5-garren Gaia
Natura-baliabideak
Baliabide berriztagarriak
Kontsumitzen diren erritmo berean sor daitezke
agorrezinak izan daitezke
Adibideak
Basokoak
Abeltzaintzakoak
Baliabide berriztaezinak
Kontsumitzen diren baino askoz ere erritmo motelagoan sortzen dira
Subtopic
Adibideak
Mineralak
Ekosistemen gaineko eraginak eta giza jarduerak
Ingurumen-eraginak
inpaktu onuragarriak
Hobekuntza bat eragiten dute ingurumenean
Eragin edo inpaktu kaltegarriak
Kaltea dakarkiote ingurumenari
Lurraldean duten hedaduraren arabera
Tokikoak
Eremu mugatu batean eragiten dute
Eskualdekoak
Hainbat eskualde nahiz herrialde har ditzake
Globalak
Eremu geografiko zabaletan eragiten dute
Atmosferaren gaineko eragin kaltegarriak
Berotze globala
hainbat jarduerak etengabe isurtzen dituzte gasa horien kantitatea gero eta handiagoa da atmosferan
Gas-ak
metanoa
karbono dioxidoa
nitrogeno oxidoak
ur-lurruna
erotegi-efektuaren fenomeno naturala areagotu egiten dute
Euri azidoa
ikatza eta petrolioa erretzeak, autoek eta zentral termikoek gas kantitate handiak atmosferako urarekin nahastean, azido korrosiboak bihurtzen dira
azido korrosiboak bihurtzen dira
Azido horien kontzentrazio handiak euri azidoa eragiten dute
adibidez
Ozono-geruzaren murriztea
Ozono-geruza
25 kilometroko altueran dago
eguzki-erradiazio ultramorearen iragazkia da
gas jakin batzuk
Adibidez
CFC
ozono-geruzaren berezko desegitea areagotzen dute
Hiriko kutsadura
Smog azidoa
Ikatzaren eta beste erregai batzuen errekuntzan sortutako
keek
oxidoek
Smog fotokimikoa
Eguzkiaren argiarekin ibilgailuen gasek isurtzen dituzten konposatuen erreakzioa da
Hidrosferaren gaineko eragin kaltegarriak
Aldaketak uraren propietateetan
Hainbat substantziak ura kutsatzen dutelako
Aldaketak uraren dinamikan
uraren zikloa
Aldaketak uraren banaketan
akuiferoak agortzeagatik nahiz hezeguneak lehortzeagatik gertatzen dira
Uraren kutsadura
Substantzia ez-organikoengatiko kutsadura
Metal astunengatik
merkurioa
beruna
kobrea
oso toxikoak dira
Substantzia organikoengatiko kutsadura
gorotzek eta landare hondakinek
uretan disolbatutako oxigenoa murriztea
bakterioak ugaritzea dakarte,
Energia kutsatzaileak
Nabigaziorako gailuen ultrasoinuek
beroak
hainbat motatako erradiazioek aldaketak eragiten dituzte uretako ekosistemetan
Kutsatzaile biologikoak
Birusak
bakterioak
protozooak
Lurzoruaren gaineko eragin kaltegarriak
Eragin ahuek basamortutzea eragiten dute
Baso-soiltzea
Baso-sutea
Gehiegizko larratzea
Kutsadura
Gehiegizko ustiapena
Biosferaren gaineko eragin kaltegarriak
Nekazaritzaren, industriaren eta hirien garapenak
Klima-aldaketa
Espezie exotikoak sartzeak
Espezieen gehiegizko ustiapena
Biodibertsitatearen galera eragozteko neurriak
Habitat eta espezierik garrantzitsuenak babestea
Naturagune babestu gehiago sortzea
Espezie mehatxatuak nahiz galzorian daudenak berreskuratzea
klima-aldaketa eragiten duten isurpenak murriztea.
Energia berriztagarriak erabiliz berriztaezinen kontsumoa murriztea
Subtopic
Subtopic
Espezieak eta ekosistemak babesteko legeak aldarrikatzea eta onartzea.
Jendea kontzientziatzea eta heztea
Gainpopulazioaren ondorioak
Elikagai-eskaria handitzea.
Baliabideak agortzea.
Pobrezia eta baliabideengatiko gatazkak areagotzea
Ingurumen-eraginak ugaritzea
Subtopic
Hondakin kantitatea handitzearekin batera –organikoak, bereziki– gaixotasunak ere areagotzea
Ur-eskasia
Berotze globala areagotzea
Garapen jasangarria
Egungo premiak asetzea
biztanleria guztiari beharrezkoak zaizkion baliabideak eman ahal izateko jarduera ekonomikoa bultzatuko du
Etorkizuneko premiak asetzea
baliabideen kontsumoa murriztuko du
datozen belaunaldiek jasateko modukoak diren hondakinak baino ez ditu sortuko.
Hondakinak
Osasun-hondakinak
Hiri-hondakin solidoak
Industria-hondakinak
Nekazaritzako eta abeltzaintzako hondakinak
Hondakin erradioaktiboak