Emozioak kontrolatuz
Ondorioak gero aztertuko dira zehazki
Telebistaren eragina umeengan

Telebistaren eragina umeengan

PRACTICUM I

PRACTICUM I

Aurkezpena

1. zikloa / 1. maila

Luis Elejalde

a

Paula Montal Escolapias

3. zikloa / 5. maila

Luis Dorao

2. zikloa / 3. maila

Aranbizkarra Ikastola

a

Behaketa

Inkestak

Galdetegia

Galdetegia

Idazlana

Idazlana

Ondorioak

r

Praktiketan behatutakoaren ondorioak mindomoan landuko dugunaren ikuspegi praktikoa eskaintzen digu. Horrez gain, praktiketan behatutakoaren ondorioa, gaia jorratzeko abiapuntua izan da.

Galdetegia

Galdetegia

Idazlana

Idazlana

MUSIKA

MUSIKA

Zer da?

r

Musikak esanahi asko ditu, gizaki bakoitza esanahi desberdina ematen baitio. Beraz musikaren esanahiak guztiz aldakorrak direla azpimarratuko genuke.

Zergatik esanahi desberdina dauka bakoitzarentzat?

r

Sentimendu desberdinak bizitzen dituzten bezala musika desberdin ere sentitzen dute. Entzuten dutena emozio batzuk pizten ditu haien barnean. Horrela jaio egiten da musikaren esnahia, arimak ematen baitio esanahia.

Helburuak

Entzumen aktiborako eta berezko interpretaziorako ahalmena garatzea

Musika-hizkuntza ulertzea eta ezagutzea

Hau lortzeko ezinbestekoa da ezberdintzea

Altuera

Iraupena

Erritmoa

Esaldi musikalen interpretazioa

Musika adierazpena ikastea

Nola?

Ahotsaren bitartez

Adierazpena eta komunikazioa garatzeko oso baliogarria

Praktika Instrumentalaren bitartez

Entzumena, garapen motorra eta koordinazioa garatzeko oso baliagarria

Dantzaren bitartez

Erritmoaren zentzua eta soinu-entzuketarako ahalmena lantzeko oso baliagarria

Telebistan

Telebistan

Adierazpena

Programak

r

Izugarrizko eragina daukate programa hauek umeengan. Izan ere, haien janzkera, erabiltzen duten materiala, kantatzen dituzten abestiak, egiten dituzten mugimenduak, dantzak, etab. lotura zuzena daukate programekin. Adibide bat jartzearren, Violetaren programak bereziki nesketan eragina izan du. Nesken motxilak Violetarenak dira, bere abestiak abesten dituzte, bere zapatilak erabiltzen dituzte...

La voz kids

La voz kids

r

Programa honen berezitasun nagusia haien adineko umeek parte hartzen dutela da. Haurrek erreferenteak izan ohi dituzte, eta programa hau, bertako umeen gaitasunaren bitartez, euren adinekoak izan daitezkeela ikusten dute. Beraz, musikan duten gaitasun horrek berezi egiten diela konturatzen dira.

Musika oinarria irabazteko

Balorazioa programan

Alde teknikoa

Dikzioa

Hitzen artikulazioa

Musikaren adierazpena

Jarrera eta erlaxazioa

Tonua

Arnasketa abestian zehar

Alde emozionala

Xamurtasuna

Ahotsa

Originaltasuna

Garbitasuna

Kolorea

Musika dohaina

Jendea hunkitu

Umeak goraipatu

Gizartean bereizgarri egin

Berezko bertutea

A ze banda

A ze banda

r

Programa honetan musika parte hartzaileen arteko harremanak eta haien arteko kooperazioaren sustatzaile nagusia da. Beraz, musikak bete dezakeen funtzio soziala azpimarratzen da, umeen arteko elkarreragina bideratuz. Hala ere, taldeen arteko lehiakortasuna dago, irabazleren bat dagoelako eta musika lehiakortasunaren irizpide nagusia da.

Estiloak

r

Estilo klasikoak ez daude debekatuta, baina partaideek ez dute erabiltzeko ohiturarik.

Pop

Electro

Rap

Rock

Musikaren helburua

Emozioen bitartez audientzia erakarri

Kooperazioa

Talde dinamikak

Rol- ak eratu taldean

Lehiakortasuna

Irabazle bakarra dago

Violeta

Violeta

r

Violeta gehien bat neskek ikusten duten seriea da, mutilek erakargarria ez dela diote ez direlako protagonistan isladatuta ikusten. Estereotipo horren eredua musikan ikus daiteke. Abestien letran neska batek egin beharreko jarduerak eta pentsatu behar lukeena ikusten da, gorputzaren adierazpen sentsuala erakutsiz. Musikak letraren edukia indartzen du. Hala ere, gerta daiteke mutikoek programa ikustea baina beraintzako gordetzea pentsatzen dutelako nesken serie bat dela.

Noiz garrantzia musikak?

Pertsonaien aldarteak adierazteko

Sentimenduak adierazi

Atsekabea

Desioa

Poza

Haserrea

Etsipena

Amodioaren kontzeptua barneratu

Egoera sentimentalak eraikitzen lagundu

Hitzen esanahia senstsibilizatu

Musikaren erabilpena

Estereotipoak sortu

Esanahi sexista duten esaldiak lausotu

Estiloa eta letra sexuen arabera estereotipatu

Mutilak

Erritmo azkarrak

Tonu altuagoak

Gaia

Indarra

Ospea

Neskak

Tonu baxuagoak

Erritmo motela

Gaia

Amodioa

Iragarkiak

Ligako kromoak

r

Iragarki honek lehen hezkuntzako umeek burutzeko ohitura handia duten jarduera bat irudikatzen du, kromoen bilduma egitea. Erritmo erakargarri batek sor dezakeen interesa erakusten du, ahozko edota idatzizko diskurtsoen gainetik. Izan ere, kromoek egiten duten soinu bereizgarriak, zuzenean jotzen du sentimenduen aldea, oso erakargarria bihurtuz.

Kritika

r

Musikaren erakargarritasuna kontsumismoarekin lotzen da. Erritmoak ikus entzuleen emozioetan eragiten du, baina musikaren xedea, kasu honetan produktua saltzea da. Beraz, zeharkako modu batean, musika kontsumismoaren erraminta bihurtzen da.

Playmobil-en baserria

r

Musikak playmobil baserria osatzen duten animali edo pertsonaia bakoitzari berezko soinua ematen dio. Horrek osagaiak errealitatera egokitzen laguntzen die, ingurugiroari bizitasuna emanez, eta jokuaren esperientzia erakargarriagoa eginez.

Kritika

r

Iragarki honetan musikak irudiari xarma ematen dio. Erabiltzen den tonua goxotasuna isladatzen du, eta gero hitzen jolasak berezko erakargarritasuna ematen dio, hau da, bertan entzuten diren onomatopeien sekuentzia.Benetakoa ez den errealitatea sortzea laguntzen du, jokuak dituen berezitasunak indartuz eta jokuaren alde txar guztiak ezkutatuz.

Danet natilak

r

Iragarki honetan musikak duen boterea argi eta garbi azaltzen da. Izan ere, iragarkian abesten den kanta, frantsesez dago, eta gehiengoak ez du mezua ulertuko. Berdin dio, musikaren doinuak mezuaren informazioaren ulermen eza ezkutatzen du, eta aurkezten duen melodia gogoraerrazak produktua erostera bultzatzen gaitu .

Kritika

r

Musikak mezuaren informazioa ezkutatzen du, horrek arazoak ekar ditzake gizartean ezjakintasuna areagotzen duelako. Azkenean, jendeak iragarkia behin eta berriro entzuten du, baina helarazitako mezuari erreparatu gabe. Beraz, musika informazioa ezkutatzeko tresnatzat erabil daiteke, subkonszientean eragina baitu, eta ondorioz kontsumismoa sustatzen du.

Marrazki bizidunak

Doraemon

Doraemon

r

Doraemonen programaren hasierako abestiak umeen arreta lortzen du. Erritmo oso azkarra da, letraren bizkortasuna indartzen baitu. Gainera instrumentu bat baino gehiago erabiltzen dira aldi berean, melodia erakargarria sortuz. Musikak umeen alaitasuna eta gogoa pizten du, haiek animatu nahian.

Ezaugarri orokorrak

Umeei zuzenduta

Estereotipo asko

r

Neska polita eta leuna da, ezaugarri horiei arrosa kolorea esleituz, kolore horietako arropa eta materialak bermatuz. Mutilek, berriz, basatiagoak eta bihurriagoak diren heinean, arazoak sortzen dituztenak izan ohi dira.

Fantasia ugari

Noiz erabiltzen da musika?

Kapitulu guztien hasieran eta bukaeran.

Alaia

Ikasterraza

Erakargarria

Positiboa

Kapituluaren zehar

Musika pertsonaiaren egoerari egokitu

Emozioak azpimarratu

Egoera indartu

Ikuslea bereganatu

Los simpson

Los simpson

r

Musika irudimen eta kritikotasunarekin lotzen du. Programan ikusten diren bidegabekeriak salatzeko erabiltzen da, errealitatea kritikatuz. Era berean, musikarako dohaina adimena eta sormenarekin alderatzen dira, bertako pertsonaia batek islatzen baitu.

Ezaugarri orokorrak

Helduei zuzenduta

Estereotipo asko

r

Mutilei zein neskei berezko ezaugarriak esleitzen zaizkie. Izan ere, aitak lan egiten du, ama etxean janaria prestatzen geratzen den bitartean. Semea bihurria eta intelektualki ergela da, eta alaba intelktualki oso azkarra da, baina gizartera egokitzeko arazo dexente ditu.

Noiz erabiltzen da musika?

Kapitulu guztien hasieran eta amaieran.

Batzutan kapituluaren erdian musikalak egiten dituzte

Irudia indartu nahi den bakoitzean

Dora la exploradora

Dora la exploradora

r

Telebistan aurkezten duten programazioaren artean umeek ikusten duten programarik hezitzailenen artean dago. Telesailak musika errekurtso bezala erabiltzen du umeei edukiak helarazteko, baita ingelesez trebatzen laguntzen die.

Ezaugarri orokorrak

Umeei zuzenduta

Ekintza ludiko eta hezitzailea batu

Ikasi era dibertigarri batean

Noiz erabiltzen da musika ?

Musika une oro

Obejktu bakoitzak melodia bat du

Musika tresna didaktikoa

Erritmoak erabili ingelesez ikasteko

Hitz bakotzaren entonazioa landu

Egoerak eta sentimenduak indartzeko

Funtzioa

Ikuslea harrapatu

Modu inkontzientean mezua ezkutatu

Hartzailea musikan arreta jarri

Mezua bigarren plano batera pasatu

Irudien akonpainamendua

Intriga

Beldurra

Antsietatea

Barregura

Amorea

Poza

Areagotu, monotonia saihestu

Dibertigarria eta entretenigarriagoa egiteko

Ikuslea ez da aspertzen, eta arreta mantentzen du

Erabilpena

r

Musika berez ez da txarra, zenbaitetan ematen zaion erabilpena ez da egokia.

Sexista

Mezu sexistak helarazten lagundu

Estereotipoak sortzen

Mezua ezkutatu

Egoera normalizatu

Emozionala

Erakargarria

Mezua gogoratzen lagundu

Kontzeptuak materializatzeko tresna

Batzuetan abestia gogoratzeak produktua ahaztea eragin

Estimulatzailea

Sentsazioak sortu

Jarrerak eginarazi

Pentsamenduak garatu

Hezitzailea

r

Arlo hau ematen da, nahiz eta beste bi erabilpen horiek ezkutatzen duten

Hizkeraren hobekuntza

Hiztegia garatu

Pronunziazioa hobetu

Entzute memoria hobetzeko

Kreatibitatea sustatzeko

Irudimena garatu

Letra eta dantzak euren kabuz sortu

Arreta hobetu

Ikaskuntza gaitasuna hobetu

Burmuinaren bi hemisferioak konektatu

Konexio berriak eratu

Psikomotrizitatea hobetzeko

Gorputza kontrolatu

Ariketa fisikoa egin

Hezkuntzan

Hezkuntzan

Erabilpena

Didaktikoa

r

Biderketak, letrak, zenbakiak... era erakargarri batean ikasteko era da. Musika alaia erabiltzen da eta abestia erraz bereganatzen da. gainera letrak esaten dizu dibertigarria eta erraza dela ikastea eta horrekin gozatu egiten dela. Horregatik material oso ona da haurrak ikasteko. Musikak, letrak eta irudiak harrapatzen zaitu.

Zenbakiak ikasteko

Letrak ikasteko

Biderketako taulak ikasteko

Sentimenduak garatzeko

Motrizitatea garatzeko

Ludikoa

Erlaxatzeko

Goxatzeko

Dantzatzeko

Curriculuma

Agerikoa

Helburuak

1)

r

Ikusizko kulturako eta musika-kulturako arteek eta produktuek ideiak, sentimenduak eta bizipenak jakinarazteko eta adierazteko eskaintzen dituzten aukerak ulertzea. Arte eta produktu horiek Euskal Herriko eta oro har herri guztietako ondarea eratzen duten elementutzat hartzea, eta, horrela, artea eta kultura ezagutzen eta gozatzen laguntzea

2)

r

Arte-hizkuntzen tekniken, baliabideen eta arauen oinarrizko ezagutza eta jakintza izatea. Teknologiek eskaintzen dituzten aukerak irakastea, sorkuntzetan eta haien erantzunak egiten erabiltzeko, eta, horrela, maila bateko autonomia lortzea arte-hizkuntzaren bidezkokomunikazioan

3)

r

Arte-adierazpenen teknikak, baliabideak eta arauak ikertzea eta aztertzea, ikusizko kulturako eta musika-kulturako lanetan, lan horiek hobeto ulertzeko eta lan horiez gehiago gozatzeko, eta erreferente estetiko berriak garatzeko aukera izateko. Horrez gainera, artehizkuntzaren eremua zabaltzea.

4)

r

Pentsaera dibergentearen eta konbergentearen trebetasunak eta norberaren eta besteren ideiak eta sentimenduak berregiteko ekimena, irudimena eta sormena erabiltzea, beharrezko prozesuak antolatuz, arte-ekoizpeneko lanetan erabili ahal izateko

5)

r

Gai izatea sorkuntza-proiektuak eta –lanak garatzean emaitza jakin batzuk lortzeko egin beharreko prozesuen plangintza egiteko, ebaluatzeko eta doitzeko, eta horrek guztiak eskatzen dituen erronken jakinaren gainean egotea. Horrez gainera, arazoak sortuz gero, jarrera eraikitzailez konpontzea

6)

r

Arteen eta ikusizko kulturako eta musika-kulturako produktuen funtzio sozialak eta erabilerak ezagutzea, eta norberaren eta besteen esperimentuetan ezagutzea, produktu horiek hainbat garai eta kulturatan izan dezaketen eta izan duten zeregina ulertzeko eta norberaren kultura-ondarea eta inguruko beste kulturen ondarea ezagutzeko

7)

r

Ikusizko arte-ekoizpenak eta musika-ekoizpenak eta ekoizpen horiek sortu diren garaiaren eta tokiaren ezaugarriak lotzea, ekoizpenen arte-balioa ulertzeko, bai eta garai edo gizarte-talde baten adierazpen gisa ekoizpenek izandako balioa ere. Horrela, arte-ekoizpenaren eta ekoizpenak ingurune fisikoan eta gizarte-ingurunean duen oihartzunaren eta esanahiaren balioa ezagutzeko eta kritika-prozesuak hasteko bideak irekiko dira

8)

r

Taldeko arte-jardueretan parte hartzea, besteren ekimenei eta ekarpenei laguntzea eta ekimen eta ekarpen horiek aintzat hartzea, errespetatzea eta elkartasunez jokatzea, arte-emaitza ona lortzen lagunduko duten lankidetzako eta talde-laneko trebetasunak garatzeko eta, gizartearen alderditik begiratuta, garapen pertsonala izateko.

9)

r

Norberaren artelanetan konfiantza izatea, lanak egiten gozatzea eta norberaren eta taldearen hazkunderako egiten duen ekarpena aintzat hartzea, autoestimua sendotzeko eta ideiak eta sentimenduak adierazteko gaitasuna hobetzeko.

10 )

r

Euskal kultura-ondarearen eta beste herri batzuetako ondarearen arte-adierazpenak ezagutzea eta balioestea eta adierazpen-moduak gordetzeko eta berritzeko egindako lana aintzat hartzea. Kontuan hartzea zernolako aberastasuna ematen duen hainbat kulturatako pertsonekin trukea izateak

Ezkutukoa

Praktikan behatutakoa

Musika bakarrik astero ordu bat ematen da

Erabilitako metodologia okerra da

Ondorio negatiboak ditu ikasleentzat

Ikasleen kreatibitatea erabat galtzen da

Ikasleen garapenerako funtsezkoak diren eduki batzuk ez dira jorratzen

Autonomia erabat galtzen dute

Ezin dute bere trebetasunak erakutsi

Material didaktikoak ez dira lagungarriak

Liburua

Metodologia horrekin liburua funtsezkoa jotzen da

Diskoa

Liburuan agertzen diren aktibitateak bateratzeko erabiltzen da

Intsrumentuak

Oso zaharrak dira

Kurrikulumean dauden helburu guztiak ezin dira bete

Zeintzuk?

Ikasleek instrumentuak ez dituzte erabiltzen ezta ukitzen

Ez dute inolako autonomiarik

Talde-lana ez da bultzatzen

Egiten den artea ez du ikasleen konfiantza ezta motibazioa sustatzen

Ez dakite zergatik den garrantzitsua musika beren ikaskuntzarako

LOMCE legea dela-eta musika klaseetatik desagertuko da

Ikastetxeetako datuak

Ikastetxeetako baliabideak

Pertsonalak

Irakasleak

Gehienetan musika irakasle bakarra egoten da

r

Irakasle bakarra dagoenez, ikastetzeko musika lan guztia berak kudeatu behar du. Hau gehiegi izaten da pertsona bakarrarentzako, izan ere ikastetze askotan, musika irakasleak, dantzak, koreografiak, klaseak, abestiak... prestatu behar ditu.

Materialak

Gelak

Normalean, ikastetxe bakoitzeko musika gela bakarra dago

r

Gela hauek, askotan txikiegiak dira eta nahiko zaharkituak daude

Instrumentuak

Oso gutxi

r

Eskola askotan, ez daude behar diren beste instrumentu edo musika tresna eta ikasleak konpartitu behar izaten dituzte. Daudenak oso zaharrak dira eta asko apurtuta daude.

Ikasleei egindako galderak

Ikasleei egindako galderak

Behaketaren bidezko galderak

Ikusten dituzten musika programa hauek eragina daukete umeen jarreran edo jokaeran?

r

Izugarrizko eragina daukate programa hauek umeengan. Izan ere, haien janzkera, erabiltzen duten materiala, kantatzen dituzten abestiak, egiten dituzten mugimenduak, dantzak lotura zuzena daukateprogramekin. Adibide bat jartzearren, Violetaren programa da. Bereziki nesketan eragina izan du. Nesken motxilak Violetarenak dira, bere abestiak abesten dituzte, bere zapatilak erabiltzen dituzte...

Zein da, musika programetan, gehien agertzen den musika? Ze estilo mota?

r

Musika programetan, Pop estiloa da gehien erabiltzen dena. "La voz" bezalako programetan, epaileak pop estiloan abesten duten abeslariak dira. Hala eta guztiz ere, rock generoa presentzia handia du, partehartzaileek rock estiloaren abestiak abesten dituzte. Kontuan hartu behar da, programa hauetan estilo guztiak onartzen direla.

Beste programetan zein da gehien agertzen den musika mota?

r

Programa ez musikaletan, hala nola, marrazki bizidunetan, iragarkietan, serieetan, filmetan... musika mota ez dago hain zehaztuta. Izan ere, espezializatu egiten da, helburua zein den kontuan hartuta. Adibide bat jartzearren, adibidez, iragarki batean, zerbait klasikoa saldu nahi baldin bada, normala da musika klasikoa erabiltzea. Aldiz, auto berri eta moderno bat saldu nahi baldin bada, segur aski musika modernoa eta animatua erabiliko da.

Zer lantzen da?

Lehen Zikloan

Erritmoa jorratzen da

Pultsoa

Motibo erritmikoak

Soinuak jorratzen dira

Ingurunekoak

Eskola

Kalea

Etxea

Soinuen ezaugarriak

Altuera

Intentsitaea

Iraupena

Kantua pixka bat jorratzen da

Meldoiak

Ahotsa

Maskulinoa

Femeninoa

Dantza jorratzen da

Abestia kontuan hartuz, ikasleak

Musika entzuten dute

Mugitzen dira

Dantza egiten dute

Bigarren zikloan

Lehen zikloko edukiak landuagoak egoten dira

Soinu gehiago entzuten dituzte

Abestiak entzuterakoan, beren sentimenduak adierazten dituzte

Barrea

Tristura

Kantua gehiago lantzen da

Ikasleek abestiak bakarka edo taldeka abestu behar dituzte

Nota musikalak ikasten dituzte

Abestien partiturak interpretatzen eta aztertzen dituzte

Entonazioa lantzen da

Abestiak hobeto interpretatzeko

Hirugarren zikloan

Bigarren zikloko edukiak gehiago garatu

Instrumentuekin pixka bat trebatzen hasten dira

Dantza konplexuagoak lantzen hasten dira

Ikasleek trebetasunak erakusten dute

Abestiak sortuz

Melodiak sortuz

Nola landu?

Instumentuekin

Dantzekin

Abestiekin

BIBLIOGRAFIA

BIBLIOGRAFIA

Webguneak

Family education

Exodus mandate

La infromacion

a

Educalab

a

El paĂ­s

a

Eduinnova

a

Educar

a

Ehige

Ehige

Comunicar

RPD

a

Movimientos de renovaciĂłn pedagĂłgica

a

Summerhill School

Saber alternativo

CERC

UNESCO

a

Mejores colegios

a

Crecer feliz

Slideshare

Hikhasi

a

Escuela de padres

a

MSSSI

a

BOE

25/1994 LEGEA

Artikuluak

Uceda, P. Q., & Igelmo, J. (2013). La pedagogĂ­a Waldorf y el juego en el jardĂ­n de infancia: una propuesta teĂłrica singular. BordĂłn. Revista de pedagogĂ­a, 65(1), 79-92.

Jose, M., & Gomez, F. (2010, January 1). El uso de la mĂşsica en la publicidad. Retrieved from http://fido.palermo.edu/servicios_dyc/publicacionesdc/vista/detalle_articulo.php?id_articulo=6127&id_libro=163

Pérez Tornero, J. M. (2008). La sociedad multipantallas: retos para la alfabetización mediática. Comunicar, 31, 22.

Christakis, D. A., Gilkerson, J., Richards, J. A., Zimmerman, F. J., Garrison, M. M., Xu, D., ... & Yapanel, U. (2009). Audible television and decreased adult words, infant vocalizations, and conversational turns: a population-based study. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 163(6), 554-558.

Wiecha, J. L., Peterson, K. E., Ludwig, D. S., Kim, J., Sobol, A., & Gortmaker, S. L. (2006). When children eat what they watch: impact of television viewing on dietary intake in youth. Archives of pediatrics & adolescent medicine,160(4), 436-442.

Manganello, J. A., & Taylor, C. A. (2009). Television exposure as a risk factor for aggressive behavior among 3-year-old children. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 163(11), 1037-1045.

Bickham, D. S., & Rich, M. (2006). Is television viewing associated with social isolation?: roles of exposure time, viewing context, and violent content.Archives of pediatrics & adolescent medicine, 160(4), 387-392.

Carrillo García, M. (2005, April 26). Enseñar a ver televisión. Dialnet.

Marinelli, M., Sunyer, J., Alvarez-Pedrerol, M., Iñiguez, C., Torrent, M., Vioque, J., ... & Julvez, J. (2014). Hours of Television Viewing and Sleep Duration in Children: A Multicenter Birth Cohort Study. JAMA pediatrics.

Cánovas Leonhardt, P., & Sauquillo Mateo, P. (2009). La influencia del medio televisivo en el proceso de socialización de la infancia.

Christakis, D. A., Zimmerman, F. J., DiGiuseppe, D. L., & McCarty, C. A. (2004). Early television exposure and subsequent attentional problems in children. Pediatrics, 113(4), 708-713.

Graham, J. (2011). Children, Television, and Screen Time. Retrieved from http://umaine.edu/publications/4100e

Zimmerman, F. J., & Christakis, D. A. (2005). Children’s television viewing and cognitive outcomes: a longitudinal analysis of national data. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 159(7), 619-625.

Roldán, I., Duque, E., Barrera, J., Pérez, R., & Carvajal, P. (2011). La violencia en la televisión nacional y la percepción de los niños. Revista Colombiana de Psiquiatría, 40(3), 446-456.
ISO 690

Ferres i Prats, J. (1998). TelevisiĂłn, Familia e imitaciĂłn. Comunicar, 10, 33-39.

VizcaĂ­no, L. (2010). Funciones de la Escula. Eduinnova, 165(26), 126-129.

Liburuak

Neill, A. (1979). La escuela de Summerhill. In SUMMERHILL (Decimosexta reimpresiĂłn ed., p. 300). Inglaterra.

MARKO TEORIKOA

MARKO TEORIKOA

Eskola

Eskola

KONTZEPTUA

Definizioa

Ezaguerak irakatsi eta ikasten diren erakundea da.

Eskola jendea da

Irakasleak

Ikasleak

Zuzendariak

Koordinatzaileak

Ez da bakarrik ikastea edo irakastea, adiskidantzazko loturak sortzea da

Bizikide izatea da, hari lotuta sentitzea da

Baliabideak

Giza baliabideak

Irakasle

Gurasoak

Ikasleak

Baliabide materialak

Testu liburuak

Material didaktikoak

Baliabide teknologikoak

Antolamendua

Eredua

A

Ikasgai guztiak erdaraz ematen dira Euskara ikasgaia izan ezik, salbuespenak kenduta derrigorrezko ikasgai legez irakasten dena.

Euskararen ezagupen txikia edo batere ez du haurrentzako

Euskal Autonomia Erkidegoan A eredua aukeratu dutenak %16ra jaitsi dira

Nafarroan %25 A ereduan aritzen da

B

Hainbat ikasgai edo sail euskaraz irakasten dira eta beste batzuk erdaraz (gehienetan matematika eta irakurmen eta idazmenaren irakaskuntza)

Bi hizkuntzen ezagupena du haurrentzako

Euskara

Gaztelania

Euskal Autonomia Erkidegoan %83 D edo B eredua aukeratu dute

Nafarroan B eredurik ez dago

D

Ikasgai guztiak euskaraz ematen dira eta gaztelera derrigorrezko beste ikasgai bat da.

Jatorriz euskaldun ziren haurrentzako zela egokiena uste zen

Gaur egun, gero eta ikasle gehiago aukeratzen dute eredu hau

Euskla Autonomia Erkidegoan %83 D edo B eredua aukeratu dute

Nafarroan %25 D ereduan aritzen da

Motak

Pribatuak

Nola mantentzen da?

Jabegoa pribatua da

finantzaketa propioa ematen da haien erabiltzaileen kuoten bidez

Nola kudeatzen dira?

Araudiak ezartzen duen curriculuma jarraitu behar du.

Ikastetxeak ordutegiak,egutegiak eta antolaketa

Estatuaren laguntza jaso dezake.

Publikoak

Nola Mantentzen da?

Diru publikoarekin mantendu

Publikoki kontrolatu

Nola Kudeatzen dira?

kudeaketa demokratikoa

Hiritar autonomo eta kritikoak hezi

Eskola-mota

Eskola laikoa

Sinesmedun eta ez sinismedunekiko errespetua

Doktrina ezberdinen praktiketatik urrun

Kontzertatuak

Nola Mantentzen da?

Diru publikoarekin mantentzen da

Jabegoa pribatua da

Nola kudeatzen dira

Jabeei dagokie

Estatuak ezarritako hainbat arau jarraitzen derrigorturik daude

Eskola-mota

Erlijiosoak

Kooperatiba laikoak

Autonomia Erkidegotako eredu bereziak

Legedia

Politikak aldaketak eragin

LOGSE (1990)

a

Zer lortu nahi da?

Ikasleen nortasuna garatzea

Espainiako aniztasun linguistiko eta kulturalaren heziketa

Bizitza sozial eta kulturalean aktiboki parte hartzeko prestatzea

Jarduera profesionaleko ariketak egiteko gai izatea

Ohitura intelektualetako eta lan-tekniketako, eta ezaguera zientifiko humanistiko, historiko eta estetikoko, teknikoa, eskuratzea.

Bakerako, lankidetzarako herrien arteko solidaritatea lortzeko heziketa

Desberdintasunak

LOE

Zer lortu nahi da ?

Aukera berdintasuna bermatzen duen zuzentasuna

Baloreen transmisioa eta eraginkortasuna askatasuna lortzeko

Gatazken aurkako prebentziorako heziketa

Emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna

Lan merkatuan integratzeko heziketa kritikotasuna landuz

Ikasleen nortasuna eta ahalmenak garatzea

LOMCE

Zer lortu nahi da?

Ikasleek heziketaren gunea izatea

Ikaskuntza, pertsona autonomoak kritikoak eta berezko pentsamenduarekin heztera zuzenduta joan behar du

Kalitatezko hezkuntza, berdintasunaren eta justizia sozialaren euskarri bezala

Garapen pertsonala eta integrazio soziala erraztea

Ikasleen, irakasleen eta familien arteko erlazioa sendotzea

Bizikidetasun baketsua eta gizartearen garapen kulturala areagotzea

HELBURUAK

Curriculumean

Arduraz bizitzen ikastea

Ikasten eta pentsatzen ikastea

Komunikatzen ikastea

Elkarrekin bizitzen ikastea

Ikaslearen giza alderdiak garatzen ikastea

Egiten eta ekiten ikastea

Errealitatean

Kurrikulumean agertzen diren helburu horiek guztiak ez dira betetzen

Zeintzuk?

Ikuspegi kritikoa ez dute garatzen

r

Ikasleek jakinarazi behar dute telebistan ez ezik, beste komunikabideetan agertzen diren gauza gehienak haien ikaskuntza-prozesurako onak ez direla. Horretarako, kritikoak izan behar dira. Ikastetxeetan, kritikotasun hori gehiago landu behar da aktibitate desberdinak eginez. (Kritikotasuna nola landu gaian hobeto azaltzen da).

Baliabide teknologikoa eta zientifikoak ez dituzte erabiltzen

r

Gaur egungo gizartean, gero eta garrantzi gehiago dute teknologia berriak. Ikasleek ikastetxeetan ez badute teknologia horiek erabitzen gizartean sartzeko zailtasun handiak izango dute.

Komunikazioaren gaitasuna oso gutxi lantzen da

r

Umea hobeto komunikatzeko aktibitateak lantzen ez badira, haren identitatea eraikitzeko zailtasun gehiago izango du.

Talde-lana oso gutxi jorratzen da

r

Gizarte batean elkarrekin bizitzeko, eta hiritar desberdinekin harremanak izateko, oso garrantzitsua da alderdi hau jorratzea. Eskoletan, gero eta gehiago lantzen ari da, baina oraindik lan asko dago egiteko.

Sexuen arteko berdintasuna ez da existitzen

r

Eskolako diskurtsoa erabat aldatu behar du, diskriminazioarekin amaitzeko. Horretarako, ikasleei erakutsi behar zaie guztiok berdinak garela, tratu berdina jaso behar fugu.

Autoestimua eta gaitasun emozionala lantzea

r

Irakasle gehienek ez dute kontuan hartzen ikaslearen emozioak.

Ikasleek autonomia gehiago eduki behar dute

r

Ikasleak beti aginduak betetzen dituzte: Hau da, ez dute inolako aukerak gauza berriak esperimentatzeko, irakasleek ez dietelako usten. Kaltegarria da, beti gauza berberak egiten badituzte, motibazioa erabat galduko da, ikaslearentzat ondorio larriak ekarriz.

Lan egiterakoan, zergatik eta zertarako egiten duten jakinaratzea

r

Ikasleek motibatuta egoteko, jakinarazi behar dute zein garrantzia izango duen haien ikaskuntza-prozesurako, klasean jorratzen diren edukiak.

Funtzioak

Sozializatzailea

Hiritar onak izaten lagundu

Nola?

Eskolak mota honetako kontzeptuak transmititzen saiatzen da

Arauak

r

Ikasleek beren eskubideen alde borrokatzeko jakin behar dute gizartean arau batzuk daudela, hiritar guztiok errespetatu behar ditugunak. Arau horiek betetzen ez dutenei ondorio negatiboak izango dituzte.

Ohiturak

r

Ikasleek jakinarazi behar dute beren kulturako ohiturak zeintzuk diren. Horretarako, Eskolak munduan dauden kultur guztien ezaugarriak jorratzen ditu, ikasleek konturatzeko zein desberdintasunak dauden herrialde batean ala bestean bizi bazara.

Baloreak

r

Nahiz eta eskolan mota askotako baloreak transmititu, familiek, beren seme-alabei ere balore horiek transmititzeko aukera eskaini behar diete. Izan ere, familiak beren seme-alaben sozializazio prozesurako eragile garrantzitsuenak izan behar dira, eskolarekin batera.

Ezagutzak

r

Eskolak ikasleei transmititzen dizkien ezagutzak oso baliagarriak izan behar dira ikaslearen identitatea eraikitzeko.Horretarako ikasleei argi utzi behar zaie zergatik jorratzen diren eduki horiek eta zertarako balio duten. Horren ondorioz, ikasleek motibazio gehiago edukiko dute bere ikaskuntza-prozesuan formakuntza gehiago prest egongo dira

Instruktiboa

Profesional onak izaten lagundu

Nola?

Bi funtzio hauek erabiliz

Sozializazioko berezko prozesua hobetzea

Zertarako?

Giza kapitalaren heziketa bermatzeko

Lan-merkatura prestatzeko

Zenbat eta kultur maila, ezagutza eta balore gehiago eduki, orduan eta hobeto egokituko dira gizartean

Funtzio konpentsatzailea

Zertarako?

Diskriminazioa desagertarazteko

Eskolako diskurtsoan

Kurrikulumean

Orientazioak, erritmoak eta metodoak dibertsifikatzeko

Zertarako?

Ikasleek kultura publikotik aldendutako kontzeptuak, jarrerak eta estrategiak garatzeko

Hezitzailea

Pertsonak onak izaten lagundu

Nola?

Bizitza komunitate bat

Hezkuntza-Komunitate bat

Gizartearen eta hezkuntzaren arteko hesiak hausten duena

Kultur espazio bat

Zertarako?

Giza kulturaren kontzeptuak, erremintak eta kodeak ikasteko

Parte hartze demokratikoa

Elkarrizketarako eta ikaskuntzarako bilaketa intelektuala

Autonomia eta independentzia kulturala

Ikuspegi kritikoa garatu

r

Ikuspegi kritikoa nola garatzeko hobeto azalduta dago telebista arloan.

Nola?

Ikasleen ezagutzak eta esperientzia gehiago kontuan hartuz

ERAGINA

Finantziaketaren arabera

Publikoak

r

Gobernuaren laguntza dutenez, haren kontrola ere jasaten dute

Ezaugarriak

Baliabide eskasia

Aniztasun kulturala

Curriculumaren jarraipen zorrotza

Eragin soziala

Hezkuntzaren normalizazioa

Gizartea homogeneizatu

Guztiontzako eredua

Pribatuak

Alternatiboak

HOME SCHOOLLING

Abantailak

Umearen heziketa haren beharretara egokitu

r

Oso aspektu garrantzitsua da, umeak dituen ahultasunak erreforzatzeko aukera ematen dute. Aquellas materias que apenas se emplean en la escuela como la enseñanza artística se pueden tratar más en la educación en el hogar.

Umearen eta familiaren arteko erlazioa gogortzen da.

r

Umearen eta familiaren artean, interakzio gehiago egongo da. Horren ondorioz, umeak konfiantza gehiago edukiko du bere familiarekin.

Klase anitzak emateko aukera

Nola?

Egun batean, museoak bisitatuz

Herrialde desberdinak bisitatuz, Kultura berriak ezagutzeko

Metodologia desberdinak erabiliiz.

Umeak ikasteko eta gauza berriak esperimentatzeko interesa erakusten du.

r

Honekin batera, umea edozein egoeratik ikasteko aukera du. Beraz, klasean behin eta berriro jorratzen diren liburuak hemen ez dira hainbeste erabiltzen.

Eskola porrota saihestea eta eskolan izan ditzakeen eragin negatiboak saihesten ditu.

Umearen emozioak, sentimenduak, kontuan hartzen dira.

Umearen identitatea eraikitzeko aukera gehiago eskaintzen ditu

Zergatik?

Autoestimua garatzen da

Haren buruan konfiantza gehiago du

Irakasten zaion baloreak berehala barneratzen ditu

Errespetua

Ardura

Elkarbizitza

Umearen kreatibitatea, kritikotasuna eta berezitasuna gehiago lantzen direlako.

Sortzen diren Arazoak

Gurasoentzat

Umea bere ikasketetan aurrera egiten ez dutela sentsazioa izan.

r

Arazo hau oso larria da gurasoentzat: Espektatiba negatiboak sortzen dira, eta ondorioz, umeei behartzen zaie gauza gehiago egitera.

Gurasoek bere semea ondo irakasten ez dutela pentsatzea

Zergatik?

Umearen heziketa prozesuan garrantzitsuak diren edukiak gehiegi jorratzen ez dutelako

Baliabide asko ez dituztelako

Urduritasunak, ziurgabetasunak sortzen dira

r

Kasu batzuetan ez dakite nola asetu beren sem-alaben beharrak.

Umearen heziketa-aurrerapenak balioesteko kanpoko erreferenteak ez egotea.

r

Horren ondorioz, gurasoek bakarrik ikus dezakete umearen bilakaera.

Denbora asko eskatzen du

Irakaskuntza bat eraiki behar dute ideiekin eta baloreekin koherentzia izan behar duena

Ondorio ekonomiko negatiboak ekartzen ditu

Ezin dute lanpostu bat eduki

Munduko zenbait estatutan ilegala da.

Ikasleentzat

Beste pertsonekin harreman gutxi

r

Arazo hau oso larria da, umeek adin bereko beste umeekin harremanak izan behar dute. Haien sozializazio-prozesuan lagunak edukitzea eragile garrantzitsuenetariko bat da. Gainera, gaur egungo gizartean onartuta izateko, ezinbestekoa da besteekin komunikatzea.

SUMMERHILL

Ezaugarriak

Ikasleek ez dute nahitaezko jarduerarik egin behar

Irakasleak eta klase-ordutegiak daude, baina ikasleak ez daude behartuta klasera joatera

Ikastetxearen pertsonalak ez die ezer inposatzen ikasleei

Arauak guztien artean erabakitzen dira

Nola ?

Larunbateetan ospatzen den asanbladaren bitartez

Partaideak

Ikasleak

Irakasleak

Zer erabakitzen da?

Ikasgelako eta Ikastetxeko arauak

Nola funtzionatzen du ?

Asanbladaren partaide bakoitza boto berdina du

Partaide bakoitzak proposatu dezake arau edo norma bat eta guztien artean erabakitzen dute

Borroka gutxi daude beste eskolekin konparatuz

Bizikidetza ona da, espazio-baldintzarik onenak bildu ez arren.

Klase guztiak ez dira ikasgai baten inguruan ematen, tailerrak daude

Alde onak

Ikasleen kreatibitatea areagotzeko egiten diren aktibitateak

Arte-klaseak oso interesgarriak dira

Antzerkiak

Tailerrak

Dantza

Zinea

Irakurketa

Metal-lantegia eta zurgindegia

Ikasleek kanpoan pasatzen zute denbora

Egiten diren asanbladak klaseko arauak erabakitzeko

Ikasleek duten bizitasuna eta berotasuna

Lagunartekoak, trebeak eta naturalak dira

Hezkuntza-sistema hau ekimena, erantzukizuna eta zintzotasuna estimulatzen du

Ikasleak gizartean integratzeko zailtasunak ez dituzte

Eragozpenak

Eskolaren funtzionamendua ez da ona

Zergatik?

Ikasleen lana orientatzeko eta zuzentzeko maisu ona falta da

Irakaskuntza-metodoak zaharkituak eta oso formalak dira

Emaitzak ez ziren bateragarriak egindako esfortzuarekin konparatuz

Ikasteko giroa desegokia da

Metodo Waldorf

Jatorria

Jatorria munduan

1919 an Alemanian

r

Rudolf Steinerrek, hark lan egiten zuen lantegiko langileei klaseak ematen zizkien. Klase horien bidez ikasitakoa umeei igortzea erabaki zuen. Horretarako ikastetxea antolatzeaz eta irakasleak formatzeaz arduratu zen, ordura arteko eredua baztertuz eta beste bat proposatuz.

Rudolf Steinerren bidez

Jatorria Espainan

1979an Madrilen (Las Rozas)

Helburuak

Gizaki askeak eratu

r

Metodoaren xede nagusia gizaki askeak eratzea da, euren kabuz nahiak eta iritziak komunikatzeko gai izatea, baita euren bizitzak bideratzeko gai izatea.

Ikuspegi didaktikoan

r

Arteen inguruko jardueren bitartez, gaitasun pedagogiko eta didaktikoak sustatu. Baita ikasleei ikastego gogoa izatea sentiarazi nahi zaie.

Ikasleen arlo intelektuala

Arlo emozionala

Ikasleen borondatearen ezaugarriak

Ikuspegi psikosozialean

Gizartearen aldaketetara moldatu

Ikasleen etapa ebolutiboak

Naturaren inguruan

Naturarekiko miresmena garatu

Oinarri zientifiko baten bidezko ikaskuntza

Naturarekiko begirunea adierazi

Musika eta artea

Ikaskuntza prozesurako oinarriak

Autonomia

Kreatibitatea

Baloreak transmititu

r

Musika eta artearen bidez, bitarteko bezala konfiantza, segurtasuna eta bakearen garrantzia bermatu nahi da. Modu honetan, indarkeriaren aurkako ikasleak hezten dira.

Konfiantza

Segurtasuna

Metodologia

Etapen arabera

0-7 urte bitartean

r

Garai ebolutibo honetan, umeek, batez ere, imitazioaren bidez ikasten dute. Beraz, irakasleek eta familiak burutzen dituzten ekintzetan eta haurrengana plazaratzen dituzten pentsamenduetan arreta jarri behar da, umeei kalterik ez egitearren

Gaitasunak garatzeko ekintzak

kantua

Joku kreatibo

Jarduera praktikoak

Ogiaren ekoizpena

Trapuzko panpinen ekoizpena

Margoak

Marrazkia

Modelatua

7-14 urte bitartean

Gaitasunak

Irudimena landu

Antzespenak

Gaiak ikasleek aurkeztu

Borondatea aztertu

r

Ariketa hauen bidez, umeek ekintzarako duten gogoa aztertzen da, baita gogo hori sentiarazi. Normala da, umeek zailtasunak izatea, baina garrantzitsua da haiek saiatzea eta saiakeren aurrean adieratzen duten jarrera aztertu eta bideratzea.

Instrumentuak jo

Buztinezko modelatuak

Ehunen bidezko eskulanak

Nerabezaroa (14-18)

Gaitasunak

r

Irakasleek etapa honetan edukiak era kontzeptual batean igortzen dituzte, ikasleek uler ditzaten.

Gaitasun orokorrak

Nortasunaren garapena

Norberaren indibidualitatea

Gaitasun espezifikoak

Jarduera artistikoak

Gymnasia Bothmer

r

Metodo honek teknika terapeutikoak erabiltzen ditu, eta ikasleei estresa kudeatzeko eta haien autoestima hobetzeko oso erabilgarria da.

Gorputza

Arima eta espiritua

Ikastetxeen antolakuntza

Baliabideak

Giza baliabideak

r

Ez dago zuzendaririk. Horrek ikasleen, irakasleen eta familien arteko kohesioa indartzen du, eta haien arteko komunikaziorako beharra areagotu egiten du.

Irakasleak

Familia

Baliabide materialak

Ez dago eskola libururik

Ekintzetarako materialak

Curriculumerako egokitasuna

Gaitasunen lanketa

r

Curriculum ofizialeko gaitasun orokor, espezifikoak eta helburuak aintzat hartzen dira, eta gaitasun horiek lantzeko jarduerak burutzen dira. Musika eta artean oinarritutako metodologiaren bidez, curriculum ofizialeko gaitasun eta helburuak lantzen dira

Ofizialtasuna

r

Ikasleak formakuntza prozesua bukatzen dutenean, eskolak autoritateekin negoziatzen du estatuak kudeatutako eskolen bidez eskuratzen den graduazio berdintsua eskuratzeko. Horretarako froga espezifikoak egiten dira

Ebaluazioa

Formakuntzan zeharrekoa

Kalifikaziorik gabekoa

Ikasleen arteko konpetentzia ez sortu

Indibiduala

Ikasleen gaitasunak era globalean

Homologaziorako ebaluaketa

Emaitza oso onak

Erlijiosoak

Opus

Jatorria

San Jose María Escrivák 1928an

Hezkuntza eredua

Segregatua

Lema

"Todos podemos ser santos en medio del mundo "

Eskolak bizitza eredua sortzen dute

Ikasleen autonomiarako eta adierazpenerako gaitasunak ez errespetatu

Bizimodu hori jarraitzen ez dutenengandik desberdindu

Itunpekoak

Ikastolen elkartea

Erlijiosoa

Marianistak

r

Adibide esanguratsua

Diskurtsoa

r

Diskurtsoan aniztasun etnikoa eta kulturartekotasuna ohikoak direla eta onartu egiten dutela azpimarratzen dute.

a

Errealitatean aniztasun etnikoa ez dago

Ikasleak egoeraz jabetu

r

Orokorrean, gizartearen maila hierarkikoa indartzen da.

Eredua

Mistoa

ALFABETIZAZIO MEDIATIKOA

Definizoa

r

Hezkuntza mediatikoa komunikabide desberdinak ulertu eta kritikoki baloratzeko gaitasuna da, datuen torrentearen bidez informazioa interpretatu eta pasatuz.

Kritikotasun sailkapena

Nahiko kritikoa

r

Subjektuak pertsonaiak eta historiak identifikatu eta deskribatzeko gai da. Telebista programa baten edukien inguruko aldaketak proposatzeko gaitasuna du.

Erdizka kritikoa

r

Ez ditu beti ikus- entzunezko edukiak eta egiturak identifikatzen. Programa baten gaia aldatzerakoan, jatorrizko espaziora berdintzen du.

Kritikoa ez

r

Programa ikusten duen arren, bertako edukien inguruan e du analisirik egiten, ezta bertako pertsonaien inguruan ere ez. Ez du inolako hausnarketarik egiten.

Helburuak hezkuntzan

Komunikatzaile ona izan

Informazioa bilatu

Informazioa jaso

Informazioa baloratu

Informazioa eraldatu

Informazioa igorri

Gizartean umeak barneratzeko

Hiritar sena lantzeko

Ikasleen parte hartzea

Ikasleen erantzukizuna sustatu

Mediatika lantzeko proiektua

1.go atala

Landu egiten da

Gizadiaren adierazpen espresioa

Diskurtso demokratikoa

Ikaskuntza prozesua bizitza osorako prozesua

2.atala

Landu egiten da

Informazioaren ulermen prozesua

Gizartearenganako moldaketa prozesua

3.atala

Landu egiten da

Komunikabideen errepresentazioa

Komunikabideen hizkera aztertu

Akatsekiko irtenbideak proposatu

Edizio digitala

4.atala

Landu egiten da

Publizitatea

Emozioen garrantzia

Hartzailearekiko harreman hurbila sortu

5.atala

Landu egiten da

Komunikabideen eboluzioa

Prozesua eta analogia

Egungo komunikabideak

Interneten

Erronkak garatu

Bertan landutako gaitasunak

Bertako aukerak ezagutu

Komunikabide tradizional

6.atala

Landu egiten da

Gaien arteko erlazioa

Gaiekiko ikuspegi kritikoa

Telebista

Telebista

KONTZEPTUA

Definizioa (link-a 25.orrialdean)

a

Komunikabidea

Mugimenduan dauden irudien eta urrutiko soinuen transmisiorako eta harrerarako sistema.

Eboluzioa (linka jarrita dago baina ez da ikusten)

r

25. orrialdean hasita:Historia, hasierako garapenak; telebista elektroniko; telebistaren garapenaeta telebista ereduak ditugu.

a

Legedia

Dokumentuak

Autorregulaziorako kodea

a

Zer da?

r

Gobernuaren babesarekin TVEk, ANTENA 3ek, TELE 5k eta SOGECABLEk firmatutako akordio bat da. Kate hauek progamazioa eta edukiak arautzeko konpromezua hartzen dute umeen eta gazteen garapena ez kaltetzeko.

Printzipioak

r

Adingabekoentzako edukien emisioen kontrola ordutegi jakinetan (El control de la emisiĂłn de contenidos no aptos para menores en determinados horarios)

r

Telebistaren programazioan parte hartzen duten umeen eskubideen errespetua

r

Helduekin kolaborazioa euren kargu dauden haurrek ikusten dutenaren kontrola errazteko.(La colaboración con los adultos para facilitar el control de lo que ven los niños y niñas a su cargo.)

Neurriak

Babestutako ordutegia ezarri

r

Babestutako ordutegia: 06:00-22:00Indartutako ordutegi babestua: - Astelehen/Ostiral: 08:00-09:00 17:00-20:00 - Larunbat/Igande: 09:00-12:00 * Egun hauetan ere aplikatzen da: Urtarrilak 1 eta 6; maiatzak 1; urriak 12; azaroak 1; abenduak 6, 8 eta 25; oporretan

Programa eta publizitatean haurren eskubideak errespetatu

Edukien sailkapena indartu

25 / 1994 LEGEA Adin txikikoen babesa ( 16. eta 17. artikuluak)

Ley 7/2010, de 31 de marzo, General de la ComunicaciĂłn Audiovisual

Betetzen al da?

Ez

HELBURUAK

Ezkutuzkoak

Manipulazioa

r

-Mezuek zuzenean konektatzen dute inkontzientearekin-Errealitatearen pertzepzioa aldatzen dute elementu audiobisualekin. Existitzen ez den errealitatea saltzen dute.

Pertsuasioa

Seduzioa

Kontsumismoa

Agerikoak

Heztea

Informatzea

Entretenitzea

ERAGINA

Telebistaren nonahikotasuna

r

PĂ©rez Tornero, J. M. (2008). La sociedad multipantallas: retos para la alfabetizaciĂłn mediática. Comunicar, 31, 22.

Kontsumoaren igoera

Telebistak eragin handiena sortu

Biztanleriaren %90era heldu

Biztanleriaren %90era heldu

Haurren %35a telebista dauka bere logelan

Asteko kontsumoa 19 orduko da

Begiradaren erregimenaren aldaketa

Pertzepziorako eta asimilaziorako beharrezkoa bihurtu

Aldizkakoa bihurtu

Leku batetik bestera joan

Arretaren barreiatzea

r

Arreta mantentzeko ohitura galdu egin da. Izan ere, zenbait eragile erlazio zuzena izan dute.

Urrutiko agintea

Telebista kanalen biderketa

Etengabeko etenaldi publizitarioak

Zentzugabekeriaren eraikuntza

Informazio iturri gehiegi

Aldibereko informazioa

Pertzepzioren sorgotzea

r

Hainbeste aldibereko informazio iturri egonez gero, ikusleak ezin ditu guztiak asimilatu eta "tapoi" antzeko bat gertatzen da.

Ikaskuntzaren garapenerako oztopoa

Hizkuntzaren garapenaren oztopoa

r

Christakis, D. A., Gilkerson, J., Richards, J. A., Zimmerman, F. J., Garrison, M. M., Xu, D., ... & Yapanel, U. (2009). Audible television and decreased adult words, infant vocalizations, and conversational turns: a population-based study. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 163(6), 554-558.

Umeen bokalizazio kopuruaren jaitsiera

Umeen bokalizazio kopuruaren jaitsiera

Berebiziko garrantzia haurtzaroan

Helduekin elkar eragina sustatzen duten jarduerak ezinbestekoak

Telebista ordu bakoitzeko bokalizazio kopurua eta luzera %25a murriztu

Telebista orduko 700 hitz inguru murrizten dira

Telebista piztuta egoteak jardueraren inhibizioa ekarri

r

TanimuraM,OkumaK,KyoshimaK.Television viewing, reduced parent alutterance, and delayed speech development in infants and young children. ArchPediatr Adolesc Med. 2007;161(6):618-619.

Umeei bakarrik uzten zaielako telebista aurrean

Gurasoek telebistarekin arreta galtzean ez dira seme-alabekin komunikatzen

Arreta eta gaitasun kognitiboak garatzea geldiarazi

Irenste dietetikoa handitu

r

Wiecha, J. L., Peterson, K. E., Ludwig, D. S., Kim, J., Sobol, A., & Gortmaker, S. L. (2006). When children eat what they watch: impact of television viewing on dietary intake in youth. Archives of pediatrics & adolescent medicine,160(4), 436-442.

Erlazio zuzena iragarkietan agertzen diren elikagaiekin eta umeek kontsumitzen dutenarekin

Telebista ordu bakoitzeko

167 kcal gehitzearekin erlazionatuta dago

Telebistan agertzen den janarien kontsumoa igo

Telebistaren iragarkien %65a janariarekin erlazionatuta

Iragarkietako elikagai asko osasuntsuak ez

Jarrera oldarkorrak sustatu

r

Manganello, J. A., & Taylor, C. A. (2009). Television exposure as a risk factor for aggressive behavior among 3-year-old children. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 163(11), 1037-1045.

Umeek telebista gehiegi ikustea haurtzaroko agresioekin lotura

Arazoa

Gurazoentzat, irakasleentzat eta lagunentzat

Etorkizuneko arazoen iragarria izan daiteke

Gazte delinkuentzia, helduen biolentzia, jarrera kriminalak…

Telebistak jarrera oldarkorrak areagotu

Jarrera oldarkorrentzako ereduak hornituz

Jarrera oldarkorrak normalizatuz

Haur batek urtero telebistan ikusi

12.000 ekintza bortitz

14.000 erreferentzia sexual

20.000 iragarki

Lotura zuzena hazkuntzaren ingurunearekin

Telebista asko ikusten den familietan

Umeei telebista gehiago ikusten utzi

Telebista familia jarduera ohikotzat hartu

Murrizte gutziago egiteko ohitura

Adibidez: antolatutako ordutegiak izatea

Askotan haurtzain gisa erabiltzen dute telebista

Soilik gurasoen %30 seme-alabekin telebista ikusten du

Gizarteratze prozesua oztopatu

r

Ferres i Prats, J. (1998). TelevisiĂłn, Familia e imitaciĂłn. Comunicar, 10, 33-39.

Telebista arriskuak

Haurrentzako arriskua

Kontzientzia modelatzailea

Dependentzia/Gehiegizko kontsumoa

Biolentzia

r

Guraso eta hezitzaileak askotan alde kuantitatiboa hartzen dute kontuan ("biolentzia gehiegi dago telebistan") eta alde batera uzten dute alde kualitatiboa.Garrantzitsuena zein motatako biolentzia dagoen aztertzea da eta zein testuinguruan ematen den.

Sufrimendua/Mehatxua

r

Heroiak burututako biolentzia

Asetzea/Eskupekoa

r

Gaiztoak burututako biolentzia

Makro sozializazioa

Isolamendu soziala sustatu

r

Bickham, D. S., & Rich, M. (2006). Is television viewing associated with social isolation?: roles of exposure time, viewing context, and violent content.Archives of pediatrics & adolescent medicine, 160(4), 387-392.

Programa bortitzak ikustea sozializazio prozezua oztopatu

Haurrentzako programen %70etan jarrera antisozialak daude

r

Tur Viñes, V., & Grande Esteban, I. (2009). Violencia y prosocialidad en los contenidos televisivos infantiles visionados por menores en Alicante.

Nahiz eta oso agerikoa ez izan gehienetan ematen da

Lagunen errefusa haurtzaroan etorkizunean gaitzak sortu

jarrera kriminalak

eskolaren ez egoteak

arazo psikologikoak

Programa bortitzak ikustea

jarrera antisozialak areagotzen ditu

Erasotzaileagoak bihurtzen dira

Jarrera sozial positiboak gutxiagotu

Umeek ordu gehiegi ematen dituzte telebista ikusten

Garapenerako beharrezkoak diren jarduerak egiteko denbora murriztu

Gaitasun sozialak garatzeko orduak murriztu

Erlazio sozialak eratzeko orduak murriztu

Sorgin gurpila

Telebista umeak isolatzen ditu

Ume isolatuak telebista ikusten dute

Entretenitzeko

konpainia izateko

9-12 urte bitarteko umeetan telebista ordu bakoitzeko

20 minutu gutxiago lagunekin

%7.4 sozializazio gutxiago

Imitazioa

Ikaskuntza sistema gisa

Autoritate ereduak

Antzina

Eredu bakarra

Ipuinen narrazioa

Adibideen aurkezpena

Informazioaren hautaketa

Gaur egun

Protagonismoa galdu

Eredu asetasuna

Sedukzioa

r

A mayor capacidad de seducciĂłn, mayor capacidad de penetraciĂłn.

Alderdiak

Negatiboa

r

Lo-eragilea, arrazoia eta borondatea baliogabetzen duena.

Tentazio gisa

Gainditu

Positiboa

r

Desveladora, arrazoia aktibatzen duena eta borondatea mobilizatzen duena.

Motibazio gisa

Osagai narzisista

r

Bakarrik erakartzen gaitu era batean edo bestean hunkitzen gaituena; hau da, isladatzen gaituena.

Telebistaren funtsa

Ispilu bihurtu

Gure urduritasunekin batu

Beharrak islatu

Desioak/beldurrak islatu

Mikro sozializazioa

Familia

Eredua izan behar du

r

Ez du ezertarako balio gurasoak telebistaren balioa zalantzan jartzea familiarteko bizitzan garrantzia eta pisu espezifiko bat ematen badiote; etxearen erdialdean jarriz, familiarteko batzarretan buru izanda.

Irudiei buruz mintzatu

Gogoetak

Kritikak

Interpretazioak

Kontsumoa dosifikatu

Loaldiaren iraupenaren alterazioa

r

Marinelli, M., Sunyer, J., Alvarez-Pedrerol, M., Iñiguez, C., Torrent, M., Vioque, J., ... & Julvez, J. (2014). Hours of Television Viewing and Sleep Duration in Children: A Multicenter Birth Cohort Study. JAMA pediatrics.

Loaldi laburragoak

Telebistaren kontsumoa

Telebista gutxi ikustea

1.5 ordu baino gutxiago

Loaldi luzeagoak sendatzearen sintoma

Telebista asko ikustea

1.5 ordu baino gehiago

Loaldiak murriztu

4 - 10 urte bitarteko umeetan

Telebistaren inguruko ohitura okerrengatik

Telebista logelan izatea

Lo aurretik telebista ikustea

Etxeko aktibitate garrantzitsutzat hartzea

Lo egiteko zailtasunak

Loezina

Lo ez jarraitua

Lo egiteko ansietatea

lo ibiltzea

Loaldi desegokiak zenbait ondorio dauzka

arazo psikiatrikoak garatzeko arriskua handitu

gehiegizko pisua eta obesitatea

eskolan errendimendua gutxitu

Telebistaren edukia ere garrantzia dauka

Amesgaiztoak sortuz eta loaldiak murriztuz

Arreta arazoak sustatu

r

Christakis, D. A., Zimmerman, F. J., DiGiuseppe, D. L., & McCarty, C. A. (2004). Early television exposure and subsequent attentional problems in children. Pediatrics, 113(4), 708-713.

Inguruneko esperientziak burmuinaren garapenari forma eman

burmuineko neuronen konektibitatearen plastikotasun altua

Behin eta berriz inguruko estimulu baten presentzian egotean

Eragina garapen mentalean eta emozionalean

Ohitura mentalak ezarriz

burmuina beste esperientzietatik aldenduz

Telebista orduek arreta mantentzeko gaitasuna kaltetu

r

Elizabeth P. Lorch and Richard Milich. "Television and Attention Problems in Children" Attention! June 2004 (2004): 15-19

Telebista ordu bat ikusteak, ikusten ez duten haurrekin alderatuta, arreta arazoak izateko %10 areagotu

Hipotesi batzuk

r

Swing, E. L., Gentile, D. A., Anderson, C. A., & Walsh, D. A. (2010). Television and video game exposure and the development of attention problems. Pediatrics, 126(2), 214-221.

Telebista programak oso hunkigarriak dira,

Haurrek zailtasun gehiago arreta mantentzeko hunkigarritasun gutxiago jardueretan (eskola)

Programa gehienak arreta puntuak etengabe aldatzen dituzte

Hain deigarriak ez diren jardueretan haurren arreta mantentzeko gaitasuna minduz

Emaitza kognitiboak limitatu

r

Zimmerman, F. J., & Christakis, D. A. (2005). Children’s television viewing and cognitive outcomes: a longitudinal analysis of national data. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 159(7), 619-625.

Planifikatutako eta modu egoki batean ikusitako programak umeen garapen kognitiboan lagundu

Gurasoek programazio eta erabilera egokia egiten dute haien seme-alabentzako?

Haurrek ikusitako programazioaren %75a ez dagokie

Gurasoen bi heren ez dute kontrolatzen seme alabak ikusten dutena

Telebistaren murrizketa (6 asteetan)

Telebistak interpretazioa, imajinazioa eta kreatibitatea murriztu

jarduera kognitiboak burutzerakoan hobekuntzak

Arretan

Errendimenduan

Azalpen hipotetiko batzuk

Telebista emandako denbora beste jardueretan ez da ematen

Jolasten

Helduekin elkar eragiten

Irudimena garatzen

Telebistaren edukiak ikasleen garapena oztopatu

GOMENDIOAK

GOMENDIOAK

GOMENDIOAK

Telebista ikusten ikasteko zeregina

Telebista seme alabekin ikusi

r

Telebista ikustean haurrari sor dakizkiokeen zalantzak eta estresa kudeatu ahal izateko. Garrantzitsua da umeek dituzten zalantzak momentuan argitzea.

Telebistan agertzen diren irudiak eurekin komentatu

r

Eurek telebista bakarka ikusterakoan ez da interakzio prozesurik sortzen. Modu honetan haurra hartzailea izango da beti eta ez du igorlea izateko aukerarik izango. Beraz, gurasoekin ikusitakoa komentatzeak informazioaren partekatzea ahalbidetzen du, interakzioa sortuz.

Agertzen diren programekin kritikoak izan

r

Telebista ikustea soilik ekintza ludikoa ez dela ohartarazi behar zaie. Izan ere, pantailan agertzen den edukien inguruan norberak iritzi propioa garatu behar du, norberaren identitatea eraikiz.

Telebistak errealitatea beti irudikatzen ez duela azaldu

Programazioa aukeratu (guraso/ume)

r

Bi aldeen arteko akordioa gauzatu behar da, haien arteko interakzioaren bitartez amankomuneko ondorio batera heldu behar dute, baina ikuspegiak partekatu behar dituzte.

Ordutegi bat antolatu

Telebista ohera joan aurretik ez ikusi

Telebista umeen logelan ez jarri

Eszena bortitzak agertzen direnean, hezteko erreminta gisa erabili, morala eta etikari buruz eztabaidatzeko

Iragarkiei bolumena jaitsi edo kendu.

Askotan programak baino bolumen altuagoa daukate, arreta deitzeko

Bi urteko umeek (edo gazteagoek) telebistarik ez

Burmuina garapen bizian dago, eta telebista oztopoa da

Jarduera alternatiboak

Fisikoak

Jolasak

Kirola

Dantza

Intelektualak

Irakurketa

Helduekin interaktuatu

Informazioa partekatu

Eztabaidatu

Hausnartu

Idazmena

TRIPTIKOA

Gazteleraz

Gazteleraz

Euskaraz

Euskaraz