HIZKUNTZAREN DIDAKTIKA

Oinarriak

Edozein ikaskuntza berri, aurrezagutza batetik dator

Prozesu jarraia eta konplexua

Ikaskuntza esanguratsua

Bi baldintza: edukiak zentzua izan behar du eta dagoeneko dakien horrekin harremanetan jarri behar du

Gze/ Gzh/ Gzp

Ezagutzen eskemak sortu

Lehendik zekiena ikasi nahi denarekin integratzea, aldatzea, harremanak ezartzea eta koordinatzea

Berdinen arteko elkarrekintza, hau da, ikaskuntza kolaboratiboa. Ezagutza elkarrekin eraikitzen da

Esanahien negoziazioa, ezagutza partekatu eta prozesu kognitibo konplexuak elkarrekin egin

Alfabetizazioa

Hizkuntzaren jabekuntza eta transmisio prozesua da

3-6 urte bitarteko etapan, hainbat alfabetizazio metodo: Sintetikoa, analitikoa eta mistoa

Errorea

Prozesuan agertzen diren erroreek ezagutza berreraikiko dute

Erroreak saihestuz haurrak pentsatzea ekiditen du

Edukiak planifikatu

Finkatutako helburuen arabera, edukien antolakuntza ezberdina izango da

Alfabetatzearen helburuak. Autonomian oinarrituta

Hizkuntza idatziaren erabilerak: erabilera praktikoa, zientifikoa edo literarioa

Edukien antolamendua. Metodo sintetikoa edo funtzionala

Irakurtzen eta idazten irakasteko aktibitateak. Arazo praktikoak ebazteko, jakintza bultzatzeko edo estetikaz gozatzeko

Taldekatzea

Talde handia

Lanak antolatzeko, arazoak konpontzeko estrategiak adosteko, lortutako emaitzak konparatzeko etab.

Talde txikia/ binaka

Elkarlana eta gogoeta bultzatzeko. Dakitena azaldu eta horren justifikazioa

Bakarka

Ezinbestekoa. Autonomia pertsonala

Materialak

Errealak eta zentzuzkoak izatea

Adibideak: ipuinak, arbela, hitz jokoak, ordenagailua, orriak, errotuladoreak...

Irakaslearen zeregina

Irakurketa eta idazketa erabiltzeko egoera errealak diseinatu

Ikasle bakoitzaren aukerak behatu eta interpretatu

Elkarreragin pedagogikoa

Ebaluazioa

Zer da?

Ikasteko eta irakasteko aktibitateen planteamendua doitu eta egokitu behar du

Baliabideak

Erregulazio jarraitua egiteko: Behaketa

Nork bere burua erregulatzeko: irakaslearen eta ikasleen arteko ebaluazioa, ikasleen arteko ebaluazioa eta autoebaluazioa

Oinarrizko hainbat kontzeptu

Idazkera/idazketa-Irakurketa/irakurmena

Alfabetizazioa: irakurtzen eta idazten ikasteko prozesuari deritzo

Analfabetizazioa: berez, idazten eta irakurtzen ez dakien pertsona, nahiz eta, gaur egun ulermenarekin lotzen den. Analfabeto funtzionala: Alfabetatzea beharrezkoa den jarduera guztiak egiteko gai ez den pertsona da

Idazkera/hizkuntza idatzia

Kontzeptu ezberdinak dira. Historian zehar idazkera mota ezberdinak, gaur egun alfabetikoa edo logografikoa. Historikoki metodo sintetikoak nagusitzen dira.Esanahiari heldu izan zaio. Metodo analitikoratz bidea

Komunikatzeko sistema

Hizkuntza idatzia, umearentzako ikaskuntza garrantzitsuenetarikoa. Honen erabilera, ondoren emango diren ikaskuntzen oinarria izango da. Eskolan hasi aurretik, ahozko hizkuntza erabili

Ahozko hizkuntza/hizkuntza idatzia

Ahozko hizkuntzaren eta idatzizko testuaren desberdintasunek, eragina dute hizkuntza idatzian

Hizkuntza idatzia, artifizialki sortutako tresna, komunikazioaren beharra asetu, garapen kognitiboari eragin, solaskideak hurrundu, informazioa gorde...

Ahozko hizkuntza, gizakiaren berezko ezaugarria, solaskideen arteko elkarreragina, "hemen"eta "orain"...

Haurren hizkuntza idatziaren ikaskuntza

Eskolako egunerokotasunean ez da erraza egoera ezberdinak sortzea umeek desberdintasun linguistikoak hautemateko, baina posiblea da

Hizkuntza idatziaren inguruan, umeek ikasi beharrekoa: idazkeraren sistema, idatzitakoak esanahia dauka eta idazkeraren funtzioak

Irakurtzea

Zer da? Irakurlearen eta testuaren arteko interakzioa. Irakurle aktiboa izan behar du. Helburu baten ondorioz irakurtzen da. Nahiz eta informazioa berdina izan, irakurlearen ezagutzen arabera esanahi ezberdina.

Ulermenean eragiten duten ezinbesteko faktoreak: irakurleak aurretiaz izandako informazioa eta irakurmenerako helburuak.

Kognizio eta pertzepzio jarduerak irakurketan. Pertsonek informazioa eskuratzeko eta prozesatzeko. Zentzumenak erabili.

Ikusmena. Ematen den lehenengo pausua. Funtsezko arloa.

Oroimena. Informazioa esanguratsua bada, memorian iraungo du. Bi oroimen mota: berehalakoa eta epe luzekoa

3 irakurketa prozesu: Goranzko eredua, beheranzko eredua eta eredu elkarreragilea.

Idaztea

Esanguratsua den idatzi testu bat egiteko prozesua.

Idazketa prozesua. 1. Komunikazio egoera (arazo erretorikoa eta idazten ari den testua) 2.Idazlearen epe luzeko oroimena 3. Idazketa prozesua (planifikatzea, idaztea eta berrikustea) 4. Idaztearen zailtasuna (zailtasunak eta estrategiak)

Hizkuntza idatziaren ikaskuntza konstruktibismoaren ikuspuntutik

Oinarrizko kontzeptuak: Ikastea, sarea eraikitzeko prozesua, ikasketa esanguratsua, irakaslearen zeregina eta ikaslearen zeregina.

Ideia garrantzitsuenak: Oso goiz hasten dira hizkuntza idatziari buruzko ideiak sortzen. Hezitzaileak egoerak eskaini behar ditu. Material errealak erabili. Haurrei jakintzak aktiboki eraikitzen lagundu.

Nola ikasten da irakurtzen eta idazten

Irakurtzen ikasteko faseak

Fase logografikoa.Haurrak mundu idatziaz interesa erakutsi

Fase alfabetikoa.Trebetasun/kontzientzia fonologikoa garatu

Fase ortografikoa. Irakurketa- testu idatziaren ulermen globala

Idazten ikasteko faseak

1. maila. Pertsona alfabetatuaren idazte ekintza imitatu. Hasieran, idazkera bereizgabea.

2.maila. Idazkera bereiztuak sortzeko produkzio formalki arautua. Formak letretara hurbildu

3.maila. Hitzaren zatitze silabikoaz sortutako produkzioa. Silaba bat=soinu bat

4.maila. Hitzaren zatitze silabiko-alfabetikoaz sortutako produkzioa. Kontzientzia fonologikoa

5.maila. Hitzaren zatitze alfabetikoaz sortutako produkzioa. Haurrak azterketa alfabetikoa egiten du.