modulu lana 3 (haurrak eta telebista)

Lege honen helburua, haurren identitatea bermatzea, beraien garapen fisiko, moral eta intelektuala babestea eta haurrentzako desegokiak diren telesaio konkretu batzuk ordutegi batzuen barruan egotea da.

Haurren babesa:1- Haurrek bere irudi eta ahotza zerbitzu audiobisualak ez erabiltzeko eskubidea daukate beraien edo bere tutorearen onarpenarik gabe. Eta bere datu pertsonalen publikazioa guztiz debekatzen du.2- Ezin dira telebistan agertu, haurraren garapen fisiko, morala eta mentala ostopatzen duten progaramak ez badira beraien ordutegi espezifikoetan agertzen 22:00tik 6:00ak arte. Programa hauek markatxo batekin joan beharko dira, beraien osagaiak sinalatuz.3- Aurrekoarekin batera hiru denbora desberdin antolatuko dira eguneaen osagai desegoki horiek kontrolatzeko: 8:00tik 9:00tara, 17:00tik 20:00ak arte eta asteburuetan 9:00tatik 12:00ak arte jai egunetan bezala. Ordutegi hauetati kanpo ematen den programazioa eta 13urtetik gorakoa dena markatuta egon beharko da.4- Jokuari buruzko emanaldiak 1:00tik 5:00tara bakarrik eman ahalko dira. 5- Haurrei dedikatutako ordutegian ezingo dira itsura fisikoa edo bakoitzaren irudia aldatzeko edo "hobetzekari" duruzko programak azaldu.6- komunikazio komertzialak ezingo diete haurrei eragozpen moral edo fisikoa eragin ahal izango.7- Komunikazio audiobisuala ematen denean bereiztu beharko dira haurrentzat diren eta ez diren osagaiak, bi talde desberdinetan.

Lege honekin babes gehio ezarri nahi izan zuten aspektu edo gai berezi batzuetan batez ere. Adibidez, hau eta gazteen babesa, osasunaren babesa, ohore babesa eta publizitatea.Lege hau osatu zen herrialde demokratikoa zela jakinda eta adierazpen-askatasuna errespetatuz. Lege honekin ezartzen dira printzipio orokor batzuk telebistaren efikazia hobezteko, batez ere goizeko 6.00-etatik gaueko 22.00-ak arte umeak babesteko. Telebistek bereiztu behar dituzte haurren eta gazteen artean programazioa egiterakoan eta prdu espezifiko batzuk indartzen dira 13 urte baino gutxiago dutenentzat.Telebista kate guztiek adieraziko dute programa bakoitzak nori zuzenduta dagoen gurasoei lana errazteko, baina, kontuan izanik, hezitzaile eta gurasoek daukatela haurrak hezitzeko rdura gehiena.

II. Babestutako ordutegia1- Umeen alfabetitzatze prozesurako trabak ez dira jarriko lenguaia zainduz.Eduki sexualak edo bortitzak saihestuko dira eta osasunerako kaltegarriak diren gauzak, adibidez droga kontsumoa, edo gehiegizko argaltasuna ez da agertu behar.2- Haurren irudia eta identitatea babestuko da eta inoiz ez da beren irudia erabiliko publizitate helburuekin. Ohikoak ez diren kasuetan bizi direnak ez dira agertuko (etxetik kanpo bizi direnak, bere buruaz beste egiten saiatu direnak)III. Errefortzu ordutegia1- Kontua hartzen da ordutegi honetan haurrek telebista ikusten egon daitekeela gurasoen babesarik gabe.IV. Sailkapen, seinaleztapen eta telebistako programen emisioa.Publiko osorako ez diren programetan seinalatu beharko da emisio osoan zehar, eta publizitatea egitean argi utziko da norentzat bideratuta dagoen. Babestutako ordutegian, ezin dira 18 urte baino gehiago ditztenentzako programak jarri, eta errefortzu ordutegian, ezin dira 13 urte baino gehiago dituztenentzako programak jarri.V. Kontrola eta jarraipenaBi talde egongo dira kode edo lege hau betetzen den edo ez ziurtatzeko. Alde batetik, autoerregulaziorako batzordea. Bertan egongo dira kazetariak, ekoizleak eta operadoreak.Beste aldetik, jarraipenerako batzorde mixtoa. Beste batzordeko bozeramaileak, gizartearen bozeramaile adierazgarriak eta administrazioak (botorik gabe).

Pauta edo ezaugarri batzuk baino ez dira eta programak sailkatzeko erabiltzen dira. Kate edo programa guztientzako pauta berberak izango dira.Bi aspeku aztertzen dira nagusiki: gizarte-jarrera eta gai gatazkatsuak. Gai honetaz aparte, gizarterako duten esanahi berezia dela eta, sexua eta bortizkeria tratu berezia jasoko dute. Telebistan agertzen diren edukien sailkapen bat egin ahal izango da eta horrela gurasoen edo hezitzaileen laguntzaz erabaki ahal izango da programak haurrentzako aproposak edo egokiak diren edo ez.

I. Haurrentzako programa bereziakBalore berezi batzuk bultzatzen dituzte, adibidez, solidaritatea, berdintasuna edo elkarlana. Arazo txikiak agertuko dira, beti positiboki konponduko direnak.Programa hauetan ez da bortizkeriarik agertuko eta sexuzko gaiak hezitzaileak izan beharko dira, 7 urte baino gutxiagokoentzat.II. Adin berezirik gabeko programakHelduen jarrerak agertu daiteke baino inoiz ez gatazkatsuak. Estutasuna edo beldurra agertu daiteke, baina oso gutxi.Bortizkeria gutxi ager daiteke haurrari eragozpenik sortu ez diezaiokeena. Biluzitasun inozoa ager daiteke baina konnotazio sexualik gabe.III. 7 urte baino gehioHezitzeko jarrera ez daukatenean drogei edo sexuari buruz hitz egitean eta giza eskubideak errespetatzen ez dituztenean direnean. Bortizkeria agertzen bada, haurrak argi izan behar du fikzioa dela, bere ingurua ezin du zalantzan jarri. Haurrak ezagutzen ez dituen gaiak ez dira jorratuko eta beharrezkoak ez diren irudiak saihestuko dira.IV. 13 urte baino gehioLegeak eta eskubideak errespetatu behar dira, prostituzioa saihestu, imitazio ereduak daudenean tabakoa edo alkohola ez egotea. Erlijio, kultura, gizarte...ezberdinak errespetatu. Indarkeria kasuetan krudeltasuna ez erakutsi, motiborik gabe ez jartzea, arazoak konpontzeko konponbide bezala ez agertaraztea.Konponbide positiboa ez daukaten gaiak saihestu (tratu txarrak, dibortzioa, arazo sexualak, gorrotoa familia kideen artean). Sexuko agerpenak romantikoak agertuz gero, romantikoak izan behar dira, erotismorik gabe. V. 18 urte baino gehioDrogetara bultzatu dezaketen programak, prsotituziokoak, jarrera baztertzaileak eta gatazkatsuak erakustea. Gatazkak (politikoak, gizartekoak, erlijiosoak, sexualak) bortizkeriaren bidez konpontzen saiatzen diren programak. Hilketei arreta berezia egiten dituzten programek, gehiegizko bortizkeria agertzen direnak, adibidez, torturak edo hilketak. Sexuaren aldetik, pornografia agertatarazten dituzten programak, jarrera bereziak bultzatzen edo erakusten dituztenak, adibidez, sadomasokismoa

Bizitzako lehenengo hamar urteetan, hitz egiten ikasten dute, erlazioak mantentzen eta bere inguruan entzuten dituzten gauzak errepikatzen dituzte, horregatik...Oso garrantzitsua da imitatzeko eredu egokia izatea, eta hau normalean ez da gertatzen telebista gehiegi ikusten dutenen haurren artean.

Telenobelak, programa arrosak edo beste zientzia fikzioko kanalak ikustean imitatzen dituzten ereduak ez dauakate zer ikusirik errealitatearekin eta haurrentzar eredu txarrak bilakatzen dira.

Teleberria beharrezko da, baina ume txikientzat nahasia. 5 urte baino gutxiago dutenentzat bombardaketa edo hilketa bat ikustea garapen kognitiborako oso influentzia txarra izan daiteke. Hobe da etxean gurasoek bizitzako zenbait aspektu azaltzea telebistan ikastea edo entzutea baino.

Haurrentzako programazioan agertzen diren pertsonai askok nerabezaroko jarrera erakusten dute haurren jarrera baino eta hori arriskutsua izan daiteke. Beste puntu batean aipatu ditugu marrazki bizidun batzuk, umeentzako bat ere aproposak ez direnak.

Haurrak sei edo zazpi urte baino dutxiago dutenean, normalean umeentzako abestiak entzuten dituzte, baina LHra ailegatzean hau aldatzen da.Gainera adin horretako haurrek film asko ikusten dituztenez film zuzendariek kontu handi izaten dute musika sartzerako garaian. Haurrek hemen hasten dira musikarekiko miresmena izaten.Ondoren pop eta rock musika gustokoa izaten dute duten erritmo eta erreztasunagatik. Honekin batera hasten dira beraein lehen bideoak youtuben bilatzen. orokorrean haurrei asko gustatzen zaie musika eta asko gustatuko zaie helduek musika entzutarazi egiten badiete eta irakasten badiete musikarekin gosatzen.

Disney programa musikal bat da, 7-19 urte arteko umeentzako zuzendutako programa musikala. 24 ordutan dabilen programa da eta marrazki bizidunetaz aparte musika eta bideoklipak eskaintzen ditu ere.Beraien marrazki bizidun programa ia gehienetan musika agertzen da eta egunean 7 bideoklip emititzen dira gutxi gora gora behera, momentuan disney inguruan dauden aktoreek, abestiak kantatzen. Abesti hauek serie desberdinak amaitzerakoan emititzen dira.Asteburuetan Disney Channelek beraiek egindako filmak emititzen dituzte ordutegi oso egoki batean arratsaldeko 16:00 gutxi gora behera.Disney Channelen haurren parte hartzea oso handia programaren web orrian hainbat ekintza dudelako haurrek beraien ideiak eta bere proposamenak jartzeko. Bestalde aktoreek egiten dituzten programaz aparte umeek parte hartu dezaketen programak ere ba daude (La charca pirata adibide on bat da).

Los 40tv ez dago zuzenduta haurrei baizik eta jende guztiari orokorrean, eguneroko musika eta pasa izan dena birpasatzen baitute. Beraz, esan daiteke haurren parte hartzea ez dutela zuzenki bilatzen.

Operación triunfo (OT) telebista lehiaketa bat da 50 herraildeetan ikusten dena izen ezberdinekin eta bere helburutzat abeslariak osatzea dena. Astero lehiakide bakoitzak erakutsi behar ditu bere gaitasunak nola joan diren hobetzen egiten den zuzeneko ekitaldi batean abesti bat abestuz. Aste bakoitzean epaileak lehiakide bat kaleratu egiten dute, sei lehiakide geratu arte eta hor finala egiten da. Azken hiru finalistak kontratu bat lortzen dute musika disko bat ateratzeko.Hau haurren artean arrakasta handia izan zuen musikaren inguruan mugitzen zen guztia ikusten zutelako. Musika klase guztiak ikusten zituzten eta bertan erabiltzen zituzten teknikak ere.

Larunbatero 12:00 TV2

Gazteentzat musika klasikoa bultzatzen duen programa da. Ikuspegi atsegin batetik eramanda, musika mota honek lortzen du eskolako entzunaretoak betetzen. Produkzio hau Fernando Argentak zuzentzen du lehen, ''Clásicos populares'' Radio 1zuzentzen zuenak eta orain ikusleen parte hartzea bultatzen du jokuekin eta hainbat musikagile Mozart, Offenbach edo Vivaldiren piezak baliatuz. Gainera, maitagarri bat dago haurrei musuak ematen dizkienak eta bi erle haurrak zistatzen dituena. Jokuetako bat zein instrumerntu entzuten duten asmatzea da eta beraz, haurren parte hartzea eskatzen da.

Betizu haurrei zuzendutako programa da, programa honen funtza euskara bultzatzea da, eskaintzen dituen marrazki bizidunak euskaraz egonda eta baita euskal kantak aurkeztuta ere.Programa honek haurren partehartzea bultzatzen du, hainbat ekitaldi eta ikuzkizun antolatuz, programazio ordutegi finko batzuetan dago esarrita, umeentzat aparte gurasoentzako ba dago ere beste txoko bat hauek behar duten informazio guztia jasotzeko eta dauzkaten salantza guztiak argitzeko.

"Tu cara me suena", programa musikala da. Telebistan egiten den lehenengo aldia izan da. Programan 8 pertsona hartzen zuten parte, denak famatuak. Batzuk abeslariak, beste batzuk humoristak, aktoreak edo aurkezleak adibidez. Parte hartzen zutenez aparte, lau pertsona famatu zeuden epaile moduan. Suposatzen zen denek musikari buruz zerbait zekitela. Programan egin behar zutena abesti bat hartu eta abeslariaren eran mozorrotuta eta haien mugimenduak kopiatuz guztion haurrean abestea zen. Imitatzen zituzten abeslari batzuk Espainiakoak ziren, beste batzuk atzerritarrak. Hori dela eta, denek ez zeukaten trebezia berdina ingelesez abesteko edo besteen mugimenduak kopiatzeko eta hor zegoen epaileek emandako notaren zati handia.Programa irabazten zuenak jasotzen zuen diru kopurua ONG-en artean banatu behar zuen. Bai parte hartzaileen artean, baita haiek eta epaileen artean oso giro ona zegoen. Horregatik, programan ikusten zen konpetentzia eta lehiaketa ez zegoen gaizki ikusita, azken finean, dirua nork irabazten zuen ez zen gauzarik garrantzitsuena.

- Irudiekin batera objetu edo serie bat abesti batekin erlazionatzeko balio du, honek, abestia entzuterakoan objetu edo produktu honekiko erlazioa ematen da.- Musika jendea eta atentzioa erakartzeko teknika oso ona da, kolore eta irudiekin elkartuz.- Marrazki bizidun berri eta zaharrak telebistara bidaltzeko balio du, produktu hauen abesti ezagunaz oroitzea oso erraza delako.

- Irudiekin batera objetu edo produktu bat abesti batekin erlazionatzeko balio du, honek, abestia entzuterakoan objetu edo produktu honen erosketa masiboa suposatzen du.- Musika jendea eta atentzioa erakartzeko teknika oso ona da, kolore eta irudiekin elkartuz.- Produktu berri eta zaharrak merkatura bidaltzeko balio du, produktu hauen abesti ezagunaz oroitzea oso erraza delako.

Gaur egun telebistak gure gizartean eragin eta garrantzi haundia dauka, gure eguneroko bizitzan leku oso garratzitsua hartu du.Telebistak gu informatuta egoteko daukagun tresna da, eta aldi berean entretenitzeko ere. Baliabide didaktiko pontentea da eta hezkuntzan aplikagarria, baina bestalde, telebistan agertzen den gehiegizko biolentziak eta erakusten dituen estereotipoak eragin handia daukate eskolan eta familian.Askeneko bi hauetan telebista gehien ikuzten dutenak haurrak dira eta hauek oso influentziagarriak direnez oso erraz manipula daitezke.

Ikastetxeak 5.eta 6. mailan, eskola 2.0 eskaintzen dituen baliabideak eskuratzen ditu eta hauek ordenagailuak eta arbel elektronikoak osatzen dute. Ikasle bakoitzak bi maila hauetan ordenagailu indibidual bat izateko aukera dauka eta maila bakoitzeko klase bakoitzean arbel elektroniko bat. Horretaz aparte irakasleek hainbat filma dauzkate ikasleei erakusteko. Orokorrean ikastetxeak dituen baliabide teknologikoak erabiltzen dira., interneta, arbel elektronikoak, ordenagailuak etab.

Ikastetxeak telebista ikusteko aukera dauka telebistak ikastetxe osotik banatuta daudelako. Filma bilduma oso handia daukate, gai eta mota guztietako, honek erreztasuna ematen die gai bati edo besteri buruz hitz egiiterakoan.

Galdetegia:1. Zenbat ordu ikuzten duzu telebista astean zehar (astelehenetik ostiralera)?- 0-1 ordu- 1-2 ordu- 2-3 ordu- 3-4 ordu2. 2.1 Zer programa mota ikuzten dituzu?- Marrazki bizidunak- Dokumentalak- Iragarkiak- Filmak2.2 Izendatu hiru:_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. Zeinekin ikuzten duzu telebista gehienetan?- Gurasoekin- Bakarrik- Anaiekin- Lagunekin4. Non daukazue telebista etxean?- Egon gelan- Sukaldean- Lo egiteko gelan (zurean)- Gurasoen gelan5. Zer nolako programak ez dizkizute ikuzten uzten?. Hiru izendatu._____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________6. Badaukazu telebistan agertzen den osagairik? (kamisetak, motxilak, estutzeak etab). Hiru izendatu:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________7. Telebistan esaten den esaldi bat ezagutzen duzu? Hiru adibide eman:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Gehienek esaldiren bat ezagutzen dute eta esan beharra dago harrigarria izan arren, batez ere, iragarkietan ikusitakoak direla (Mediamarkt ) eta gero marrazki bizidunetan aipatzen direnak dira gehien errepikatzen direnak.

Galdetegia:1. Zenbat ordu ikuzten duzu telebista astean zehar (astelehenetik ostiralera)?- 0-1 ordu- 1-2 ordu- 2-3 ordu- 3-4 ordu2. 2.1 Zer programa mota ikuzten dituzu?- Marrazki bizidunak- Dokumentalak- Iragarkiak- Filmak2.2 Izendatu hiru:_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. Zeinekin ikuzten duzu telebista gehienetan?- Gurasoekin- Bakarrik- Anaiekin- Lagunekin4. Non daukazue telebista etxean?- Egon gelan- Sukaldean- Lo egiteko gelan (zurean)- Gurasoen gelan5. Zer nolako programak ez dizkizute ikuzten uzten?. Hiru izendatu._____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________6. Badaukazu telebistan agertzen den osagairik? (kamisetak, motxilak, estutzeak etab). Hiru izendatu:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________7. Telebistan esaten den esaldi bat ezagutzen duzu? Hiru adibide eman:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Bai telebistak eta ordenagailuak ere, ikasleen ezagutza handitzeko erabiltzen dira, honek informazio azkarra eskaintzen dielako. Bakoitzaren ordenagailuak ez dira egunero erabiltzen, baina irakaslearen ordenagailua eta arbel digitala egunero erabiltzen den tresna da, bai musika klaseetan musika bilatzeko, baita informazio bilatzeko eta salantzaren bat argitzeko ere.

Lehen hezkuntzako hirugarren zikloan telebista eta teknologia berriak gehien erabiltzen diren tresnak dira. Baliabide hauen erabilera helburu didaktiko eta hezitzaile bat dauka eta egunero erabiltzen dira, edozer egiterako orduan interneta eta bideoak, ikasleak bisualki teoria hobeto ulertzen dutelako.

Dora la exploradora: abentura ezberdinei aurre egiten die, arazo eta enigma ezberdinak konpnduz. Gaitasun kognitiboak lantzen ditu.

El conciertazo: telebistan ohikoa ez den generoa lantzen du, genero musikala. Musika klasikoa eta haurrak dira protagonista nagusiak.

Lazytown: pertsonai nagusiak bideojokoen kontra dago eta kanpoaldeko aktibitateak nahiago ditu, gainera, elikatzeko ohitura osasuntusuak bultzatzen ditu.

Art Attack: umeek barruan daukaten artista kanpora atertazen saiatzen dira itsasgarria, plastilina eta kolorezko margoak erabiliz.

Family Guy: marrazki bizidun hauetan, umeentzat oso txarrak diren jarrerak nabaritzen dira, ikus dezakegu haurren aurkako indarkeria eta bereizkeria besteak beste.

South Park: programa normal eta inozoa dirudi, lau gazte hauek gai sexualak lantzen dituzte, hizkera iraingarria erabiltzen dute eta eszena bortitzak daude.

American Dad: Family Guy-ren antzekoa da, sortzaile bera dute eta, bortizkeria eta gai sexualak jorratzen dituzte eta ez dira bat ere egokiak.