ÇEVRİMİÇİ İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENME
EDT5113

Tanımı

Ortak bir ilgiliyi, bir takım sorular ya da bir konu hakkında tutkuyu paylaşan ve bu alandaki bilgi ve uzmanlığını sürekli arttırmaya çalışan insanlardan oluşan topluluktur.
Öğrenme sürecinde bireylerin sosyal etkileşimlerinin öne çıkarıldığı, bireylerin bu ortamda yaşadıkları bilgi ve deneyim aktarımını ele alır.

Amaç

Bilgiyi ortaya çıkarmak, arttırmak, karşılıklı paylaşmak ve bireysel yeteneklerini geliştirmek.

Tarihi

Başlangıçta bir topluluğu, uygulama topluluğundan ayıran nitelikleri uygulama (practice), topluluk (community), anlam (meaning) ve kimlik (identity) olmak üzere dört başlık altında toplayan Wenger (1998), sonraki çalışmalarında ise bu nitelikleri alan (domain), topluluk (community) ve uygulama (practice) olmak üzere üç başlık altında yeniden sınıflandırmaktadır

Çevrimiçi Uygulama Topluluğu

Sanal uygulama topluluğu, çeşitli bilgi ve becerilere sahip bireylerin, ortak bir ilgi veya hedef etrafında bir araya gelerek çevrimiçi platformlarda etkileşimde bulunduğu bir dijital topluluk türüdür. Bu topluluklar, genellikle belirli bir uygulama, yazılım, oyun veya teknoloji alanında paylaşılan ilgiye dayanır.

Çevrimiçi toplulukları tanımlayan dört temel bileşen bulunmaktadır. İnsanlar, Ortak amaç , Kurallar, Bilgisayar sistemleri

Bilgi Paylaşımı beş ana başlık altında inceleniyor örgütsel bağlam, kişilerarası ve takım özellikleri, kültürel özellikler, bireysel özellikler ve güdüşel faktörler

Uygulama Topluluğuna
Katılmanın Kattığı Değerler

Kısa Vadeli
Sorunlara yeni çözüm yollarının bulunmasını sağlayacak bir ortam oluşturur.
Sorulara hızlı cevap alınır.
Zaman kaybı ve maliyet azalır.
Karar kalitesi artar.
Sorunlara farklı bakış açıları ile yaklaşır.
Birimler arasında eşgüdüm, standardizasyon ve görevdaşlık artar.
Stratejilerin uygulanmasında kaynaklar geliştirilir.
Kalite güvencesi güçlenir.
Topluluğun desteği ile riskler alınabilir

Uzun Vadeli
Bir stratejik planın uygulama becerisi artar.
Kullanıcılarla beraber yetkili bir makama dönüşür.
Yetenekli kimseler ortaya çıkarılarak bu kişilerden yararlanılır.
Bilgi geliştirme projeleri için yeteneklerin ortaya çıkartılmasını sağlar. Benzer yapılar için karşılaştırma yapılabilecek bir toplanma alanı sağlar.
Bilgi tabanlı birleşmeler gerçekleşir.
Planlanmamış yeteneklerin ortaya çıkmasını sağlar.
Yeni stratejik seçenekler geliştirme kapasitesine sahip olur.
Teknolojik gelişmeleri öngörebilme becerisi gelişir.
Gelişen pazardaki fırsatlardan yararlanmayı sağlayacak avantajlara sahip olabilir.

Üyeye Yararları
Karşılaştığı sorunlara çözüm bulmasına yardımcı olur.
Belirli bir alandaki uzman kişilerle iletişim kurmasına yardımcı olur.
Takıma daha iyi katkıda bulunur.
Problemlere yönelik yeni yaklaşımlara güven duyar.
Meslektaşlarıyla birlikte olmaktan keyif alır. Katılımı daha da anlamlı hale gelir Aidiyet duygusu gelişir.
Becerilerin geliştirileceği ve uzmanlığın arttırılacağı bir ortam sağlar.
Ağ vasıtasıyla alandaki son gelişmelerden haberdar olunur.
Mesleki itibar artar.
Pazarlanabilirlik ve istihdamda artış sağlar. Mesleki kimliğe güçlü bir bağlanış olur.

Tanımı

Çevrimiçi öğrenme ortamlarında öğrenenlerin birbirleriyle etkileşim kurarak işbirlikli etkinlikler gerçekleştirmelerini amaçlamaktadır.

1- Çevrimiçi ortamlarda anlamlı öğrenme deneyimi sosyal bulunuşluk, bilişsel bulunuşluk ve öğretimsel bulunuşluk bileşenlerinin etkileşimi sonucunda oluşmaktadır.

2- Kuramın bileşenlerine bakıldığında sosyal yapılandırmacılık, işbirliğine dayalı öğrenme,eleştirel düşünme, meta biliş kavramlarını temel aldığı görülmektedir.

3- Açık ve uzaktan öğrenme gibi çalışma alanlarında sorgulama topluluğu kuramı en çok kullanılan kuramlardan biridir.

4- Bir topluluk içerisinde sosyal, bilişsel ve öğretimsel bulununuşluğun kesişimiyle eğitsel deneyimin nasıl gerçekleştiğini açıklar.

Sosyal, Bilişsel ve Öğretimsel Bulunuşluk

Sosyal Bulunuşluk
Açık İletişim
Grup Uyumu
Duyuşsal İfade

Bilişsel Bulunuşluk
Tetikleyici Olay
Keşif
Bütünleştirme
Çözüm

Öğretimsel Bulunuşluk
Tasarım ve Organizasyon
Söylemi Kolaylaştırma
Öğretimi Yönlendirme

Bilişsel bulunuşluk eleştirel düşünmeyi sağlamayı, sosyal bulunuşluk bir toplum oluşturmayı, öğretimsel bulunuşluk ise bilişsel ve sosyal bulunuşluğun gerçekleşebilmesi için gerekli eğitsel uyarlamalar yapmayı amaçlamaktadır.

Özdisiplin

Öz-disiplin birlikte kullanılan çok sayıda terim vardır. Bu terimlerden bazıları; öz-düzenleme, öz-motivasyon, öz-denetim, amaçları yerine getirme, irade ve düzenleyici davranışlardır.
Öz-disiplin kişinin sahip olduğu irade ve otorite gücünü kendi üzerinde uygulaması, kendi davranışlarının denetiminin kendi elinde olmasıdır. Kişinin dışarıdan bir otorite gücü olmaksızın sahip olduğu irade ile kendisine kurallar koyması, kendi prensiplerini oluşturması, sınırlar çizmesi ve bunlara dayalı olarak oluşturduğu yaşam felsefesi doğrultusunda hayatını sürdürmesi, bu prensiplerden elinden geldiğince taviz vermeden yoluna devam etmesidir. Kişinin zorluklara katlanması, gerektiğinde anlık hazlarından vazgeçmesi, sorumluluk alması, hedefine odaklanması ve hedefine ulaşana kadar mücadele içinde olmasıdır.

Özdisiplinin Yararları
Tembelliğin, Utangaçlığın, Korkunun Ve Kötü Alışkanlıkların Üstesinden Gelmek
İçsel Direncin Üstesinden Gelmek
Öfkeye Karşı Direnmek
Günahlara Karşı Koymak
Sigarayı Bırakmak
Kilo Vermek
Beden Eğitimi Veya Spor Aktivitesine Katılmak
Ertelemenin Önüne Geçmek
Kararlara Bağlı Kalmak Ve Onları Gerçekleştirmek
Girişken Olmak
Hayal Etmek Yerine Eyleme Geçmek
Kontrol Etmek, Değiştirmek Ve Yeni Alışkanlıklar Geliştirmek
Yeme Alışkanlıklarını Kontrol Etmek
Erken Kalkmak
Başlanan İşi Daima Tamamlamak
Konsantrasyon Ve Meditasyon Yeteneğini Geliştirmek
Kendini Geliştirme Programına Başlamak
Yaptığın İşte Başarılı Olmak
Hayır Diyebilmek Ve Fikirlerini Dile Getirme Cesaretine Sahip Olabilmek

Öz-disiplinli bir öğrencinin sahip olduğu yetenekler
Dinlemek,
Talimatları Takip Etmek,
Soru Sormak,
Zaman, Mekân, Kişi Ve Nesneleri Paylaşmak,
Sosyal Becerileri Kullanmak,
İşbirliği Yapmak,
Kuralların Nedenini Anlamak Ve Açıklamak,
İş İle İlgili Görevleri Zamanında Yerine Getirmek,
Liderlik Yapmak
Etkili İletişim Kurmak,
Zaman, Mekân, İnsan Ve Nesneleri Örgütlemek,
Problemleri Çözmek,
Çözümleri Başlatmak,
Gerçekleri Duygulardan Ayırmak,
Fedakârlık Yapmak / Başkalarına Hizmet Etmek.

Öz Kontrol

Bireylerin içsel süreçlerinin farkında olarak tepkilerini değiştirebilme ve istenmeyen eylemlerin önüne geçebilme yetisi ile gerçekleşen olaylara ilişkin kontrolü elinde bulundurabilme, olayları yönlendirebilme becerisine

Öz kontrolü yüksek olan kişilerin kendini kabul eden, öz saygısı yüksek, akademik anlamda başarılı, kendi iradesine hâkim olup düşünerek hareket eden, kişilerarası ilişkileri olumlu, kararlık ve azim gerektiren işleri gerçekleştirme gücüne sahip ve psikolojik açıdan uyumlu bireyler oldukları görülmektedir.

Öz Denetim/ Düzenleme

Öz- denetim, kişinin kendisi ve dünya arasında daha iyi, daha ideal uyuma sahip olması için kendini değiştirme ve uyarlama kapasitesi olarak değerlendirilmektedir. Öz düzenleme, öğrenme sürecini yönetme ve kendini motive etme yeteneğidir. Açık ve uzaktan öğrenme sürecinde, öğrencilerin kendi kendilerini kontrol etmeleri ve ilerlemelerini takip etmeleri önemlidir

Öz-denetim konusunda başarılı olan insanlar, hayatlarını idare etme, öfkelerine hakim olma, verdikleri sözleri yerine getirme, diyetlerini sürdürme, para biriktirme, zararlı alışkanlıklardan uzak durma veya uzaklaşabilme, sır saklama vb. durumlarda diğerlerinden daha iyi olabilmektedir.

Öz Düzenlemeli Öğrenme

Öğrencilerin, kendi öğrenme hedeflerini belirledikleri, bilişlerini, motivasyonlarını ve davranışlarını düzenlemeye çalıştıkları, hedefleri ve çevrelerindeki bağlamsal özellikler tarafından yönlendirilip sınırlandırıldıkları, aktif ve yapıcı bir süreç

Öz-düzenlemeyi öğrenme öğrencilerin bilişlerini planlama, izleme ve gözden geçirme için meta-bilişsel stratejileri içerir. Öğrencilerin sınıf içi akademik görevlerindeki çaba yönetimi ve kontrolü diğer bir önemli bileşen olarak görülmektedir. Öz-düzenlemeyi öğrenmenin üçüncü önemli yönü; öğrencilerin materyali öğrenmek, hatırlamak ve anlamak için kullandığı gerçek bilişsel stratejilerdir.

Öğrenme

öğrenmeyi etkileyebilen dört etkileşim değişkeni belirlenmiştir. Bunlar; Özetleme, Not Alma, Çerçeve İçine Alma Vb. Gibi Öğrenci Uğraşları,
Bellek Kapasitesi Ve Önceki Bilginin Durumu Gibi Öğrenciye Ait Belirli Özellikler,
Metin Organizasyonu Ve Kavramsal Güçlük Gibi Öğrenilecek Malzemenin Yapısı Ve Öğrencinin Sınıflandırma Ödevi, Hazırlama, Transfer Problem Çözme Gibi Anlama Eğitimi Ve Çalışma Stratejilerinin Gelişimi.

Öğrenme üç aşamada tamamlanan bir bütünleşme sürecidir:
Öğrenmenin Kazanılması,
Öğrenmenin Saklanması,
Öğrenmenin Hatırlanması.

Öğrenmede Rol Oynayan Etmenler
Öğrenenle İlgili; Yaş, Zeka, Güdüleme, Genel Uyarılmışlık Durumu, Kaygı, Önceki Öğrenilenlerin Aktarılması, Fizyolojik Etmenler.
Öğrenme Yöntemleri; Aralıklı Ya Da Toplu Öğrenme, Okuma Ya Da Anlama, Sonuçlara İlişkin Bilgi Edinme, Bütün Ya Da Parçalara Bölerek Öğrenme Tekrar Sayısını Artması.
Öğrenilecek Malzemenin Türü; Malzemenin Kolay Ya Da Zor Olması Gibi.
Öğrenmenin Yapıldığı Ortam

Öğrenmenin belli bazı ön şartları
Dikkat
Motivasyon
Aktif Katılım
Geri Bildirim

Üstbiliş

Üstbiliş, öğrenme sürecinde bilişsel işlemleri kontrol etme ve düzenleme yeteneğidir

Açık ve Uzaktan Öğrenmedeki Üstbiliş Becerileri
Dikkat ve Konsantrasyon
Hafıza ve Öğrenme Stratejileri
Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme
Plan yapma
Düzenleme
Öğrenme
İzleme
Değerlendirme

Üstbiliş iki alt boyuttan oluşmaktadır. Bunlar; biliş bilgisi ve biliş düzenlemesidir. Bu iki alt boyutun da alt bileşenleri bulunmaktadır. Biliş bilgisi ise açıklayıcı, prosedürel ve durumsal bilgiden oluşmaktadır. Biliş düzenlemesi ise bilgiyi yönetme, değerlendirme, hata ayıklama, izleme ve değerlendirmeden oluşmaktadır

Üstbiliş, öğrenme becerileri edinme, bilgileri transfer etme ve yeni alanlarda kullanabilme esnekliğin gelişmesi açısından çok önemlidir.

Biliş bilgisi: Bireylerin kendi bilişsel süreçleri hakkındaki bilgisidir (Flavell, 1979). Açıklayıcı, prosedürel ve durumsal bilgiden oluşmaktadır.

Açıklayıcı bilgi; bilişsel süreçlere yönelik ne bilgisini içermektedir. Prosedürel bilgi; bilişsel süreçlerin nasıl gerçekleştiğine yönelik bilgiyi içermektedir.

Durumsal bilgi ise bilişsel süreçlerin hangi koşullarda ve niçin oluştuğuna yönelik bilgileri içermektedir

Biliş Düzenlemesi

Bilişsel süreçlerine yönelik denetleme, izleme, değiştirme ve değerlendirme gibi zihinsel eylemleri içerir . Planlama zihinsel süreçlere yönelik uygun strateji seçimidir.

İzleme, bireyin kendi bilişsel süreçlerdeki performansını analiz etmesidir.

Değerlendirme, bireyin öğrenme süreci sonunda kendi öğrenmesini değerlendirmesidir.

Hata ayıklama bireyin öğrenme sürecindeki hatalarına yönelik düzeltme yapmasıdır.

Bilgiyi yönetme ise bireyin zihinsel süreçlerinde bilgiyi daha verimli işlemesidir.

Biliş düzenlemesi 5 boyuttan oluşmaktadır:

Planlama
İzleme
Değerlendirme
Hata ayıklama
Bilgiyi yönetme

Üstbiliş ve Uzaktan Eğitim

Uzaktan eğitim daha çok bireysel öğrenmeye yatkın öğrenme ortamlarını ve süreçlerini içermektedir. Öğrenen bu ortamlarda kendi öğrenmesini gerçekleştirmektedir.
Üstbiliş eğitimi uzaktan eğitim öğrencilerinin biliş bilgisi farkındalık seviyesi üzerinde de etkili olmuştur.
Üstbiliş eğitimi uzaktan eğitim öğrencilerinin biliş bilgisinin alt kategorileri olan prosedürel ve durumsal bilgi farkındalık seviyelerinde etkili olurken açıklayıcı bilgi farkındalık seviyesinde etkili olmamıştır.
Üstbiliş eğitimi uzaktan eğitim öğrencilerinin biliş düzenlemesi farkındalık seviyesi üzerinde de etkili olmuştur

Uzaktan eğitimde, üstbiliş eğitimi ile uzaktan öğrenenlerin ihtiyaçları giderilerek kendi öğrenme becerilerinin ve eğilimlerinin farkında olması sağlanabilir, öğrenenlerin nasıl ve niçin öğrendiğine yönelik kendilerini sorgulayıp öğrenimlerini düzenlemesi sağlanabilir, öğrenenlerin planlama, izleme, değerlendirme ve düzenleme becerilerine yönelik farkındalık oluşturması sağlanabilir

Pedagoji

çocuklara öğretme sanatı ve bilimi olarak tanımlanmaktadır

Pedagojik yaklaşıma öğreten rolleri Etkileşime Geçme, Keşfetme, Açıklama, Detaylandırma ve Değerlendirme gibi 5 aşama yer almaktadır

4 temel ilkesi
-öğrenen öğretene bağlıdır
-öğrenmede önemli olan dışsal güdülerdir
-öğrenenin önceki deneyimleri yok sayılmaktadır
-öğrenme konu merkezlidir

Açık ve Uzaktan Öğrenmede Pedagoji
-1. Kuşak- Bilişsel Davranışçı Pedagoji
-2. Kuşak- Sosyal Yapılandırmacı Pedagoji
-3. Kuşak Bağlantıcılık Pedagojisi

Androgoji

Andragoji, yetişkinlerin yaşam boyu eğitimini anlama ve destekleme bilimidir. Andragojinin temelini, öğrenmenin yalnızca öğreten aracılığıyla değil kendine kendine ve deneyimlerden de olabileceği görüşüne dayanır.

Andragoji tanımının özellikleri
yetişkin eğitimi,
yetişkin öğrenenlerin özerk,
kendi kendilerini yönetme,
kendi kendilerini motive etme ,
hedef odaklı olma gibi özelliklere sahip olduğunu görülmektedir

Andragojinin içerisinde;
öğrenen kontrolü,
öz sorumluluk,
problem çözme yaklaşımı,
nasıl öğrenileceğine dair kendi kendini yönetme,
içsel öğrenen motivasyonu,
öğrenen deneyimi gibi unsurlar yer almaktadır

Andragojinin temel ilkeleri;
● Öğrenenin öğrenme sürecine katılımı zorlayıcı değil, öğrenenin ihtiyaçlarına göre olmalıdır.
● Öğrenme süreci, öğrenenlerin kendi deneyimleri doğrultusunda olmalıdır.
● Öğrenenlerin seçimlerin doğrultusunda hareket etmeleri sağlanmalıdır.
● Öğrenenlerin eğitimi bir sosyal girişim olarak deneyimlemeleri sağlanmalıdır.
● Öğrenenlerin tek başlarına değil, başkalarıyla birlikte öğrenmeleri sağlanmalıdır.
● Öğrenenlerin, gelişimleriyle ilgili etik ve ahlaki konuları tartışmaları desteklenmelidir

Açık ve Uzaktan Öğrenmede Andragoji
Açık ve uzaktan eğitim, daha çok yetişkin öğrenciler tarafından tercih edilen bir eğitim sürecidir. Andragoji ise yetişkinlere yönelik eğitim süreçlerini planlama ve geliştirme konusunda rehber niteliğindedir. Açık ve uzaktan eğitim süreçlerinde , sürece dahil olan öğrenenlerin demografik özelliklerinin yetişkin olduğu durumlarda sürecin andragoji rehberliğinde tasarlanması uygundur.

Hetagoji

Kendi kendine öğrenmedir.
Hetagojinin temel ilkesi olan öğrenen aktörlüğü, öğrenenlere kendi öğrenmeleri hakkında karar verebilmeleri için özerk olmaları anlamına gelmektedir

Öğrenenler, öğrenme süreçlerini ve öğrenme stratejilerini yönlendirmede, aktif olurken;
özerklik ,yaratıcılık, liderlik, özyönetim, öz-düzenleme becerilerini geliştirirler

Hetagojinin temel ilkeleri ;
Öğrenen Özerkliği,
Yetenek,
Kendini Yansıtma ve Üstbiliş ,
Çift Döngülü Öğrenme,
Doğrusal Olmayan Öğrenme ve Öğretmedir

Hetarojik Tasarım Süreci
Öğrenme Sözleşmesi
Öğrenme Etkinilkleri
Öğrenme Çıktıları

Hetagojik Tasarım Sürecinin Öğeleri
Keşfetme, Yaratma , İşbirliği Yapma, Bağlantı Kurma, Paylaşma, Yansıtma

Açık ve Uzaktan Öğrenmede Hetagoji
Hetagoji, iki nedenden dolayı etkili bir açık ve uzaktan öğrenme yaklaşımı olarak görülmektedir.
Birincisi, günümüz teknolojilerini tamamlayan “ağ merkezli” bir yaklaşım olarak görülmesidir
İkincisi, öğrenme yeteneklerini geliştirmek için lisansüstü öğrenenleri desteklemesidir

Hetagojinin öğrenen aktörlüğü, öz yeterlilik ve yetenek, yansıtma/üstbiliş ve doğrusal olmayan öğrenme gibi temel ilkeleri yaşam boyu öğrenme becerileri ile uyumludur