DIGESTIOA APARATUA
AHORATZEA
AHOA
Hortzak
Hortzak, digestio aparatuaren
atal garrantzitsu bat dira,
masailezurraren goialdean
eta behealdean dauden organo
anatomiko gogor batzuk dira eta
janaria txikitzeko erabiltzen
direnak.
Mihia
Aho barruan dagoen
organo mugikorra da.
Organo hau txikitzeko,
irensteko eta hizketarako
balio du. Gainera, mihiak
sentzumen errezeptorei
esker, dastamena garatzen
du.
Ahosabaia
Gizakiaren ahoaren
barruan aurkitzen
den sabaia da,
mukosa lodi batez
estalita.
Topic principal
DIGESTIO MEKANIKOA^
FARINGEA
Faringea
Ahoaren eta hestegorriaren
artean dago. Epigloti izeneko
balbula dauka. Irensketan
arnas-
aparaturanzko pasabidea
ixten du, elikadura-boloa
trakean sar ez dadin.
HESTEGORRIA
Hestegorria
Faringetik urdaileraino doan
hodia da. Mugimendu peristaltikoen
bitartez, elikadura-boloa faringetik
urdailerantz mugitzen ditu eta ez
alderantziz.
URDAILA
Urdaila
“J” itxurako poltsa bat da. Bere sarrerak
kardia izena du, eta ixten eta irekitzen
da janaria pixkanaka pixkanaka sartzeko.
Bere irteera piloro izenaz ezagutzen
da. Bi mekanismo garrantzitsu gertatzen
dira:
Ekintza mekanikoa:
Elikadura-boloak 3-4
ordu ematen ditu
irabiaketan, birrintzen
jarraitzeko.
Ekintza kimikoa:
urdailaren paretek urin
gastrikoa jariatzen dute;
honek bi osagainagusi ditu:
Azido klorhidrikoa:
Pepsina
DIGESTIO KIMIKOA
HESTE MEHARRA
Hiru atal ditu: duodenoa, jejunoa eta ileona.
Duodenoan amaitzen da digestio kimikoa,
eta mantenugaienxurgapena gertatzen da.
Duodenoa: pilorotik datorren
kimoa jasotzen du,
Gibela: behazuna sortzen du
Pankrea: urin pankreatikoa sortzen du
Heste-urina: duodenoak sorturikoa da, urin
pankreatikoarekin batera lan egiten duena.
Ekintza kimiko honi esker, kimoa kilo
izeneko ahi bihurtzen
da.
Jejunoa:
mantenugaiak odolerantz xurgatzen ditu.
Bere paretak oso tolestuta daude,
heste-biloak osatuz.
HESTE LODIA
Heste Lodia
Xurgatu gabeko substantziak
heste lodirantz pasatzen dira,
hestearen
mugimendu peristaltikoen
bidez. Hiru zati ditu: hesteitsua,
kolona etaondestea:
Hesteitsua: ileonarekin dago
komunikaturik. Hesteitsutik
apendize bermiforme izeneko
organoa irteten da.
Kolona: 1,5 m-tako hodi honek
hiru zati ditu: goranzko,
zeharkako eta beheranzko kolona.
Prozesu garrantzitsuak burutzen
ditu:
Ia ur guztia eta gatz mineralak
zurgatzen ditu odolerantz.
Bakteria sinbionteak bizi dira
kolonean. Beren
elikadurarako
guk xurgatu gabeko zenbait hondar
aprobetxatzen dituzte.
EGESTIOA
EGESTIO PROZESUA
Egestioa gorputzak erabili ez dituen elikagaien hondakinak kanpora botatzen duen prozesua da.
