Kristemdommen del 2

1000-tallet

utvikla seg forskjellig frå øst til vest

kirken i Konstatinopel (Istanbul)

brøyt fobindelsen med paven

den ortodokse kirke

12% av verdas kristne er ortodokse

300 mill.

Russland, sør og søraust-europa

knyttes til nasjonen

gresk ortodoks, russisk ortodoks osv.

64 år e/kr Stor brann i Roma

keisaren gav krisnte skjulda og starta forfølgjelser

fortsatte å vokse

Romerske keiseren Konstantin

vart kristen

kristendommen vart akseptert i heile Romerriket

holdt fleire kirkemøter

trudde på ein gud: faderen, sonen og den heilage ande

kirka var for alle

katolsk tyder allmenn

særlig utbredt i i sør-europa, polen, litauen og irland

i dag bur ca. 40 prosent i latin-amerika

den største kristne retningen med over 1 milliard tilhengere

pave Paul døyr

tok av pavens ring, fiskerens ring, som var eit symbol på hans makt

kammerherren skreiv eit telegram til de 128 kardinalene

kardinalene - de katolske leiarane rundt om i verda

skulle bestemme ny pave ilag

når kvit røyk kom ut av pipa i kapellet vart det bestemt ein ny pave

skulle ta vare på den til det vart valgt ein ny pave

vart gravlagt i peterskirken

Paven er den øvste leiaren for alle katolikkar, om lag halvparten av verdas kristne

peter, jesus sin disippel, var nok den første biskopen i Roma

katolikker meiner dette samanhenger med paver

gudskjeneste

gudskjeneste kalles messe i katolske kirker

rikt utsmykka

fleire prester i aksjon samtidig

mange alter til å tilbe ein helgen

Helgener

dei levde eit spesielt fromt liv eller utført undere

paven velgjer kven som blir helgener

skjer ofte etter at vedkomne er død

sett på som forbilder for katolikkene

ber til dei for beskyttelse eller for å få hjelp

jomfu maria ein viktig helgen

fekk det første oppdraget

fødte guds sønn

fornyelse i den katolske kirke

pave paul

jobba men å fornye den katolske kirka

gudkjeneste skulle foregå på landets språk

katolikkar oppfordra til å engasjere seg i samfunnsspørsmål

gjekk inn i samarbeid med andre religioner

unge har prøvd å endre katolikken sitt syn på prevensjon og homofili

pave frans

spesielt opptatt av fattigdomsproblemer og klima- og miljøspørsmål

snakker om jorda som vårt felles hjem

kritiserer all hensynsløs utnytting av verdas naturressurser

møtte greta tunberg i 2019

takka ho og ba ho fortsette arbeidet sitt mot menneskeskapte klimaendringer

den katolske kirka i noreg

katolsk kirke

statskrike i noreg fram til 1537

vart forbudt

1880-tallet vart katolske meinigheter tillatt igjen

siste 20 åra

katolske kirka i noreg vokst

innvandring

polen

litauen

fillippinene

vietnam

vart lagde høgtider, som påske og jul

dei første kristne feirte jul 25. desember

jul er norrønt for jól

cristmas tyder kristusmesse på engelsk

jesus vart henretta før den jødiske pesach

sørgedag for kristne

jesus sto opp frå dei døde, og feirer søndagen 1. påskedag

påsken ein større dag i sør-europa enn julaften

faste før jul og påske

skal ikkje spise kjøtt før eller på påskedagen eller julaften

ein spise torsk på julaften i Noreg pga. katolikken

pinse er dagen då apostelen fekk den heilage ande

blir ikkje feirt like mykje som jul og påske