chiny) zakaz religii lub próby podporządkowania jej państwu
Formy prześladowań
Prawne uprzywilejowanie jednej religii; Rosja (uprzywilejowanie Cerkwi Prawosławnej, prześladowanie innych wyznań), Świadkowie Jehowy uznani za ekstremistów, zmuszeni do emigracji
Fizyczna eksterminacja miala miejsce w Afganistanie (talibowie), Iraku (jazydzi, chrześcijanie, bojownicy Państwa Islamskiego), wobec chrześcijan na bliskim wschodzie
Wolność religii i wyznania
Łamanie tego prawa
Dotyka wyznawców wszystkich religii, szczególnie Chrześcijaństwa i Islamu
W wielu krajach w drugiej połowie XX i na początku XXI w.
Podstawowe prawo człowieka
Zakaz dyskryminacji ze względu na wyznanie
Zakaz przymusu do przyjęcia religii
Prawo do wyboru, zmiany lub niewyznawania religii
RPA
Upadek Apartheidu
stworzenie globalnego i partnerskiego porozumienia na rzecz rozwoju
zapewnienie ochrony środowiska naturalnego
ograniczenie rozprzestrzeniania się HIV / AIDS, malarii i innych chorób zakaźnych
poprawienie opieki zdrowotnej
ograniczenie umieralności dzieci
promowanie równości płci i awansu społecznego kobiet
zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie podstawowym
wyeliminowanie skrajnego ubóstwa i głodu
2000 r. 189 przywódców przyjęło „deklarację milenijną”, która zawierała w sobie 8 zadań do zrealizowania przed 2015
W 1994 r. przeprowadzono pierwsze powszechne wybory, w których ANC zdobył większość, a Nelson Mandela został pierwszym czarnoskórym prezydentem RPA
Prezydent Frederik de Klerk, pod wpływem negocjacji, zakończył politykę Apartheidu
W 1989 r. zalegalizowano ANC, a w 1990 r. Mandela został uwolniony
Kryzys gospodarczy w RPA oraz coraz większa międzynarodowa presja skłoniły rząd do reform
W latach 80. XX w. narastające napięcia wewnętrzne: starcia między zwolennikami ANC a białą policją oraz radykalnymi bojówkami
Nelson Mandela
Stał się symbolem walki o równe prawa polityczne, społeczne i gospodarcze dla czarnoskórej ludności
Skazany na dożywocie w 1964 r. za działalność polityczną, mimo to kontynuował walkę z więzienia
Założył kancelarię prawną dla rdzennych mieszkańców RPA, początkowo opowiadał się za pokojowymi metodami walki
Południowoafrykański prawnik i działacz polityczny, wstąpił do ANC w 1944 r.
Wsparcie społeczności międzynarodowej
Organizacja Narodów zjednoczonych uznała apartheid za zbrodnię przeciwko ludzkości
Nałożenie sankcji politycznych i gospodarczych po nieudanych zabiegach dyplomatycznych
Opór przeciw Apartheidowi
Aresztowanie i skazanie przywódców ANC na kary więzienia, w tym Nelsona Mandeli, który został skazany na
Początkowo prowadzili pokojowe działania, po represjach pracy wszczynali zbrojne bójki
Afrykański Kongres Narodowy (ANC) – główna organizacja walcząca o prawa kolorowej większości
Apartheid (1948-1994)
Bantustany (ok. 14% powierzchni państwa), wydzielone i mało urodzajne obszary, ich gospodarka polegała głównie na prymitywnym rolnictwie
Czarnoskórzy żyli w biedzie, zmuszeni do osiedlania się w tzw. „bantustanach”
Zakaz związków małżeńskich czy kontaktów intymnych między przedstawicielami ras
Osobne dzielnice, sklepy, szpitale czy nawet ławki w parku dla różnych ras
Pozostali mieszkańcy (głównie czarnoskórzy), pozbawieni praw politycznych i poddani segregacji rasowej
Populacja białych (ok. 20%), mieli zagwarantowane uprzywilejowane pozycje w państwie
Doktryna społeczno-polityczna w RPA
Rwana
Konflikty w Afryce w latach 90
Spory o kontrolę nad bogactwami naturalnymi i dostęp do wody
Liczne konflikty o podłożu etnicznym, religijnym
Międzynarodowy Trybunał Karny dla Rwandy (1994)
Decyzja Rady Bezpieczeństwa ONZ o powołaniu Trybunału
Interwencja bojówek Tutsi
Ucieczka Hutu – prawie 2 mln ludzi do sąsiednich krajów
Bojówki Tutsi weszły z Ugandy i Tanzanii
Ludobójstwo (1994)
Bierna postawa sił ONZ
Ucieczki do kościołów, szpitali i za granicę
Zginęło od 800 tys. do ponad miliona Tutsi
Masakra trwała prawie 100 dni
Katastrofa lotnicza (kwiecień 1994)
Wezwanie do masakry Tutsi
Oskarżenia wobec Tutsi o zamach
Śmierć prezydenta Hutu
Porozumienie ONZ (1993)
Hutu gromadzili broń, przygotowując się do rozprawy z Tutsi
Narastające napięcia
Obietnica rozszerzenia praw politycznych dla wszystkich obywatel
Pogorszenie gospodarki (1990)
Wojna domowa rozpoczęta przez partyzantów Tutsi
Spadek cen kawy
Rwanda po upadku kolonializmu (1962)
Tutsi byli prześladowani i zmuszani do emigracji
Władzę przejęli Hutu
Konflikt zbrojne przełomu XX i XXl w.
Ormianie i Azerowie toczyli boje o Górski Karabach, a Gruzja broniła się przed utratą Abchazji i Osetii Południowej.
Walki też rozpoczęły się w Zakaukazie, gdzie Rosjanie w ciągu kilku kilku lat zdławili niepodległościowe dążenia Czeczenów.
Na początku lat 90. XX w. na świecie toczyło się ok.40 lokalnych konfliktów zbrojnych.
Globalna Północ - Globalne Południe
Zmiany w podejściu Północy
Kontrola wydatkowania funduszy
Przykład: Zambia – mimo bogactwa surowców, wciąż pozostaje biedna
Poprawa sytuacji w niektórych krajach
Sprawdzanie, jak środki są wykorzystywane
Problemy z pomocą
Trafianie pięniędzy na prywatne konta dyktatorów i polityków
Zmarnotrawienie funduszy
Pomoc ze strony Globalnej Północy
Setki miliardów dolarów rocznie dla krajów słabiej rozwiniętych (na przełomie XX/XXIw 50 mld USD rocznie)
Żądania Globalnego Południa
Rekompensata za wyzysk z czasów kolonialnych
Dostęp do zaawansowanych technologii
Subtopic
Większa pomoc finansowa
Globalne Południe
Ma ona niski dochód narodowy oraz połowa ludności żyje za mniej niż 2 dolary dziennie
Konflikty wewnętrzne i wojny domowe
Częste reżimy niedemokratyczne
Słabo rozwinięte ekonomicznie
Należy do niego: Afryka, Ameryka Południowa, Azja
Globalna Północ
Należy do niej 20% światowej populacji, 80% światowego bogactwa
Charakterystyka
Niski przyrost naturalny
Wysoki standard życia
Rozwinięte gospodarczo
Demokratyczne
Należą do niej: Europa, Ameryka Północna, Japonia, Korea Południowa
Chiny
Prawie 3 miliony żołnierzy, broń konwencjonalna i jądrowa
Druga potęga militarna świata
Rozbudowa sił zbrojnych o 20%
Zbrojenia Chin w latach 90
Groźba użycia siły w razie ogłoszenia niepodległości
Uznanie Tajwanu za zbuntowaną prowincję
Blokowanie umiędzynarodowienia sprawy
Tajwan i stanowisko Chin
Roszczenia na Morzu Południowochińskim
Ekspansja gospodarcza na tereny byłych republik sowieckich i Afryki
Przymykanie oczu na wspieranie Korei Północnej, Iranu
Zachód i współpraca z Chinami
Rosnąca rola w polityce regionalnej i światowej
Ambicje supermocarstwa
Ważny gracz po rozpadzie ZSRR
Rola Chin na arenie międzynarodowej
Poprawa warunków życia ludności
Przyspieszenie reform rynkowych
Ograniczanie swobód demokratycznych
Polityczna izolacja Chin po masakrze na placu Tian’anmen
Afryka w systemie podwubiegunowym
W tej sytuacji społeczność międzynarodowa zdecydowała się na wysłanie do Somalii sił ONZ, których trzon stanowiły oddziały amerykańskie. Operacja, której nadano nazwę Przywrócić Nadzieję, rozpoczęła się w grudniu 1992 r. i zakończyła po sześciu miesiącach.
Wojna domowa ogarnęła natomiast sąsiadującą z Etiopią Somalię.
Siły kubańskie, pozbawione sowieckiego wsparcia, wycofały się w 1989 r. z Etiopii i Angoli. W Etiopii doprowadziło to do rychłej klęski prosowieckiego reżimu i powstania nowego rzędu. W Angoli prosowiecka partia MPLA zapowiedziała rozpoczęcie procesu pokojowego.
Problemy na świecie
w latach 90 XX w.
Świat musiał się też zmierzyć z nowymi problemami i wyzwaniami, takimi jak, wojny lokalne, wzrost aktywności terrorystycznej i pogłębienie procesów globalizacyjnych.
Do wzrostu napięcia przyczyniło się także pojawienie się dużych zasobów taniej broni z posowieckich arsenałów, a niektóre państwa wykazywały wielką determinację w pozyskiwaniu technologii umożliwiających produkcję własnej broni nuklearnej, biologicznej i chemicznej.
Koniec zimny wojny nie doprowadził do zwiększenia bezpieczeństwa i wygaśnięcia konfliktów zbrojonych na świecie.
