Gaitasun Digitalak
#digcomp

a

1. Informazioa

r

Informazio digitala identifikatzea, aurkitzea, errekuperatzea, biltegiratzea, antolatzea eta aztertzea, beraren xedea eta garrantzia aztertuz.

1.1 Informazioa miatu, bilatu eta iragaztea

r

Informazioa sarean bilatu eta atzitzea, informazioaren beharrak modu antolatuan azaltzea, garrantzizko informazio aurkitzea, baliabideak modu eraginkorrean aukeratzea, informazio-iturri desberdinak kudeatzea, informazioaren estrategia pertsonalak sortzea.

Oinarrizkoa

r

Informazio jakin bat bilatzeko gai naiz bilatzaileen bitartez. Bilaketen emaitzak, bilatzailearen arabera desberdinak izan daitezkeela badakit.

Ertaina

r

Informazioa aurkitzeko interneten nabigatzen dakit. Nere informazio beharrak modu antolatuan adierazten dakizkit eta aurkitzen dudan informazioaren artean egokiena aukeratzen dakit.

Aurreratua

r

Informazioa bilatzeko eta interneten nabigatzeko estrategia multzo zabal bat erabiltzeko gai naiz. Jasotzen dudan informazioa iragazi eta kudeatzen dakit. Informazio partekatzeko sareko lekuetan badakit nori jarraitu (micro-blogging)

1.2. Informazioa ebaluatzea

r

Informazioa modu kritikoan biltzea, prozesatzea, ulertzea eta ebaluatzea.

Oinarrizkoa

r

Badakit interneten aurkitzen den informazio oro ez dela fidagarria.

Ertaina

r

Sareko informazio iturri desberdinak konparatzen dakit.

Aurreratua

r

Aurkitzen dudan informazioarekin kritikoa naiz eta beraren baliotasuna eta sinesgarritasuna egiaztatzen dakit.

1.3. Informazioa bildu eta berreskuratzea

r

Informazioa eta edukiak kudeatu eta biltegiratzea beraien berreskurapena errazteko, informazioa eta datuak antolatzea.

Oinarrizkoa

r

Artxibo eta edukiak gordetzen dakit (testuak, imajinak, musika, bideoak eta web-orriak). Gorde ditudan edukiak berreskuratzen dakit.

Ertaina

r

Artxiboak, edukiak eta informazioa gordetzen eta etiketatzen dakit eta biltegiratzeko nire estrategia dut. Gorde dudan informazio eta edukiak berreskuratu eta kudeatzen dakit.

Aurreratua

r

Artxibo, eduki eta informazioa antolatzeko metodo eta erreminta desberdinak aplikatzen dakit. Nik edo besteek antolatutako eta gordetako edukiak berreskuratzeko estrategia desberdinak ezartzen dakit.

2. Komunikazioa

r

Ingurune digitaletan komunikatzea, baliabideak partekatzea on-line erreminten bidez, besteekin konektatu eta elkar-lan egitea erreminta digitalen bidez, sare komunitateetan elakrren artean eragin eta parte hartzea, kulturarteko kontzientzia.

2.1. Teknologia bitartez elkarri eragitea

r

Gailu eta aplikazio desberdinen bidez elkarri eragitea, komunikazio digitala nola banatu, aurkeztu eta kudeatzen den ulertzea, bitarteko digitalen bidezko komunikazio mota desberdinen erabilera egokia ulertzea, komunikazio formato desberdinak aintzat izatea, hartzaile mota desberninentzat estartegia eta komunikazio moduak egokitzea.

Oinarrizkoa

r

Oinarrizko komunikazio erremintak erabiliz (telefono mugikorra, IP ahotsa, txata, posta elektronikoa) besteekin elkarri eragiteko gai naiz.

Ertaina

r

Besteekin elkar eragiteko, erreminta digital desberdinak erabiltzeko gai naiz, komunikazio erreminten ezaugarri aurreratuenak erabiliz (telefono mugikorra, IP ahotsa, chata, posta elektronikoa).

Aurreratua

r

On-line komunikaziorako multzo zabal bat erabiltzen dut (e-mailak, chatak, SMSak, bat-bateko mezularitza, blogak, microblogak, foroak, wikiak). Helburuari egokien atxikitzen zaion komunikazio modua aukeratzen dakit. Hartzailearen arabera komunikazio moduak egokitzen dakit. Jasotzen ditudan komunikazio mota desberdinak kudeatzeko gai naiz.

2.2. Informazioa eta edukiak partekatzea

r

Aurkitutako informazio eta edukien kokapena partekatzea, ezagupena, edukiak eta baliabideak partekatzeko prest egotea eta gai izatea, bitartekari gisa aritzea, berri, eduki eta baliabideen hedapenean proaktiboa izatea, aipamen eta zitazioaren praktika ezagutzea, izatedun ezagutza multzoari informazio berria txertatzea.

Oinarrizkoa

r

Artxiboak eta edukiak partekatzen dakit bitarteko teknologiko arrunten bidez (adibidez, posta elektronikoko mezuetan fitxategi atxikiak bidaltzen, argazkiak interneten kargatzen,...).

Ertaina

r

Sare sozial eta komunitateetan parte hartzen dakit non ezagupenak, edukiak eta informazioa igorri eta partekatzen dudan.

Aurreratua

r

Informazioa, edukiak eta baliabideak modu aktiboan partekatzeko gai naiz, sareko komunitate eta lankidetza plataformen bidez.

2.3. On-line hiritargoan parte hartzea

r

On-line parte hartzearen bidez gizartean inplikatzea, teknologia eta ingurune digitalei dagokienez ahaldundutze eta auto-garapenerako aukera teknologikoak bilatzea, herritar partaidetzarako teknologiak duen potentzialataz kontzientzia izatea.

Oinarrizkoa

r

Badakit teknologia zerbitzu desberdinekin elkarrii eragiteko erabili daitezkeela eta hauetako batzuren erabilpen pasiboa egiten dut (adibidez, sare komunitateak, gobernuak, ospitaleak, osasun zentruak, banketxeak)

Ertaina

r

On-line zerbitzuetako oinarrizko aspekturen batzuk aktiboki erabiltzeko gai naiz (adibidez, gobernua, ospitaleak edo mediku-zentroak, administrazioak eskainitako zerbitzu elektronikoak)

Aurreratua

r

Aktiboki parte hartzen dut on-line guneetan. Badakit nola inplika naitekeen aktiboki sarean eta on-line zerbitzu desberdinak erabiltzeko gai naiz.

2.4. Kanal digitalen bitartez kolaboratzea

r

Talde lanerako, elkarlan prozesuetarako, eta elkarren artean sortu eta eraikitako baliabide, ezagupen eta edukientzat teknologia eta bitartekoak erabiltzea.

Oinarrizkoa

r

Teknologia tradizional batzuekin elkarlanean aritzeko gai naiz (adibidez, posta elektronikoa)

Ertaina

r

Produktuei buruz eztabadaitu eta berauek sortzeko gai naiz, erreminta digital arruntak erabiliz.

Aurreratua

r

Erreminta digital eta baliabide deseberdinak maiz eta konfidantzaz erabiltzeko gai naiz, besteekin baliabide, ezagupen eta edukien sorreran elkarlana egiteko eta elkarbanatzeko.

2.5. Netiketa

r

On-line elkarrekintzetan, portaera araudiekin ohituta egotea, kultur aniztasunarekiko kontzientzia izatea, on-line arriskuen aurrean norbera eta besteak babesteko gai izatea (adibidez ziber-jazarpena), portaera ez-egokiak identifikatzeko estrategia aktiboak garatzea.

Oinarrizkoa

r

Besteekin erreminta digital bitartez komunikatzeko, oinarrizko portaera arauak ezagutzen ditut.

Ertaina

r

Sareko etiketako arauak erregelak ulertzen ditut eta nire esparru profesional eta pertsonalean aplikatzeko gai naiz.

Aurreratua

r

Sareko etiketa aspektu batzuk, komunikazio gune eta esparru desberdinetan aplikatzeko gai naiz. Sareko portaera desegokiak identifikatzeko estrategiak garatu ditut.

2.6. Nortasun digitala kudeatzea.

r

Nortasun digital bat edo batzuk sortu, egokitu eta kudeatzeko gai izatea, norberaren ospea babesteko gai izatea eta kontu eta aplikazio desberdinekin sortutako datuak kudeatzea.

Oinarrizkoa

r

Nortasun digitalarekin erlazionatutako onura eta arriskuak ezagutzen ditut.

Ertaina

r

Nire noratsun digitala sortu eta nire aztarna digitala jarraitzeko gai naiz.

Aurreratua

r

Testuinguru eta helburuaren arabera, nortasun digital desberdinak kudeatzeko gai naiz. On-line-eko nire interakzioarekin sorturiko informazio eta datuak gainbegiratzeko gai naiz eta baita nire ospe digitala babesteko ere.

3 Edukien sorrera

r

Eduki berriak sortu eta editatzea (testuak, irudiak, bideoak, …), aurretiko ezagupen eta edukiak integratu eta bir-lantzea, produkzio artistikoak, multimedia edukiak eta informatika programazioa egitea, jabetza intelektualaren eskubideak eta erabileraren lizentziak aplikatzen jakitea.

3.1 Edukien garapena

r

Formatu desberdinetan edukiak sortzea, multimedia edukiak sartuz, norberak edo beste batek sortutako edukiak editatzea eta hobetzea, bitarteko digital eta teknologikoen bitartez sormena erabiliz adierazpenak egitea.

Oinarrizkoa

r

Eduki digital errazak sortzeko gai naiz (adibidez testua edo taulak edo irudiak edo audioak, etab.)

Ertaina

r

Formatu desberdinetako eduki digitalak, multimedia barne, sortzeko gai naiz (adibidez testuak, taulak, irudiak, audioak, etab.)

Aurreratua

r

Formatu, plataforma eta ingurune desberdinetan eduki digitalak sortzeko gai naiz. Hainbat tresna digital erabiltzeko gai naiz ekoizpen digital originalak sortzeko.

3.2 Integrazioa eta berregitea

r

Eduki eta ezagutza berri, original eta nabarmenak sortzeko aurretik dauden baliabideak aldatzea, hobetzea eta konbinatzea.

Oinarrizkoa

r

Besteek sortutako eduki digitaletan aldaketa errazak egiteko gai naiz.

Ertaina

r

Besteek edo neuk sortutako edukiak editatu, aldatu eta hobetzeko gai naiz.

Aurreratua

r

Aurretik dauden edukien osagaiak erabiliz eduki berri bat sortzeko gai naiz.

3.3 Egile eskubideak eta lizentziak

r

Informazioari eta eduki digitalei egile eskubideak eta lizentziak nola aplikatzen zaizkien ulertzea.

Oinarrizkoa

r

Erabiltzen ditudan edukietako batzuk egile eskubideak izan ditzaketela kontziente naiz.

Ertaina

r

Copyright, copyleft eta creative commons lizentzien arteko oinarrizko desberdintasunak ezagutzen ditut eta sortzen ditudan edukiei aplikatzeko gai naiz.

Aurreratua

r

Erabiltzen eta sortzen ditudan informazio eta baliabideei lizentzia mota desberdinak nola aplikatzen zaizkien ezagutzen dut.

3.4 Programazioa

r

Programa informatiko, aplikazio, konfigurazio, programa, gailuetan aldaketak egitea, programazioaren oinarriak ulertzea, programa baten atzean zer dagoen ulertzea .

Oinarrizkoa

r

Softwarearen eta aplikazioen zenbait funtzio erraz aldatzeko gai naiz (oinarrizko ezarpena).

Ertaina

r

Programa eta aplikazioetan hainbat aldaketa egiteko gai naiz (ezarpen aurreratua, programazioaren oinarrizko aldaketak)

Aurreratua

r

Programak (kode irekikoak) aldatzeko, iturburu kodea aldatu edo idazteko, zenbait lengoaiatan programatu edo kodetzeko gai naiz, programen atzean dauden sistema eta funtzioak ulertzen ditut.

5. Arazoen ebazpena

r

Behar eta baliabide digitalak identifikatzea, erabakiak hartzea erreminta digital aproposa aukeratzeko orduan, helburu eta beharrekin bat datorrena, arazo kontzeptualak bitarteko digitaletan bidez ebaztea, arazo teknikoak ebaztea, teknologiaren erabilpen sortzailea, norberaren eta besteen gaitasun digitalak gaurkotzea.

5.1 Arazo teknikoen ebazpena

r

Arazo tekniko posibleak identifikatzea eta ebaztea (oinarrizko arazoetatik konplexuagoetarainokoak konpontzea).

Oinarrizkoa

r

Teknologiak funtzionatzen ez duenean edo gailu, programa edo aplikazio berri bat erabiltzen dudanean laguntza eskatu dezaket.

Ertaina

r

Teknologiak funtzionatzen ez duenean arazo errazak ebatzi ditzaket.

Aurreratua

r

Teknologia erabiltzean sortu daitezken arazo mota zabal bat ebatzi ditzaket.

5.2 Beharren identifikazioa eta erantzun teknologikoak

r

Norbere beharrak aztertzea, bai baliabideen eta erraminten erabilerari dagokionean, baita gaitasunen garapenari dagokionean ere, detektaturiko beharrei konponbide egokiak esleitu, behar pertsonaletara tresnak egokitu eta konponbide eta tresna digital posibleak modu kritikoan baloratzea.

Oinarrizkoa

r

Zenbait arazo, ataza kopuru mugatu bat bakarrik, ebazteko gai naiz teknologia batzuk erabiliz. Eguneroko jarduera baterako tresna digital bat aukeratzeko garaian erabakiak hartzeko gai naiz.

Ertaina

r

Tekonologiaren aukerak eta mugak ezagutzen ditut. Posibilitate teknologikoak esploratuz egunerokoak ez diren zereginak ebazteko gai naiz. Erreminta egokia helburuaren arabera aukeratzeko eta beraren eraginkortasuna ebaluatzeko gai naiz.

Aurreratua

r

Ohituta ez nagoen zeregin batetarako tresna, gailu, aplikazio, programa edo zerbitzu bat hautatzerakoan informatu ondoren hartzen dut erabakia. Teknologia garapen berriei buruz informatuta mantentzen naiz. Erraminta berriek nola funtzionatzen duten ulertzen dut eta nire helburuetara zein erraminta egokitzen den ongien modu kritikoan ebaluatzeko gai naiz.

5.3 Berriztatu eta teknologia era sortzailean erabili

r

Berriztatu teknologia erabiliz, ekoizpen multimedia eta digital kolaboratiboetan aktiboki parte hartu, bitarteko digital eta teknologikoetan modu sortzailean adierazpenak egin, ezagutza sortu eta arazo kontzeptualak ebatzi tresna digitalen laguntzarekin.

Oinarrizkoa

r

Teknologia eta erraminta digitalak helburu sortzaileekin erabili ditzakedala konzientea naiz eta zenbait kasutan teknologiak era sortzaile batean erabiltzeko gai naiz.

Ertaina

r

Produktu sortzaileak teknologiak erabiliz sortzeko gai naiz eta arazoak ebatzi ditzaket teknologiak erabiliz (adibidez, arazo bat irudiktu). Beste pertsona batzuekin produktu berritzaile eta sortzaileak egiten elkalanean aritu naiteke, baina nik ez dut aurrea hartzen.

Aurreratua

r

Teknologiak eta tresna digitalak aprobetxatuz arazo kontzeptualak ebazteko gai naiz. Bitarteko teknologikoen bidez ezagutza sortzen laguntzeko gai naiz. Teknologien bidez ekintza berritzaieetan parte hartzeko gai naiz. Produktu sortzaile eta berritzaileak sortzen beste pertsona batzuekin proaktiboki elkarlanean aritzen naiz.

5.4 Gaitasun digitalen hutsuneen identifikazioa

r

Norbere gaitasunaren hobetze eta eguneratze beharrak ulertzea, besteei beraien gaitasun digitala garapenean lagundu.

Oinarrizkoa

Ertaina

Aurreratua

4 Segurtasuna

r

Babes pertsonala, datu-babesa, identitate digitalaren babesa, segurtasunaren erabilera, erabilera jasangarri eta segurua.

4.1 Gailuen babesa

r

Norbere gailuak babestea eta sareko arriskuak eta mehatxuak ulertzea, babes eta segurtasun neurriak ezagutzea.

Oinarrizkoa

r

Nire gailuak babesteko oinarrizko ekintzak egiteko gai naiz (adibidez, biruskontrakoaren erabilera, pasahitzak, etab.).

Ertaina

r

Nire gailu digitalak nola babestu badakit eta nire segurtasun estrategiak eguneratzen ditut.

Aurreratua

r

Nire segurtasun estrategiak maiz eguneratzen ditut eta nire gailua mehatxatuta dagoenean badakit zer egin.

4.2 Datu pertsonalen babesa

r

Programa eta zerbitzu digitalen erabileraren ohiko terminoak ulertzea, datu pertsonalak aktiboki babestea, besteen pribatutasuna errespetatzea, mehatxu, iruzur eta cibererasoetatik norbere burua babestea.

Oinarrizkoa

r

On-line inguruneetan niri eta besteei buruzko zenbait informazio mota bakarrik partekatu ditzakedala kontziente naiz.

Ertaina

r

Nire eta besteen pribatutasuna on-line nola babestu badakit. Pribatutasunarekin loturiko gaiak orokorrean ulertzen ditut eta nire datuak nola jasotzen eta erabiltzen diren oinarrizko ezagutza bat dut.

Aurreratua

r

On-line zerbitzuetan aurrez ezarritako pribatutasun ezarpenak maiz aldatzen ditut nire pribatutasuna hobeto babesteko. Pribatutasun arazoei buruz ezagutza zabala dut eta nire datuak nola jaso eta erabiltzen diren badakit.

4.3 Osasunaren babesa

r

Teknologiaren erabilerarekin erlazionatutako osasun arriskuak ekiditzea, bai osotasun fisikoari bai ongizate psikologikoari dagokionean.

Oinarrizkoa

r

Ziber-erasoak nola saihestu badakit. Teknologia gaizki erabiliz gero nire osasunari eragin diezaiokela badakit.

Ertaina

r

Neure burua eta besteena cibererasoetatik nola babestu badakit eta teknologiaren erabilerarekin loturiko osasun arriskuak ulertzen ditut (ergonomia aldetik hasi eta teknologietarako adikziotaraino).

Aurreratua

r

Osasun arazoak saihesteko teknologien erabilera egokiaz kontziente naiz. On-line mundua eta ohiko munduaren arteko oreka ona nola topatu badakit.

4.4 Ingurunearen babesa

r

IKTak ingurumenean duten eragina kontutan hartzea.

Oinarrizkoa

r

Energia aurrezteko oinarrizko neurriak hartzen ditut.

Ertaina

r

Teknologiaren erabilerak ingurumenarengan duen eraginaren alde positibo eta negatiboak ulertzen ditut.

Aurreratua

r

Teknologiak egunerokotasunean, kontsumoan eta ingurumenan duen eraginari buruz informatuta nago.