A.M. Hanım 35 yaşında Öğretmen 32 haftalık gebe plesenta previa ve preeklempsi tanısı mevcut SAT;05.05.2020 TDT;15.02.2021
12. ÖLÜM
-Bebeğini kayetmekten korkuyor -Bebeğinin erken doğmasından korkuyor
ANKSİYETE/KORKU
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER - Preterm eylem riski
- Preterm eylemin anne ve bebeğin sağlığını tehdit etmesi
- Kanama
- Daha önceki gebeliklerinin abortus ve küretaj ile sonlanması TANIMLAYICI KRİTERLER - A. M. Hanımın bebeğinin erken doğmasından ve onu kaybetmekten korktuğunu ve huzursuz hissettiğini ifade etmesi
- Gebeliği hakkında kaygılarının varlığı
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ - A.M. Hanımın korkularının kaynağı birlikte değerlendirilecek.
- A.M. Hanımın yanında olunarak destek olunacak
- Gebelik süreci ve tüm yapılacak işlemler hakkında anneye bilgi verilecek.
- A.M. Hanıma gebeliği ve tedavi süreci hakkında duygularını ifade etmesi için fırsat verilecek
- Mevcut destek sistemleri ve baş etme yöntemleri değerlendirilecek.
- Etkili baş etme yöntemleri hakkında bilgi verilecek.
- Gevşeme egzersizleri öğretilecek ve uygulaması sağlanacak.(yavaş ritmik solunum gibi)
- Kısa, basit cümleler kullanılarak sakin ve yavaş konuşulacak. Annenin rahatlamasını sağlamaya yönelikfetal kalp sesleri ya da NST ile bebeğin kalp atışları anneye dinlettirilecek.
- Güvene dayalı bir ilişki kurulacak. İletişim sırasında terapötik yaklaşımlardan yararlanılacak.(Sessizliğin kullanımı, dokunma, konuşma)
- A.M. Hanıma anksiyeteyi kesme teknikleri öğretilecek.(Solunumun kontrolü, yavaş düşünme, kendine emirler verme, egzersiz, hayal etme)
11. UYKU ALIŞKANLIĞI
-Normal uyku süresi 6 saat uyuma/uyanma zamanı: 01:00-07:00 Uyku arasında uyanma: Var -Ağrıdan dolayı uyku alışkanlığında değişme var -Uykusu yeterli değil -Uykuya dalmak için tv izliyor -Bireyde uykusuzluğun etkileri:yorgunluk,huzursuzluk
UYKU ÖRÜNTÜSÜNDE RAHATSIZLIK
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER - Ağrıdan dolayı uyku alışkanlığında değişme olması
- Hospitalizasyon TANIMLAYICI KRİTERLER - A.M. Hanımın uykusuzluk belirtileri olması(yorgunluk,huzursuzluk gibi)
- A.M. Hanımın uykusunun yeterli olmadığını ifade etmesi
- Uyku arasında uyanma olması
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ - Ağrı takibi (4×1)
- Ağrıyan bölgeye sıcak uygulama gibi nonfarmokolojik yöntemler uygulanacak.
- Sakin, sessiz, loş bir ortam sağlanacak.
- Ziyaretçi kısıtlaması yapılacak.
- A.M. Hanımın gece uyumasını engelleyecek etkenler ortadan kaldırılacak.(ses, ışık, kalabalık)
- Tedavi işlemleri uyku döneminde iken en az rahatsızlık verecek şekilde düzenlenecek.(A.M. Hanım ilaçlar için uyandırıldığında diğer tedavilerin yapılması, vital bulguların alınması)
- Gece idrara çıkmak rahatsız ediyorsa gece sıvı alımı kısıtlanacak ve yatmadan önce idrar yapması sağlanacak.
- A.M. Hanımın alışılageldiği uyku öncesi rutinleri belirlenecek ve olabildiği kadar bu rutinlere uyulacak.
- Kafeinli içeceklerin alımı kısıtlanacak.
- Uyku öncesi gevşeme sağlanacak.( müzik, masaj, ılık duş vb.)
- A.M. Hanıma hekim istemine göre uygun analjezik verilecek.
YORGUNLUK
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER - Gebelik
- Dispne
- Bulantı
- Yüksek BKİ (31.09)
- Nidilat kullanımı
- Hgb düzeyinin <10 olması TANIMLAYICI KRİTERLER - Alışılagelen rutinleri sürdürememe
- Performansta azalma
- Ev işlerini sürdürmede yetersizlik
- Kas tonüsünde azalma
- Uyku rahatsızlıkları
- Anksiyete
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ - A. Hanıma yorgunluğun nedenleri anlatılacak.
- A. Hanımın yaşamına yorgunluğun etkilerine ilişkin duygularını ifade etmesine izin verilecek.
- A. Hanımın güçlü yönlerini, yeteneklerini, ilgilerine tanımasına yardım edilecek.
- A. Hanımın 24 saatlik yorgunluk düzeyleri birlikte değerlendirilecek. - Aktivitelerin planlanması için A. Hanıma yardım edilecek: Enerjinin yüksek olduğu dönemlerde önemli görevleri yapması için teşvik edilecek.
- A. Hanıma enerjiyi koruma yöntemleri öğretilecek. - Genel olarak uykusunu yeterli bulan ve gün içerisinde uzanarak dinlenen gebelerin uyku kalitelerinin daha iyi olduğu saptandığı A. Hanıma anlatılacak ve uyku düzeninin sağlanması için gerekli ortam düzenlemeleri ve uyku öncesi yapılabilecekler tartışılacak.
Bu çalışmanın amacı, gebe kadınların uyku kalitesi ve yorgunluk düzeylerini belirlemektir. Çalışma 198 gebe kadın üzerinde yürütülen kesitsel ve tanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırmaya katılan gebelerin %54’ünün uyku kalitesinin kötü olduğu (>5) saptanmıştır. Genel olarak uykusunu yeterli
bulan ve gün içerisinde uzanarak dinlenen gebelerin uyku kalitelerinin daha iyi olduğu saptanmıştır. Gebe kadınların
yaş grupları ve eğitim seviyeleri ile uyku kalitesi düzeyleri arasında fark bulunmamıştır. Gün boyunca oturularak geçen süre ile genel yorgunluk düzeyleri
arasında pozitif ilişki belirlenmiştir. Gebelerin genel uyku bozukluğu arttıkça yorgunluk düzeyleri de artmaktadır. (Çoban A., Yanıkkerem U., 2011; Gebelerde Uyku Kallitesi ve Yorgunluk Düzeyi, Ege Tıp Dergisi, 49(2): 87-94)
10. CİNSELLİĞİ İFADE ETME VE ÜREME
-Dış genitallerde vulva hafif kırmızı, koku, piruritis ödem, varis, hematom, kıllanma, laserasyon, yok -Menarş ; yaşı: 14 sıklığı:düzensiz süresi:8 gün miktarı 2-3 pet /gün rengi,kokusu:N -Vajinal akıntı; rengi kokusu:N -Premenstural dönemde yaşanan problemler;Ağrı, gerginlik, iritabilite (bu şikayetlere yönelik sıcak uygulama yapıyor) -Vulva/perine, menstruasyon hijyeni yeterli -Menapoz yaşı:Ø -Koruyucu sağlık davranışlarını uyguluyor(düzenli meme muayenesi, kendi kendine vulva muayenesi, pap smear) -Cinsellik sırasında ağrı veya başka bir sorun yok -Cinsel yaşantılarına doğum sonu 6 hafta ara vermeyi düşünüyorlar -Aile planlaması gebe olduğu için kullanmıyor, danışmanlık gereksinimi yok
-Obstetrik hikaye; gravida:5 para:2 Ölü/erken doğum sayısı:yok -Anomalili bebek sayısı:yok küretaj:1 -leopold manevraları; I.leopold manevrası: 30 W (Fetal gelişim 30 haftalık ile uyumlu İUGG?)
II. leopold manevrası:sırt solda
III. leopold manevrası:Baş geliş
IV. leopold manevrası:Mobil -Anne fetal hareketleri hissediyor -Gebe izlem sıklığı son aylarda 4-5 günde bir -Meme; renk değişikliği var, gerginlik hafif, meme ucu var, çatlak yok -Abdomen; stria var, linea nigra var, renk değişikliği yok, herni yok
GÜVEN VERİCİ OLMAYAN FETAL DURUM KOMPLİKASYON RİSKİ
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER -İntrauterin gelişme geriliği
-Rh uyuşmazlığı
-3. Trimesterde kanama
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ -A. Hanım kontraksiyon ve fetal
hareket takibi konusunda
bilgilendirilecek.
-A. Hanım’dan; Kontraksiyon takibi 2x1 saat Fetal hareket takibi 2x1 saat yapması istenecek
-Miksiyona teşvik 12x1
- A. Hanım’a dolu mesanenin uterus kontraksiyonlarını uyarabileceği bilgisi verilecek.
-FKH takibi 24x1 dk
- Preterm eylemin erken belirtileri hakkında bilgi verilecek. - Ped takibi 6x1 - Sıvı alımının 2500cc /gün düzeyinde olmasının önemi anlatılacak. Her saat başı 200cc sıvı alımı için teşvik edilecek.
- Aktivite sınırlandırmasının tedaviye olan etkisini ve yatak içi egzersizin önemi anlatılacak, yatak içi egzersizler yaptırılacak.
- Stresin etkisini azaltmak için rahatlama tekniklerinin neler olduğu (nefes egzersizleri, bebeğin kalp seslerinin anneye dinletilmesi, annenin bebeğe mektup yazması vb.) anlatılacak ve uygulaması için cesaretlendirilecek.
9. ÇALIŞMA VE BOŞ VAKİTLERİNİ DEĞERLENDİRME
-Aile yapısı çekirdek -Aile içi rolleri: Bakım verici, eş, öğretmen, ev kadını -Erken doğum riskine bağlı olarak rollerini yerine getiremiyor -Rollerini yerine getirememekten dolayı kaygılı -8 yıldır çalışıyor -Ev işleri, çocukların bakımında destekleyen yakınları var -Bakımına katılmaya istekli -Şiddete ilişkin belirti bulgu gözlemlenmedi -Boş vakitlerini tv izleyerek, kitap okuyarak geçiriyor
ROL PERFORMANSINDA ETKİSİZLİK
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER - Hospitalizasyon
- Preterm eylem riski TANIMLAYICI KRİTERLER - A.M. Hanımın rollerini yerine getiremediğini düşünmesi
- A.M. Hanımın rollerini yerine getirememekten dolayı kaygılı olması
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ - A.M. Hanımın rol değişiklikleri saptanacak.
- A.M. Hanıma duygu ve düşüncelerini açıklaması için fırsat verilecek.
- A.M. Hanıma şu anki hastaneye yatışına sebep olan tanısı hakkında anlayabileceği bir dilde bilgi verilecek.
- Durumun geçici ve iyileştirilebilir olduğu açıklanacak ve rahatlatılacak.
- A.M. Hanımın ailesi de bu konu hakkında bilgilendirilecek ve A.M. Hanımı aktivite sırasında yalnız bırakmamaları önerilecek
8. HAREKET
-Kas tonüsünde bozulma:Azalmış -Düzenli egzersiz uygulamıyor -Aktivite sonrası halsiz/güçsüz -Ekstremite kuvveti zayıf
7. BEDEN ISISININ KONTROLÜ-KLAP DOLAŞIM SİSTEMİ
-Kan basıcı:160/100 mmHg -Nabız:92/dk ritmik,dolgun -Vücut ısısı:37.2°C
1.GÜVENLİ ÇEVRE
-Gebeliğin başından itibaren kanama,aşırı bulantı,kusma mevcut -Kan uyuşmazlığı ve astım -Alerji yok -Sürekli kullandığı ilaçlar; Proluton Deport 500 mg 1x3 Nidilat:10 mg kapsül 3x2 oral -Aşılanma öyküsü tam -Tat ve koku alma duyusu normal -Akut ağrı VAS ağrı skalasına göre 5 düzeyinde -Ağrıya tepkileri:kaslarda gerginlik, ağrıyan bölgeyi tutma, acılı yüz ifadesi, ağrısı olduğunu ifade etme, KB nabız solunumda artma -Ağrının karakteri yaygın ,sürekli -Bilinç bulanıklığı -Gözde uçuşmalar, görme bozukluğu
AKUT AĞRI
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER - Şiddetli stres /kaygı
- Yorgunluk
- Ödem
- Preeklemsi
- İmmobilite TANIMLAYICI KRİTERLER - Acılı yüz ifadesi
- A. Hanım ağrısını 5/5 olarak tanımlaması
- Ağrısının olduğu yere masaj yapması
- Kaslarda gerginlik
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ - A Hanım’a ağrının tanılaması yapılacak. - A Hanım’a yaşadığı ağrının varlığı kabul edildiği gösterilecek. -Ağrının girişimin özelliğine, girişim öncesi ve sonrası gereksinimi belli aralıklarla izlenecek.
-Ağrının sebepleri A. Hanıma açıklanacak. -A Hanım’a sıcak banyo, ağrılı bölgeye masaj gibi nonfarmakolojik yöntemler uygulanacak.
-A Hanım’ın ağrısı non-farmakolojik yöntemlerle giderilemiyorsa, farmakolojik yönteme başvurulacak. -A Hanım’a ağrı takibi 3X1
-A Hanım’a ANTAS takibi 8X1
-A. Hanım ağrı şikayetinin hafiflediği ya da olmadığı zamanlarda uyuması ve dinlenmesi sağlanacak. Uykunun kesintisiz ve düzenli olması için ziyaretçi kısıtlaması, odanın ışıkları gibi önlemler alınacak.
-A Hanım’a ağrı ile baş etmede dikkat dağıtma yöntemleri öğretilecek.
Farmakolojik olmayan yöntemler, Periferal Teknikler, Kognitif (Bilişsel)-Davranışsal
Teknikler ve bu iki yöntemin dışında kalan diğer teknikler (akapunktur, plasebo
uygulaması, cerrahi tedavi gibi) olarak sınıflanabilir. Periferal teknikler, ağrıyı azaltmada kullanılan deri uyarım girişimlerini içerir.
Deri uyarımı ağrıyı gidermek için geçici amaçlı yapılır. Sıcak uygulama, soğuk uygulama, deriye mentol uygulama, vibrasyon, TENS
(Transkütan Elektiriksel Sinir Stimilasyonu), masaj ve dokunma deri uyarım
teknikleridir. (Özveren, Y . (2011). Ağrı Kontrolünde Farmakolojik Olmayan Yöntemler . Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi , 18 (1) , 83-92)
PRENATAL KANAMA KOMPLİKASYON RİSKİ
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER - Daha önceki gebeliklerinin abortus ve küretaj ile sonlanması
- Gebeliğin başından itibaren kanama yaşaması
- İntrauterin gelişme geriliği (30 W ile uyumlu fetal gelişim)
-Plesanta previa varlığı
-Htc: % 32.5↓olması
-Hgb: 9,4gr/dl↓ olması
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ - A. Hanıma Steril ped takibi 6x1 A. Hanıma olağan dışı kanamaları hemen bildirmesi konusunda bilgi verilecek
-A. Hanıma ANT takibi yapılacak
-A. Hanıma lab. Takipleri yapılacak (Hct, Hg)(1x1)
-A. Hanım yatak istirahatına alınacak.
- Anneye ROM egzersizlerinin bebeğe faydalı olduğu anlatılacak ve uygulatılacak.
-AÇT takibi yapılır(3x1)
-FKH takibi 24x1 dk
-Uterus büyüklüğü, irritabilitesi ve gevşekliği takip edilecek
-A. Hanımın sağ kalçasının altı yastıkla desteklenerek sol yan pozisyon verilecek sol yan pozisyonun önemi anlatılacak
-A. Hanımda şok bulguları gözlemlenecek (kan basıncı düşüklüğü, taşikardi, soğuk terleme, baş dönmesi, ciltte soğukluk ve solukluk, takipne vb.)
-A. Hanıma şok belirti ve bulguları hakkında bilgilendirme yapılacak
-A. Hanım cilt altı kanama belirtileri yönünden değerlendirilecek(peteşi, purpura,ekimoz, hematom vb.) 2x1
-A. Hanım vücut açıklıklarından oluşabilecek kanamalar(ağız, burun, kulak,vajiana, üretra,anüs) yönünden gözlemlenecek 2x1
DÜŞME RİSKİ
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER - Yürürken kişi/araç desteği alma
- Yorgunluk
- Hospitalizasyon (yabancı ortam)
- Görmede bozulma
- Antihipertansif kullanımı
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
- Kullanılan koltuk değneği, baston gibi yürümeye yardımcı araçların uygun şekilde kullanımı A. Hanıma anlatılacak.
- A. Hanımın odasının giriş kapısına ya da yatak başına dört yapraklı yonca figürü yapıştırılacak.
- A. Hanımın yakınlarına alınacak önlemlerle ilgili bilgi verilir, işbirliği yapılacak.
- Kullanılan ekipmanlar A. Hanımı riske sokmayacak şekilde düzenlenecek.
- A. Hanım ayağa kalkmak istediğinde yalnız kalkmaması konusunda ve ayağa kalkmak istediğinde mutlaka hemşireyi çağırması konusunda bilgilendirilecek.
- A. Hanım ayağa kalkarken hemşire veya personel tarafından yardım ve destek sağlanacak.
- Yatak kenarlarının yukarıda, yatak tekerleklerinin kilitli tutulması sağlanacak.
- Hasta transferinin tekerlekli sandalye veya sedye ile yapılması durumunda gerekli önlemler alınacak.
- A. Hanımın Refakatçisi yok ise saat başı ziyaret edilecek ve oda kapısı açık tutulacak.
Gebelikte meydana gelen anatomik ve fizyolojik
değişiklikler, kas-iskelet sistemini etkileyerek
yürüyüşte ve duruş pozisyonunda değişikliklere
neden olmaktadır (Mei ve ark., 2018) Başka bir çalışmada ise gebe kadınların, üreme çağındaki gebe olmayan kadınlara göre 2.3 kat daha fazla düşme riskine sahip oldukları belirlenmiştir. (McCrory ve ark., 2013) Gebelik haftalarına göre düşmelerin
değerlendirildiği çalışmada gebelik haftası
ilerledikçe, düşme sebepli hastaneye yatış
arının büyük ölçüde arttığı bildirilmiştir (ilk üç
aylık dönemde %9.4, ikinci üç aylık dönemde
%11.3 ve üçüncü üç aylık dönemde %79.3) (İnanır
ve ark., 2014)
ENFEKSİYON RİSKİ
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER - Stres
-Vajinal kanama
-Gebelik
-Hospitalizasyon
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ - A. Hanıma ve ailesine enfeksiyon belirti ve bulguları ogretılecek. -A Hanım’a idrar yolu enfeksiyon bulguları takibi 2x1 yapılacak.
-Enfeksiyonun klinik bulguları gözlenecek.
-A Hanım’a vital bulgu takibi 8x1 şeklinde yapılacak.
-A Hanım idrar kültürü açısından takibe alınacak 1x1
-A Hanım’a Ped takibi yapılacak. 6x1 (Kanama, Vajinal akıntı)
- A Hanım’a vajinal enfeksiyon belirtileri (vajinal akıntı, , kötü koku, vulvada şişlik kızarıklık ve ağrı ve hassasiyet) yönünden takibi 2x1
-A Hanım’a kan tahlili 2x1 şeklinde uygulanacak
-A Hanım’a proteinden zengin beslenmesi sağlanacak.
-A Hanım’ın günlük 2000cc sıvı alması sağlanacak.
-A. Hanıma etkin bir el yıkama tekniği anlatılacak.
-A Hanım’ın idrar tutması önlenecek. Sık sık idrarı boşaltması için miksiyona teşvik edilecek 8x1
LABORATUVAR BULGULARIİ -Hb: 9,4gr/dl -Htc: 32.5↓ -WBC:12 bin/mm -Total protein:5.1g/dl ↓ -Albumin: 3.0 g/dl↓ -İdrarda;Eritrosit +2 protein+2
2. İLETİŞİM
-Çift ve bulanık görme -Gözlük lens kullanmıyor -İşitme normal -Uyanıklık canlılık; Huzursuz -Stresle başetmede müzik dinleme dua etme yöntemlerini kullanıyor
3. SOLUNUM
-Solunum sayısı 28/dk -Dispne
4. YEME-İÇME ALIŞKANLIĞI
-Boy: 182 cm -Kilo:103kg -Gebelik öncesi BKİ:25.05 kg/m2 -Şuan ki BKİ: 31.09 kg/m2 -Gebelik süresince +20kg -İştah durumu gebelik süresince zayıf -Hastanede iştah durumu biraz daha azalmış -Oral besleniyor 3 ana öğün besleniyor ara öğün beslenmiyor -Sık ve çok tüketilen yiyecek içecekler:Sebze yemekleri, et yemekleri, çay - Bulantısı olduğu için hiçbir şey yemek istemediğini ifade etti -Fe yönünden zengin bir diyet gerekli fakat bulantı nedeniyle ek vitamin kullanmıyor
BULANTI
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER - Gebelik
- Preeklemsi
- Korku TANIMLAYICI KRİTERLER -Yemek yemek istemediğini ifade etmesi
-Kusma
-Bulantısı olduğunu ifade etmesi
-İştahsızlık
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ -A.Hanım'a kusma ve bulantı takibi yapılacak.
-A.Hanım'a bulantı ve kusmasını tetikleyen durumlar sorgulanacak.
-A Hanım’ın aldığı çıkardığı takibi yapılacak 6x1
-A Hanım’ın vital bulgu takibi yapılacak 8x1
-A Hanım’a sıvı elektrolit takibi yapılacak 1x1
-A Hanım’a kilo takibi yapılacak 1x1
-A.Hanım yeme alışkanlığı az, sık ve yavaş olacak şekilde düzenlemeye teşvik edilecek.
-A.Hanım'ın kaldığı odanın sık sık havalandırılması sağlanacak.Yemek yenen yerde tatsız ve hoşa gitmeyen görüntülerin ve kokuların olmaması sağlanacak.
-A Hanım’a bulantısı olduğu durumlarda tuzlu çubuk türü besinleri yiyebileceği konusunda bilgi verilecek.
-A Hanım’a bulantıya neden olacak sıcak yada soğuk sıvılar; yağlı, baharatlı gıdalar ve kafeinli içeceklerden kaçınması üzerine bilgi verilecek.
-Bulantıyı azaltma yöntemleri anlatılacak ve yapılması mümkün olan yöntemler uygulanacak.
Bulantı-kusma yaşayan gebenin tedavisinin ilk adımı diyet ve gebenin hayat tarzı değişimine odaklı
evde bakım uygulamasıdır. Bulantı ve kusmanın tedavisinde farmakolojik tedavilerin yanı sıra geleneksel ve nonfarmakolojik yöntemlerinde etkin bir yöntem olduğu ispatlanmıştır. Ozgoli, Goli, Simbar (2009), mide bulantısı ve kusma şikayeti ile kliniğe gelen gebelerle yaptıkları vaka kontrol
çalışmasında zencefi lin semptomların giderilmesinde
plasebodan daha etkili olduğu belirlenmiştir. (Öneri Düzeyi:C, Kanıt Kalite Düzeyi:Orta) (Mecdi M., Rathfisch g., 2013; Gebelikte Oluşan Rahatsızlıklarda Kanıta Dayalı Uygulamalar, Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi. 21(2), 129-138.)
B6 vitamini kullanımı, özellikle erken gebelik haftasında gebelerin bulantı ve kusmanın giderilmesinde alternatif tedavileriden biridir. Ensiyeh ve Sakineh
(2010) yaptıkları randomize çalışmasında, B6 vitamininin bulantı kusma tedavisinde zencefi lden daha etkin bir yöntem olduğunu açıklamışlardır. (Öneri Düzeyi:B, Kanıt Kalite Düzeyi: İyi) (Mecdi M., Rathfisch g., 2013; Gebelikte Oluşan Rahatsızlıklarda Kanıta Dayalı Uygulamalar, Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi. 21(2), 129-138.)
Matthews ve arkadaşlarının bildirisine göre alternatif tedavi yöntemleri arasında akupunkturun (P6 veya geleneksel) gebe kadında bulantıkusmayı gidermede daha etkin olduğu bildirilmiştir. (Öneri Düzeyi:A, Kanıt Kalite Düzeyi:İyi) (Mecdi M., Rathfisch g., 2013; Gebelikte Oluşan Rahatsızlıklarda Kanıta Dayalı Uygulamalar, Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi. 21(2), 129-138.)
Matthews ve ark. (2010)
28 deneme, 4041 gebe kadının katıldığı çalışmaların sonucuna göre; bulantı kusmanın nedenlerini; az bilgi, maternal ve fetal olumsuz sonuçlar, psikolojik, sosyal ve ekonomik sonuçlarla ilişkilendirmişlerdir. (Öneri Düzeyi:A, Kanıt Kalite Düzeyi:İyi) (Mecdi M., Rathfisch g., 2013; Gebelikte Oluşan Rahatsızlıklarda Kanıta Dayalı Uygulamalar, Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi. 21(2), 129-138.)
5. BOŞALTIM ALIŞKANLIĞI
-Dışkılama alışkanlığı: Her gün, sabahları -İdrar boşaltımı alışkanlığı: 5-6.kez/gün -İdrar alışkanlığında değişme: sık sık tuvalete gitme -İdrar rengi kokusu normal ,miktarı 150cc/h -Mesane yumuşak
6. KİŞİSEL TEMİZLİK VE GİYİM
-Diş sayısı :30 -Ağız, deri, tırnaklar, saçlar hijyeni, rengi normal -Ödem yeri bacak 10mm'den fazla gode bırakan +4 derece çok şiddetli -Ulaşım, yürüme ve gezinme, merdiven çıkma, alışveriş yapma, yemek pişirme, evin bakımı başka kişi ve araçların yardımı ile yapabiliyor
ETKİSİZ PERİFERAL DOKU PERFÜZYONU
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER - Preeklemsi
- Büyüyen uterusun dolaşım üzerine basınç yapması TANIMLAYICI KRİTERLER - Ödem - Dispne
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ - Ödem takibi yapılacak (3x1)
- Ödem için A. Hanıma ayak masajı yapılacak. (1x1) - Ödemden etkilenen ekstremite sıcak ve bağımsız bir pozisyonda(elevasyonda) tutulacak.
- Etkilenen ekstremite ısı artışı, ağrı ve ödem yönünden değerlendirilecek. (3x1)
- En az saatte bir pozisyon değişikliği yapılacak.
- Hanım ROM egzersizleri yapması için cesaretlendirilecek.
- Bacak bacak üstüne getirmekten kaçınılması sağlanacak.
- Hanım periferik iskemi yönünden değerlendirilecek. (ciltte solukluk, periferik nabız alınamaması)
- A.M. Hanım ROM egzersizlerini yapması için cesaretlendirilecek
- A.M. Hanım ile günlük yürüyüş programı yapılacak.
- Ekstremite kalp hizasından yükseğe kaldırılacak.
- Yorgunluktan kaçınması gerektiği A. Hanıma anlatılacak.
- A.Hanıma kardiyak problemler yönünden doktor tarafından değerlendirilene kadar egzersizi artırmaktan kaçınması gerektiği anlatılacak.
- Hipertansiyonu kontrol altına almak için sodyum alımını azaltması gerektiği anlatılacak.
Çoban ve Şirin (2009) yaptığı vaka-kontrol çalışmasında alt ekstremitelerde fizyolojik ödemi olan gebelere uygulanan ayak masajının ödem derecesi, ağrı, yorgunluk ve uykusuzluk şikayetlerinin giderilmesinde etkili olduğu saptanmıştır. Ancak ayak masajının ödem derecesini azaltmada etkili olmadığını belirtmişlerdir. (Öneri Düzeyi:B, Kanıt Kalite Düzeyi: İyi) (Mecdi M., Rathfisch g., 2013; Gebelikte Oluşan Rahatsızlıklarda Kanıta Dayalı Uygulamalar, Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi. 21(2), 129-138.)
Gebelikte aşırı kilo alımı ve alınan fazla kiloların postpartum 6. ayda verilememesi uzun dönem obeziteye neden olmaktadır. Streuling ve
ark. (2010) 12 randomize çalışmanın sistematik incelemesinde; gebelik sırasında fi ziksel aktivitenin gebelikte kilo alımını kısıtlayan başarılı bir yöntem olduğunu belirtmişlerdir. (Öneri Düzeyi:A, Kanıt Kalite Düzeyi: İyi) (Mecdi M., Rathfisch g., 2013; Gebelikte Oluşan Rahatsızlıklarda Kanıta Dayalı Uygulamalar, Florance Nightingale Hemşirelik Dergisi. 21(2), 129-138.)
SIVI VOLÜM FAZLALIĞI
ETİYOLOJİK FAKTÖRLER -Gebelik
-Preeklempsi
-Büyüyen uterusun dolaşım üzerine yaptığı basınç TANIMLAYICI KRİTERLER -Bacakta 10mmden fazla gode bırakan şiddetli ödem varlığı (+4 derece)
-Htc: % 32.5↓olması
-Hgb: 9,4gr/dl↓ olması
- Dispne varlığı ve takipne varlığı (28/dk)
-Hipertansiyon varlığı(160/100 mmHg)
HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ -A. Hanıma aldığı çıkardığı takibi yapılacak(3x1)
-A Hanımın idrarı nitelik ve nicelik açısındandeğerlendirilecek(dansisite,renk,miktar,koku,) (1x1)
-A. Hanıma kan basıncı takibi yapılacak(6x1)
-A. Hanımın solunum ritmi ve derinliği değerlendirilecek(6x1)
-A. Hanımın bacağındaki ödemi azaltmak için bacak elevasyona alınacak
-A. Hanıma her gün kahvaltıdan önce kilo takibi ve yatak içinde ödem takibi dört dereceli ödem değerlendirme skalası (pitting ödem) ile yapılacak (3x1)
-A. Hanıma hematokrit ve hemoglobin takibi yapılacak(1x1)
-A. Hanım yatak istirahatine alınır
-A. Hanıma ödemi çözmek için proteinden zengin (1.5 g/kg/gün), tuzdan kısıtlı ( 6 g/gün) diyet önerilecek.
-A. Hanıma pozisyon değişimi uygulanacak (12x1)
-Sıvı alımı serbest bırakılır.
-A. Hanıma sıvı retansiyonunun nedenleri açıklanacak
-Ödemli bölge deri bütünlüğünde bozulma riskinden dolayı takip edilecek(1x1)
lİTARATÜR BİLGİSİ -Ödemin klasik tedavisi olan diüretiklerin gebede kullanlması sakıncalıdır sebebi diüretklerin neden olabileceği elektrolit dengesizliğinden fetüs etkilenir bunun yanında plesantal kan akımının azalmasına bağlı fetüs tehlikeye girer -Yatak istirahatı yaklaşık 1500 gr kilo kaybına yol açarak ödemi çözebilir Yatak istirahatı periferik venöz dönüşü kolaylaştırır intravenöz volümü kardiyak autputu ve renal perfüzyonu arttırarak diürezi sağlar Taşkın, L. (2020). Riskli Gebelikler. L. Taşkın içinde, Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği (16. b., s. 247-254). Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi.