Giza harremana eta koordinazioa (II) Zentzumenak eta Lokomozio-aparatu

Lokomozio-aparatua:
1. Nerbio-sistemak prestatutako erantzun
motorrak gauzatzeaz arduratzen da.
2. Gorputzaren barne-euskarria da.
3. Hari esker mugitzen eta ibiltzen gara.
Gizakion lokomozio-aparatua bi sistemaz osatuta
dago: eskeleto-sistemazetagihar-sistemaz.

•Gihar-sistema: lokomozio-aparatuaren alde aktiboa da. Giharrez eta Tendoizosatuta dago, funtziorik nabarmenenak: 1. Bizi-funtzioak betetzeko behar diren mugimenduak eragitea.
2. Jarrerari eustea.
3. Mimika ahalbidetzea. Tendoien bidez
daude lotuta eskeleto-sistemarekin.

•Eskeleto-sistema: lokomozio-aparatuaren alde pasiboa da: Hezurrezeratutako eta Giltzadurak eta lotailuak; ere funtzioen artean, hauek nabarmendu behar dira:
1. Gorputzaren mugimenduan esku hartzea.
2. Gorputzari forma eman eta haren pisuari eustea.
3. Barne-organoak kolpeetatik babestea.
4. Eskeleto-giharren ainguraketa ahalbidetzea.
5. Kaltzioa eta fosforoa gordetzea.
6. Hezur-muinean odol-zelulak sortzea.

Hezurrak organo bizidunak dira: elikatu eta hazi egiten dira. Batez ere, kaltzioz, fosforoz eta kolageno.

1.- Hezur motzak: Ornoak.

2.- Hezur lauak: Xafla-forma dute.
Babes-funtzioa izaten dute. sorbalda-
hezurra

3.- Hezur luzeak: Forma luzea eta zilindrikoa
dute, Euste-eta mugimendu- funtzioak betetzen dituzte. Izterrezurra Kanpotik, hezur guztiak mintz batez inguratuta daude, periostioa.

Giltzadurak elkarren ondoan dauden
hezurrak bata besteari lotzeaz arduratzen
diren egiturak dira.

• Finkoak: ez diete uzten hezurrei elkarren
artean mugitzen; adibidez, burezurreko
hezurrak lotzen dituzten giltzadurak.

• Erdi mugikorrak: hezurrak sendo-sendo lotzen dituzte, baina mugimendu txikibat egiten uzten dute. Ornoen artean, ornoarteko diskoak

• Mugikorrak: hezurren artean era askotako mugimenduak egin daitezke. Hezurren artean, likido batez betetako poltsa bat dago; likido sinobiala esaten zaio; lubrifikatzaile eta moteltzailea da, esaterako, ukondoa, sorbalda eta belauna

•Gihar-kontrakturak:giharra oharkabean eta
luzaroan uzkurtuta egoteari deritzo. Giharrari
egin dezakeen baino lan handiagoa eskatzen
zaionean gertatzen da.

•Hausturak: hezurra haustea da. Igeltsua edo ohol bat jartzea izaten da sendabiderik ohikoena, hezurraren jarrera zuzenari eusteko, harik eta sendatzen den arte.

•Distentsioak: eta zaintiratuak: bi lesio horiek
hantura mota batekin dute zerikusia.
Distentsioek giharrei eta tendoiei erasaten
diete, eta gehiegi luzatzearen edo gehiegi
erabiltzearen ondorioz gertatzen dira.

Gihar-zuntzak izeneko zelula luzez osatuta daude giharrak. Organo horiek uzkurtu eta erlaxatu egiten dira. Horren ondorioz, luzera aldatu eta mugimendua ahalbidetzen dute.

1.-Gihar leunak:
geldo eta oharkabeanuzkurtzen dira. Gihar-zuntz leunez eratuta daude.

2.- Bihotz-giharrak: bizkor eta oharkabeanuzkurtzen dira. Gihar-zuntz
ildaskatuzosatuta daude.

3.-Eskeleto-giharrak:
mugimendu bizkorrak eta borondatezkoakdituzte. Eskeletoaren mugimenduaz arduratzen dira.