GAIXOTASUN
EZ infekziosoak
GAIXOTASUN METABOLIKOAK
Metabolismoaren akatsek sorturikoak,
hormonaren baten ekoizpen urriak
diabetesa
GAIXOTASUN GENETIKOAK
HEMOFILLIA
DALTONISMOA
Informazio genetikoaren akatsek sortutakoa
funtzionamendu desegokia eragiten du
ENDEKAPENEZKO GAIXOTASUNAK
zelulak pixkana hiltzen direlako sortzen dira
zelulak desagertzean agertzen da
Lesioak eragiten dituzte organo kaltetuetan
Alzheimerra
GAIZOTASUN AUTOIMUNEAK
Immunitate-sistemak organismoararen beraren aurka jarduten duenean sortzen dira
Ehunak hiltzen dira
Endekapenezko gaixotasunen antzeko efektua
Zelula-ugalketagatiko gaixotasunak.
zelulak naurriz kanpo ugaldu
tumorea
kontrolik gabe hazten den zelula-masa
Infekziosoak
BEKTOREAK
kutsatutako objetuen bidez
airearen bidez
zuzeneko kontaktu fisikoaren bidez
elikagai kutsatuen bidez
SORTZEN DUTEN AGENTEAK
onddoak
zelulabakar
leku hezeetan
Erraz kutsatzen dira
Atleta-oina
protozooak
ehunetan edo organoetan ugaldu
Intsektuen ziztadak
sukarra eta beste arazo batzuk
plasmodiuma
Malaria
bakteriak
infektatu
zauriaken bidez
airearen bidez
elikagai kutsatuen bidez
Tetanosa
difteria
birusak
ez izaki biziduneta
ZElulan infektatutako ADN bana proteina-kapsula
Gripea
TRANSMIZIOA
organismo bektoreak
bakterio eta onddo horiek hil eta ordu gutxian, beste bakterio eta onddo batzuek hartzen dute haien lekua
Gorputzean bizi
kutsatsea
Pertsona gaixo batengandik pertsona osasuntsu batengana transmititu
epidemia
Gaixotasun infekzioso bat eremu batean zabaltzea
Malaria
pandemia
Epidemia mota bat mundu osoan
neguan
gripe
HIESa
Sexu-transmisioko gaixotasunak
Sexu-harremanetan, gaixotasun infekziosoak kutsatzeko arriskua
Hepatitis
HIESA
DEFENTSAK
Larruazala eta mukosak
benetako hesi naturalak
barrualdea kanpoko ingurunetik banatU
(izerdia, mukiak, listua…) jariatU
Inmunitate sistema
Neutrofiloek eta mononozitoek
gure organismoan dauden zeJula arrotzak
T linfozitoek
mikroorganismoAK desegiten
zelula inbaditU
T eta B linfozitoen ekoizpena aktibatU
B linfozitoek
antigenoak indargabetu
zelula inbaditzaileak desegiten
antigorputzak sortU
TRATAMENDUA
Onddoek
fungizida
Bakterioek
antibiotikoak
Protozooek
protozoo
Birus
antigorputzak
Txertoa
txertoa gorputzean birus/bakterio hil do ahulak sartzen datza
PARAMETRO FISIOLOGIKOAK
PREBENTZIOA
Ariketa fisikoa
Dieta orekatua
Bízi-plangintza orekatua.
Toxikapenak eta menpekotasunak ekiditea
Lan baldintza osasuntsuak
Bide-zirkulazioko arauak betetzea
Pultsua
Arteriako pareten dilatazioa eta uzkurdura
Subtema
Gorputzaren temperatura
egonkorra
37 °C inguruan
Termometro kliniko
Pisua
organismoaren nutrizio maila adierazi
Subtema
Presio Arteriala
Esfigmomanometro
Arteria nagusien harnean dagoen odol presioa
Bizi edukiera
Espirometro
birika-aireztapen batean truka daitekeen aire bolumena
Hemograma
Zehaztapen analitiko
Odol zelulei buruzko zehaztapen analitikoa
Plasmaren kompozizio kimikoa
Odol-plasmaren zehaztapen koantitatiboa
Gernu kompozizio kimikoa
Gernuaren analisi kimikoa
iraizketa prozesuaren datuak eman.
organismoa mikroorganismoek hartu eta agente patogenoak ugaldu egiten badira
Gure gorputzeko organo, aparatu eta sistema bakoitzaren funtzionamenduaren egoera eta haien arteko koordinazio maila adierazten digute.
gaiztoa izan ahal da
minbizia
LESIOAK
organoetan edo ehunetan sortutako kalteak
Kolpeak eragin----- traumatismoa