LURRAREN DINAMIKA

7-8. Plaka barneko prozesu geologikoak eta isostasia

Subtema

Plaka litosferikoen ertzeak

Harry Hess: ozeano hondoen hedaduraren teoria

Litosfera kontintentala

Ezin da hondoratu

Granito dentsitatea mantuarena baino txikiagoa

Antzinako arrokak daude

Litosfera ozeanikoa

Basaltozko lurrazala eta mantuaren lehen kilometroak osatu

Mantuan hondoratu dentsoagoa delako

Urrunago dortsaletik...lodiagoa eta dentsoagoa

Plaka litosferikoak

Lurreko litosfera plaka litosferikoetan bananduta

Batzuk litosfera ozeanikoz bakarrik

Beste batzuk ozeanikoz eta kontinentalez

Ipar Amerikakoa

7 plaka nagusi

6 kontinente masa-nagusi

Erdi plaka ertain

Mikroplaka ugari

Subdukzioa eta plaka-ertz suntzitzaileak

Subdukzioa

Plaka ozeaniko bat litosfera azpiko mantuan hondoratzeko prozesuari, plaka ozeanikoaren ertza hozten denean

Nola gertatu?

1.Lurrazal ozeaniko berria sortu eta goi mantuari atxikitu.Litosfera ozeanikoa sortu. Hasieran dentsitate txikikoa, mehea eta beroa dagoelako

2. Dortsaletik urrundu eta litosfera ozeanikoa gogortu eta hondoratu.Litosfera ozeanikoa eta kontinental elkar ukitzean hausturak egoten dira

3.Litosfera ozeanikoa kontinentaletik banatu eta mantuan azpiratu. Subsidentzia termikoa hondoratze-prozesuari.

Subdukzio- eremuetan

Litosfera ozeanikoa goi mantuan hondoratu

Lurrazaletik desagertu

Eremu horiei : plaka ertz suntsitzaile

Dortsal ozeanikoak eta faila eraldatzaileak

Dortsal ozeanikoetan litosfera sortu jarduera bolkanikoak direla eta .Litosfera dortsal ozeanikoetan sortu.

Plaka ertz eraikitzaile

Dortsalean 2 zati elkarrengandik bereizita daudenean, faila -eremu bat sortu eta ebaki-higidura.

Faila- eraldatzailea

Plaka ertz pasiboak ertzei ere esan

Plaka litosferikoen dinamika

1.GAIA: Lurraren sorrera eta egitura

5.Lurraren egitura konposizioaren arabera

Lurrazala

Kontinentala (Granitoz)

%85 granitozkoa

Arroka sedimentarioak

Arroka metamorfikoak

Arroka bolkanikoak

Ozeanikoa(Basaltoz)

Kontineentatik hurbil(milaka metroko lodieera geruza)

Sedimenturik gabea

Basaltoz

Mantua

Mohorovic eta Gutenberg etenen artean

Perioditaz

Lurraren bolumenaren %82 baino gehiago

Nukleoa

Lurreko geruzarik barnekoena

%80 burdina eta %10 nikela

%10 behera: karbonoz,oxigenoz eta sufrez

6.Lurraren egitura dinamikaren ikuspuntutik

Litosfera

Kontinentala (Granitoz)

Ozenikoa (Basaltoz)

Mantua

Litosfera azpiko goi-mantua

Litosfera oinarrian eta Repetti etenaren artean

Zurruna eta uhin sismikoak bizkortu

ASTENOSFERA: Litosfera azpiko geruza

Behe-mantua

Repetti eta Gutenberg etenen artean.

Goi- mantua baino dentsoago

Nukleoa

Kanpokoa

Dentsoa eta likidoa

Ez transimitutu S uhinak

Lehman etenak bereizi barne-nukleotik

Barnekoa

Egoera solidoan ,nahiz eta presio handiago

Kristal-egitura desberdina eta zati metalikoa sortzen dute: ENDOSFERA

Barnekoa

Egoera solidoan ,nahiz eta presio handiago

Kristal-egitura desberdina eta zati metalikoa sortzen dute: ENDOSFERA

6.1-6.3: Konbekzioak

Mantuko konbekzioa

D'' geruza

Tenperatura 3000ºC

Mantuaren eta nukleoaren arteko trantzisioa eratu

Konbekzio-korrontea D" geruzak osatu duen materiagaz eginda

Gainaza hoztuta eta barnealdea oso beroa

Gandor termikoa materialak gorantz edo beherantz eraman

Gradiente geotermikoa eragin konbekzio-korronteak

Gradiente geotermikoa

Lurrazala isolatzaila termiko bezala jokatu zuen mantua hotea atzeratu

Lurraren gainazala hotza egotea eta barnealdea bero egoteak

Lurraren barnealdea 5000ºC

Kanpo-nukleo konbekzioa

Kanpo nukleo likidoa 3000ºC

Burdinaren jariakortasuna urarenaren antzekoa

Kanpo-nukleoaren oinarrizko eta gainazaleko tenperaturaren arteko aldea 1000ºC

Konbekzio-korronte indartsuak kanpo nuklearen barnean

Ebakidura handiak sortzen kontrako noranzkoan doazen korronteekin

Eroale elektriko likido higidurak (burdina) sortu eta iraunaratu Lurraren eremu magnetiko

Lurrraren errotazioak eremu magnetiko eta errotazio-ardatza lerrokatu

Plaka litosferikoen talkak