HIZKUNTZA

Diatopikoa

Dialektoa

eremu geografikoen araberakoa

Diastratikoa

Soziolektoa

hiztunaren ezaugarri sozialen araberakoa

Idiolektoa

bakoitzaren hizkera

Estandarra

funtzio formala

ez da aldakorra

gramatika landua

Gaitasun soziolinguistikoa

Arauek osatu eta baldintzatu

Hizkera-komunitatea

hizkuntza bat partekatzen duten hiztunen multzoa

Diafasikoa

testuingurua kontuan hartuta

Linguistikoak

Fonetiko fonologikoak

Ahoskera

Morfologikoak

Deklinabidearekin eta aditzarekin loturiko aldakiak

Sintaktikoak

Hitzen ordena

Lexikoak

Eufemismoa

Amodioa egin

Disfemismoa

Larrua jo

Neutroa

Harreman sexualak

Diskurtsoan

Sozialak

Sexua/generoa

Ez du eragin zuzenik

Adina

Haur hizkera

Gazte hizkera

Heldu hizkera

Klase sozialak

gizarte sarea

hzkuntza merkatua

bizimodua

Bestelakoak

Ikasketa maila

Ikasketa maila altuagoa, hizkuntza jasoagoa

Lanbidea

gizarte klasea eta estatusa

Etnia

bakoitzak bere hizkuntza

Jatorria

Etorkina edo bertakoa

orokortu diren uste edo sinesteak

balio judizial bihurtu, egitate diren ala ez kontuan hartu gabe

Tusonen ustez

sortu

Hiztun-kopuruaren arabera

Kalifikatzaile subjektiboaren arabera

Egokitasunaren arabera

hizkuntza jokaera

hiztunak egoera soziiolinguistiko batean egiten dituen aukera linguistikoak.

jarreren erantzuna ematerakoan eragina

gizarte presioa

jarrerak portaera zehatzetan gauzatezko zailtasunak

jokaera automatikoen garrantzia

ikertzaileak baldintzaturiko erantzunak ematea

Jarreraren osagaiak

kognitiboa

irudiak

sinesmenak

afektiboa

sentimentuak

konatiboa

jokaerak

ekintzak

Jarreretan eragina duten aldagaiak

gurasoen eragina

eskolaren eragina

bestelako eraginak

oinarrizko aldagaiak

generoa

hizkuntza esperientzia

adina

eskola mota

kultura testuingurua

Historian zehar hizkuntzak izan dituen eraldaketak

Teoria soziolinguistikoak

Aldaketa dialekto batetik bestera

Prestigioa

Azpigaia

Aldaketa gizarte sarean du abiapuntua

Aldaketa erregistro aldortasunean hasten da

definizioa

pertsonek hiztunei buruz egiten dituzten balorazioak aztertzea

funtzionamendua

ikasitako hizkuntza erabiliz, errealitateari esanahi bat eman. kosntruktu aldakorra da.

eztabaidak

eleaniztasunaren aurkako ideologiak:

autogorroto fenomenoa

nazioaren hizkunzta ideologia

ekonomiaren ideologia

eleanistasunak kostu bikoitza du

iritzi publikoa

norbanakoaren kognizioa. inkontzuientea

hizkuntza irudimenaren ereduk

instrumentala.

ondraduaren eredua

egiazko eredua

definizioa

hizkuntza batek beste menperatzea

ikuspegi soziologikoa

hizkuntzan boterea honen arabera eman:

demografia

banaketa geolinguistikoa

mugikortasun soziala (migrazioa)

hiztunen ekonomia

ideologia naguia (garatze/mententze/galtze)

kulture

ikuspegi psikolinguistikoa

hizkuntza batek besteak baino indar handiagoa

faktore demografikoak

babes instituzionala

estatusa

motibazio integratzailearekin lotu

erabilera

herrialdeka asko desberdintzen da

Motibazioa

motak

Barnekoa

norbanakoaren barnean sortzen da

Kanpokoa

Norberarengandik at dagoen presioa dela eta garatzen da

identitate eta hizkuntzaren arteko lotura

besteen iritzi eta konparazioen bidez lortzen da

munduko hizkuntzek estrukturak konpartitu

hizkuntza gizartearen kultura, balioa eta orientazioaren isla

Euskal Herria

konplexua eta eleanitza

nortasun politiko nazionala eta hizkuntza nortasuna lotuta

hizkuntza edo aldaera baten aurrean alde edo kontra erantzuteko joera

ikuspegi mentalista

ikuspegi behaviorista

hiru garai aztertzen

jarrerak neurtzeko metodologia

komunikabideen eragina

jarrera egitura, edukia eta funtzionamendua

iritzia

hizkuntzarekiko bakoitzaren sentimendua eta adierazpena

motibazioa

ekintzaren iturburuan dagoen indarra

Integratzailea

hizkuntza horretako erkidegoaren parte izatea edo nahi izatea

Instrumentala

hizkuntza hori hitz egiteak dakartzan onurak kontuan hartu, horren alde egiteko joera

Positiboak

mugaz haratago beharrizanei erantzuteak eragiten du

hizkuntza ofiziala

negatiboak

lotsa sentimenduetan iturburua