LOGOTERAPIA

Wola sensu

Poszukiwanie sensu stanowi podstawową motywację w życiu człowieka

ten sens jest unikatowy i wyjątkowy, ponieważ człowiek sam jeden tylko może i musi go wypełnić

jedynie w ten sposób zrealizowana zostanie jego wola sensu

Co jest jej istotą ?

Logoterapia skupia się głównie na przyszłości

Logoterapia skupia się na tym, do czego pacjent ma w swoim życiu dążyć

jest psychoterapią skoncentrowaną na sensie życia

uważa człowieka za istotę, której podstawową motywację stanowi dążenie do wypełnienia sensu swojego życia

Jej zadania

pomoc pacjentowi w odnalezieniu sensu życia

proces analityczny

uświadamia człowiekowi ukryty logos jego egzystencji

zajmuje się płaszczyznami egzystencjalnymi

dążeniem do wypełnienia potencjalnego sensu egzystencji

wolą sensu

Subtopic

pacjent rzeczywiście jest konfrontowany z sensem własnego życia i zostaje przeorientowany, a uświadomienie mu sensu może przyczynić się w znacznej mierze do pokonania przezeń nerwicy

neutralizuje zachowania typu „błędne koło" oraz mechanizmy
sprzężenia zwrotnego, odgrywające tak ważną rolę w rozwoju różnego rodzaju
nerwic

Logos

greckie słowo oznaczające „sens"

Istota egzystencji

Im bardziej zapominamy o sobie - oddając się sprawie, której pragniemy służyć, bądź też osobie, którą pragniemy kochać - tym głębsze jest nasze człowieczeństwo i tym bardziej urzeczywistniamy swój potencjał

Logoterapeuta

logoterapeuta w najmniejszym stopniu odczuwa pokusę wydawania wartościujących sądów odnośnie do swoich pacjentów, nigdy bowiem nie dopuszcza, aby pacjent przeniósł na niego odpowiedzialność osądzania. Od pacjenta zależy zatem, czy interpretując swoje życiowe zadanie, uzna się za odpowiedzialnego przed społeczeństwem czy przed swoim własnym sumieniem

dąży do tego, aby w pełni uświadomić pacjentowi wymiar jego odpowiedzialności; pozostawia mu zatem swobodę decyzji w kwestii tego, za co i wobec kogo lub czego czuje się odpowiedzialny

jego rolą jest poszerzenie pola widzenia pacjenta tak, aby ten dostrzegł i uświadomił sobie istnienie całego spektrum potencjalnego sensu

Techniki logoterapii

dążenie do pozbycia się hiperintencji - przesadna intencja uniemożliwia spełnienie tego, czego najbardziej pragniemy

dążenie do pozbycia się hiperrefleksji - przesadna koncentracja na tym, co pragniemy osiągnąć

intencja paradoksalna

geneza: lęk powoduje urzeczywistnienie naszych obaw, a hiperintencja uniemożliwia realizację naszych zamierzeń

polega na nakłonieniu cierpiącego na fobię pacjenta, aby ten zapragnął choćby na krótką chwilę dokładnie tego, czego się najbardziej boi

technika polega na „odwróceniu" nastawienia pacjenta w taki sposób, by miejsce lęku zajęło paradoksalne pragnienie. Tym samym ów lęk przestaje być podsycany i zanika

odwołanie się do typowo ludzkiej umiejętności autodystansu, którego nieodłącznym elementem jest poczucie humoru

Przejściowość życia

przejściowość naszej egzystencji w żaden sposób nie czyni jej bezsensowną

składa się na naszą odpowiedzialność, jako że wszystko obraca się wokół uświadomienia sobie naszych w swej istocie przejściowych możliwości

Logoterapia, doceniając rolę przejściowości ludzkiej egzystencji, nie jest w swej istocie pesymistyczna, lecz raczej aktywistyczna

Frustracja egzystencjalna

Ludzka wola sensu może również ulec frustracji; takie przypadki logoterapia określa mianem frustracji egzystencjalnej, która może być rozumiana w odniesieniu do

(1) egzystencji jako takiej, to znaczy bytu człowieka

(2) sensu egzystencji

(3) dążenia do odnalezienia konkretnego sensu własnej egzystencji, innymi słowy woli sensu.

może być przyczyną nerwicy - nerwicy noogennej, która swoje źródło ma w „noologicznym" wymiarze ludzkiej egzystencji

nie jest sama w sobie zjawiskiem patologicznym ani patogenicznym

zadaniem terapeuty jest przeprowadzenie pacjenta przez kryzys egzystencjalny i wskazanie mu dróg dojrzewania i rozwoju

Nerwice noogenne

są wynikiem problemów egzystencjalnych (frustracja woli sensu)

odpowiednią terapią jest w tym przypadku logoterapia, która ośmiela się wkraczać w typowo ludzki wymiar egzystencji

Noodynamika

poszukiwanie sensu częściej prowadzi do stanu wzmożonego napięcia, aniżeli pomaga osiągnąć wewnętrzną równowagę. Ale to właśnie owo napięcie stanowi zasadniczy warunek zdrowia psychicznego.

podstawą zdrowia psychicznego jest pewien stopień napięcia - rozdźwięk pomiędzy tym, co już osiągnęliśmy, i tym, co jeszcze musimy osiągnąć, albo tym, kim jesteśmy, a kim być powinniśmy. Tego rodzaju wewnętrzne napięcie jest nieodłączną cechą ludzkiej natury, a co za tym idzie, niezbędnym warunkiem zdrowia psychicznego

Tym, czego człowiek naprawdę potrzebuje jest:

a)wewnętrzna walka, dążenie do osiągnięcia wartościowego dlań celu czy realizacji swobodnie wybranego zadania

b)wezwanie do wypełnienia potencjalnego sensu

c) noodynamika - egzystencjalna dynamika dwubiegunowego pola napięć, gdzie jeden biegun to oczekujący na wypełnienie sens, a drugi to mający go wypełnić człowiek

Egzystencjalna pustka

składają się na nią uczucia:

całkowitego braku sensu życia

brak świadomości celu, dla którego warto żyć

poczucie wewnętrznej pustki

poczucie duchowej pustyni

ma związek z podwójną stratą, jakiej musiał doświadczyć człowiek od czasu, gdy w pełni stał się człowiekiem:

utracił część zwierzęcych instynktów, w konsekwencji bezpieczeństwo , co zmusiło go do dokonywania życiowych wyborów

utracił pewne tradycje określające charakter jego zachowań → człowiek nie wie co ma ze sobą zrobić, podlega konformizmowi lub totalitaryzmowi

jej głównym przejawem jest stan permanentnego znudzenia

Może być kompensowana przez:

wolę mocy

wolę pieniędzy

wolę przyjemności

zachowania seksualne

tylko dzięki wypełnieniu egzystencjalnej pustki pacjent zdoła uniknąć dalszych nawrotów choroby

Sens życia

zmienia się z dnia na dzień, z godziny na godzinę, od człowieka do człowieka

liczy się to, co w danym momencie ma znaczenie w życiu konkretnej jednostki

nie należy poszukiwać w życiu jakiegoś abstrakcyjnego sensu

każdy człowiek ma swoje wyjątkowe powołanie czy misję, której celem jest wypełnienie konkretnego zadania

można go odkryć poprzez:

(1) twórczą pracę lub działanie - dot. dokonań i osiągnięć

(2) doświadczanie czegoś lub kontakt z innym człowiekiem - poprzez kontakt z przyrodą/kulturą/kontakt z innym człowiekiem i miłość

(3) to, jak znosimy nieuniknione cierpienie

sens miłości

Miłość to jedyna droga, aby w pełni ogarnąć pełnię jestestwa drugiego człowieka

Dzięki miłości jesteśmy zdolni dostrzec zasadnicze cechy ukochanej osoby, uświadamiamy sobie cały jej potencjał, który jeszcze nie jest, lecz powinien zostać urzeczywistniony

poprzez swoją miłość kochający człowiek daje kochanej przez siebie osobie moc urzeczywistnienia tego potencjału

sens cierpienia

stajemy przed wyzwaniem, które brzmi: zmień samego siebie

Cierpienie w pewnym sensie przestaje być cierpieniem w chwili, gdy nada mu się sens, choćby sens ofiary

cierpienie w żaden sposób nie jest konieczne, aby móc odnaleźć sens i że możliwe jest doświadczanie sensu życia pomimo cierpienia - oczywiście pod warunkiem że jest ono nieuniknione

Supersens

ostateczny sens, który przekracza i przewyższa ograniczone możliwości intelektualne człowieka