Zelulen elkartea
4.- Zelula elkartea. Ehuna
Eunak
Funtzio berdinak betetzen dute zelula kopuru elkarteari deitzen diogu ehunak.
Ehun epiteliala
Zelularteko substantzia gutxi duten zelulek osatzen dute
Zelularteko substantzia gutxi duten zelulek osatzen dute eta forma geometriko a izan ohi dute.
Estaldura epiteliala
Kanpoaldeko eta barrunbeko gainazala babesteaz arduratzen da
Epidermisa
Larruasaleko kanpoko geruza da. Hainbat geruzaz osaturik dago.
Endotelioa
Odol hodien eta bihotzaren barnealdea estaltzen du.
Muki mintza
aho barrunbea, faringea, hestegorria, ondestea eta arnas-bideak estaltzen dituzte.
Guruin epitelioa
Gurinak sortzen ditu eta jariatzeko funtzioa betetzen du.
Guruin mistoak
Exokrinoen eta endokrinoen funtzioa betetzen duten guruinak dira
Guruin endokrinoak
Jariakinak zuzenki odolera jariatzen ditu.
Guruin exokrinoak
Bere produktuak gorputzeko kanpoaldera edo barrunbera jariatzen ditu.
Ehun konektiboa
gainerako ehunak konektatu edo elkartu, organoak babestu eta euskarritzea da betetzen duen funtzioa.
Odol ehuna
Globulu gorriak, zuriak eta plaketak dira. Zelularteko substantzia likidoa da eta odol-plasma izena du.
Hezur ehuna
Eskeletoaren zatirik handienak eratzen du.
Kartilago ehuna
Sudurreko, trakeako eta belarri-hegaleko kartilagoak eratzen ditu.
Gantz ehuna
Gantza metatzen ditu. Zenbait organoak babesten ditu eta isolatzaile termikoa da.
Ehun konjuntiboa.
Organo batzuen artean dago eta bata besteari lotzen ditu.
Gihar ehuna
Mugimenduak egiteko aukera ematen digu.
Bihotzeko gihar ehuna
Miokardia osatzen dute eta uzkurdura bizkor eta horkabea izateaz arduratzen da.
Gihar ehun indaskatua
Eskeleto-giharrak eratzen ditu: bizepsa, bikiak, trapezioa…
Gihar ehun lehuna
Barne barrunbeetako paretak estaltzen ditu: urdaila, hestea, odol-basoak, gernu-maskuria…
Nerbio ehuna
Kanpo eta barnealdeko aldaketak hautematen ditu eta garunaren aginteak gorputzean zehar bidaltzen ditu.
Gila zelulak
Neuronak babestu eta elikatzeaz arduratzen dira.
Neuronak
Nerbio korronteak jaso egiten ditu eta nerbioetatik igortzen ditu.
5.- Organoa, sistemak eta aparatuak.
Sistemak
Gihar sistema
Lokomozioaz, mimikaz eta gorputzaren jarrerari eusteaz arduratzen da.
Eskeletu sistema
Organoen babesa da.
Nerbio sistema
Kanpoko informazioa hartzen, garatu eta erreakzio egokiak bidaltzeaz edo interpretazio egokiak emateaz arduratzen da.
Sistema endokrinoa
Hormonak sortzen ditu eta odolera jariatzen ditu.
Aparatuak
Digestio aparatua
Elikagaien deskonposaketa eta mantenugaiak
odolera pasatzeaz arduratzen da.
Arnas aparatua
Gas trukea egiten dute.
Iraitz aparatua
Odola zeluletik hartutako hondakina kanporatzen ditu.
Zirkulazio aparatua
Mantenugaiak eta oxigenoa zeluletik banatzen ditu
eta zeluletako ondakinak hartzen ditu kanporatzeko
Ugal- aparatua
Hemen sortzen dira gametoa eta ugal zelulak.
Lokomozio aparatua
Lokomozioaz eta gorputzeko organoen mugimenduaz arduratzen da.