ASPERGER
ZER DA?
Espektro autistan kokatutako garapenaren nahastea
Eragin
Interakzio sozialari
Komunikazioari
Ahozkoa
Ez ahozkoa
Aldaketak onartzeari
Pentsamenduaren zurruntasunari
Intereseko eremu murriztuei
HISTORIA
NORK?
Hans Asperger (1944)
Artikulu bat idatzi
Autismoarenkin zerikusia
Hizkera hobea
Denborarekin hobeto
Arazoa ez da desagertzen
Volkmar (1995)
Arazoa mutiletan bakarrik aurkitu
EZAUGARRIAK
Mundua beste ikuspuntu batetik ikusi
Besteak arraro eta nahasiak direla iruditu
GABEZIA
Interakzio sozialean
Erantzunak emateko arazoak
Informazioa eta esperientziak elkartrukatzeko gabezia
Jokaera arazoak
Normalean bakarrik egon
Xehetasunetan fijatu
Globaltasun osoan fijatu beharrean
Komunikazioan
Ahozko hizkuntza ez dute osotasunean ulertzen
Ulertzeko hizkuntza erraza eta motela erabili behar
Hizkuntzaren garapenaren atzerapena
Batzuetan oso altu hitz egin
Interesatzen zaienaz gelditu gabe hitz egiten egon
Informazioa emateko joera
Memoria handia
Ulertzen ez duten informazioa ikasi
Rutinetan
Errituetan
Malgutasunik ez
Interesa mugatuan
Gauza batzuekin obsesionatu
Arlo intelektualeko kexkak denborarekin aldatu
Materia zehatz bateko informazio guztia ikasi nahi du
Etorkizuneko ikasketak eta lanak
Obsesioetan
DSM iv- REN DIAGNOSTIKOA
(diagnostiko eta estadistika nahasteen eskuliburua)
Gaitasun sozialaren murrizketa
Jarreren aldaketak
Ikaskideekin adineko gaitasun soziala ez egitea
Berezko gauzen falta: ondo pasatzea, konpartitzea...
Elkarrekintza sozial eta emozionalen falta
Jarrera patroiak, interesak eta ariketa murriztatzaileak, errepikatuak eta estereotipatuak, hauetako ezaugarri batean agertu behar da
Gehiegizko interesa patroi ezberdinetan
Errutina edo ritua espezifikoen jarraipena
Manierismo motorrak
Nahasmenaren ondoriozko zailtasun sozialak, lanerako eta banakako jarduerak
Hizkuntzan ez dago atzerapen handirik
Garapen kognitiboan eta adinaren banakako gaitasunetan ez daukate arazorik
Beste trastorno batzuen irizpideak betetzen ezta eskizofrenia
GILBERREN IRIZPIDEAK ASPERGERRARI BURUZ
Elkarrekiko erlazio sozial eskasa
Berdinen arteko elkarreragin eza
Berdinekin elkarreragiteko gogoen gabezia
Klabe sozialak desberdintzeko gabezia
Interesen murrizketa eta xurgaketa
Errutina eta interesen inposaketa
Hizkuntzarekin zailtasuna
Keinuen erabilpen murriztua
Aurpegiko espresio murriztua
Espresio gabeko begirada
ONDORIOAK
garrantzitsua da aspergerra duen umea bakarra dela eta bere gaitasunak ezberdinal direla beste umeekin konparatuz.
umeak inguru egonkorra behar du hezkuntza arloan, familia arloan eta tratamentuan. Horrek gizaki bezala jokatzen ikastea erraztuko die inguratzen duen inguruan.
Umeak pozik sentiarazi behar dira eta bizitza osoa eman behar zaie
ESKU-HARTZEA
Esku-hartze farmakologikoa
Medikamentuak sintomak lehuntzeko dira, ez trastornoa sendatzeko
Clonadina da gaur egun asperger sindromea duten umeentzat medikamentu eraginkorrena
umeak depresioen bat edo jokabide obsesioboren bat baldin bdau esku-hartzea saihestea da egokiena
Psikoterapia
Lehenengo helburua: gaitasun sozialen entrenamendua
Eztabaidak egiteko talde txikietan egiten dira eta horrek jokabide ez berbala sustatzen du eta bere gaitasunen kontziente izateko motibatzen du umea
Aotsa nora erabili ikasten dute eta inguru ezberdinetan soziableagoak izaten ikasioko dute
Bigarren helburua: jokabide aldaketa
Bakarkako zein taldekako terapiakumeak bere jokabide obsesiboak kontrolatzeko formak garatzen laguntzen die umeei
Hirugarren helburua.
Aspergerra duten helduek txarto pasa dezakete lana bilatzerakoan elkarrizketak egiterakoan duten gaitasun eskasagatik
Euren lanetan porrot egin dezakete bere gaitasun okularmotore eskasa dela eta porrot egingo dutela sentitzen baitute
Formazio eta orientazio profesionalak lan espesifiko bat egiteko prestatuko dituzte aspergerra duten helduak. Seguru sentituko diren eta eskaera handia ez duten lanak eeskainiko zaizkie
Laugarren helburua: esku-hartze edukatiboa
Tutoreak taldekako ariketetan parte-hartzera animatu behar du umea
Tutore eta gurasoak kontaktuan egon beharko lirateke eta azken horiek umeak klasean izan dituen berri izan behar dute uneoro
Tutoreak organizatzeko eginkizunetan lagundu behar dio ikasleari
ASPERGER SINDROMEAREN GARAPENA
Haurtzarotik-Heldutasunera
Zenbait ezaugarrii handitzen edo gutxitzen dira
Sindromearen ezaugarri zehatzak mantendu egite dira
Haurtzaroan gauza sinpleak ikastetko zailtasunak daude
Zailtasunak eskola adinean mantentzen dira. Zenbait arazo dakarte ikasterako orduan eta jarrerarekin.
Haur Hezkuntza urteak
Haur Hezkuntzan sartzerakoan arazoan kanporatzen dira
Berezko interakzioak sahiestuko dituzte
Elkarrizketa sinpleak mantentzeko arazoak
Testuinguruz kanpoko erantzun erbalak
Errutinak mantentzeko lehentasunak
Asperger sindromea adierazgarriagoa da 5 urtetik aurrera
Antsietatea, hiperakttibitatea, haserrea eta agresibitatea adierazi dezakete
EBALUAZIOA
Historiako ebaluazioa
Balorazio psikologikoa
Komunikazioaren balorazioa
Azterketa psikiatrikoa
Etiologia
Gurasoetako batek trastornoaren ezaugarri gutxi batzuk edota asko izaten ditu gehienetan
familiako kideren batek depresioak izaten ditu sarritan, beraz faktore genetikoa exititzen delarik.
Faktore biologikoa
Garunean gutxi garatutako atal batzuk dituzte
Elektroenzefalograma anormal ez espesifikoak, entzumen erantzun anormalak eta aurkikuntza okulomotoreak aurkitu dira