Didaktika eta Irakaskuntza-Ikaskuntza prozesua
DEFINIZIO EZBERDINAK
Fernández, M.L (2014)
Hitz klabeak: Docere=Irakatsi eta Discere=ikasi beraz, irakaskuntza-ikaskuntzarekin erlazionatutako oro
Escudero, J.M. (1981)
"Izaera instruktiboa duten irakaskuntza-ikaskuntza egoeren antolakuntza
eta orientaziora bideratutako zientzia, pertsonen garapen integralarekin bat."
Azkenean, 3 definizioak nahiko antzekoak dira eta hau isladatu nahiko nuke, didaktika arloan nolabaiteko indarra izan zuelako (definizio nahiko ona dela ikusten dut, urte horretakoa izanik, kontuan hartuz garai hartako jakintzak eta gaur egunokoak oso desberdinak direlako)
Etxague, X. (2004)
Hitz klabeak: Zientzia teoriko, praktiko eta teknologikoa
Helburuak: gizabanakoaren formazioa eta garapen soziala
HELBURU OROKORRAK
Garapen integrala
Termino honetaz ari garenean, garapen fisiko nahiz psikologiko baten barruan kokatzen dugu.
DIDAKTIKAZ ari garenez, ikasleek, afektiboki, intelektualki, sozialki eta autonomiaz jokatzeko aukera eta abileziak erakustea izango du helburu.
Irakasle eta ikaslearen harremana
Dudarik gabe, harremanak sustatzea ezin besteko gauza bihurtzen da. Irakasleak, ikasleen gidari eta erreferentzia bihurtzen baitira.
Ikasketa-Irakastea
Bi termino hauek oso erlazionatuta daude. Irakasteak ez du esan nahi arlo horretan dauden jakintza guztiak barneratuta dituzula, baizik eta beste kideen laguntzaz eta ekarpenei esker, bakoitzak dituen ezagupenak hobetzen dira
BIDIREKZIONALA dela esan dezakegu
Ez da bat-batekoa
Bat-batekoa ez bada, esan nahi du, prozesu nahiko konplikatua edo denbora minimo bat behar duela. Horrela informazioa eta konpetentziak ondo garatzeko ahalmena garatuko dute
LAN ESPARRUAK
Komunikazio eta harremanak antolatuta
Komunikazio gaitasunak baditugu.
Pertsona/inguru elkarrekintza
Ikasle eta irakaslearen kasuan, haien arteko helburua, ikaslearen ikaskuntza sustatzea da, irakasleak egiten duen irakaskuntza ezanguratzutik.
Ikaskuntza esanguratzua: esperientzia propioaz edo norbaitek azalduta, ez denean ahazten.
Irakaskuntza/Ikaskuntza teknikak
Teknika ezbedinetatik habiatuta, elkarrekintza lortuko dugu.
Kultura
Irakaskuntza/Ikaskuntza prozesua
ZER?
Galdera hauek badakizkigunean
NOLA?
NOIZ?
ERLAZIOAK
LOGOZENTRIKOA
Eredu tradizional bat hartzen du, non irakasleak ikasleei informazioa transmititzen dio.
PAIDOZENTRIKO PERTSONALIZATUA
Ikasleak protagonismoa hartzen du, eta bere burua ezagutzea da irakaslearen helburu nagusia. Horrekin batera, bere persona onartu eta autonomia osoz jokatzeko ahalmena izatea ere alderdi oso garrantzitsuak bihurtzen dira eredu honetan.
Eredu guztietatik, arreta gehien erakartzen didana, zeren indibiduo bakoitza bere pertsonalitatea ezagutzea eta onartzea ezinbestekoa dela uste dut, hori jakitea bakoitzaren kabuz ez da erreza (posiblea da, baina oso zaila laguntzarik gabe). Egoera hau ezagutzea/kontziente izateaz, autonomikoki eta beldurrez ez jokatzeko ahalmena eskaintzen du.
SOKRATIKOA
Tradizionalaren antzekoa. Hasieran, edukiak azaltzen dira, baina ikasleek ez dute hori bakarrik memorizatu beharko, baizik eta esperientzian oinarrituta, informazio hori tratatu/esploratu egiten dute. Azkenik, irakaslearekin erlazio zuzen bat izanda, elkarrizketa baten bidez, edukiari mamia ateratzea izango da xedea.
EKINTZA DIDAKTIKOAK
Komunikatzeko gaitasuna da, betiere, beste ataletan aipatzen den moduan, irakasle-ikaslearen arteko hurbiltasun handiarekin.
INFORMATIBOA
Elkarrekintza zuzena eta norabide bakar batean.
Irakasletik, ikaslera
INTERAKTIBOA
Honetan ere, elkarrekintza zuzena dago, baina oraingoan, jakintzen trukaketa dago
Elkarrizketatik sortzen da zalantza bat
Baten iritzia isladatzen da
Erantzun bat sortzen da
Beste pertsonaren iritzia isladatzen da
Beste erantzun esberdin bat sortzen da
ERANTZUN KOLEKTIBOA
Ziklo hau, behin eta berriro sortzen da.
ERRETROAKTIBOA
FEEDBACK-a egon behar da, elkarrizketa baten ostean.
EREDU DIDAKTIKOAK
DIDAKTIKO ALTERNATIBOA
• Mundua ulertzeko era
konplexuetara bideratutako
heziketa
• Ezagutzaren eraketa
• Erreferente sozial,
metadisziplinarra…
• Ikerketa eskolarrean oinarritutako
metodologia.
• Ebaluazio era anitz
Eskola urteetan zehar ematen den eredu didaktikoa da. Honetan, ikuspuntu tradizional bat duela esan dezakegu, hau da, urte askotan zehar emandako irakaskuntza. Ezagutzaren transmizioa eta barnerapena, inguratzen gaituen mundua ulertzean datza, ebaluazio era asko erabiliz
TRADIZIONALA
• Edukiak
• Izaera kontzeptuala
• Ikasleen interesetatik
• Irakaslea erdigunea
• Memoria lanketa
• Produktua da xedea
Eredu honetan, irakaslea izango da irakaskuntzaren medio garrantsitzuena. Edukiak, memoria ariketekin landuko dira batez ere, eskema mentalak eginik. Azkenik, helburua produktu final bat ateratzea izango da, aurreko atalak landuz.
DIDAKTIKO ESPONTANEISTA
• Errealitatearekin
erlazionatutako edukiak.
• Faktore ideologikoaren
garrantzia.
• Ikaslearen bat-bateko
interesak kontutan hartu
• Ariketa zabalak eta behaketa
ebaluaketa
• Ikaslea da abiapuntua,
irakaslea koordinazio lana
burutu
Tradizionalean ez bezala, honetan, ikaslea izango dugu abiapuntutzat. Honek dituen interesetatik abiatuta, errealitatea nolakoa den azalduko zaio, era askotako ariketak planteatzen eta nola eboluzionatzen den behatuz. Ideologia nahiko hartzen da kontuan.
DIDAKTIKO TEKNOLOGIKOA
• Formakuntza berria
• Helburuen jarraipena
• Adituek prestatutako
edukiak.
• Ikasleen interesetatik
• Ikasleen iritzia “akats”
moduan ulertu
• Esposaketa eta praktika
tartekatu
• Produktuan arreta baina
prozesuari so egiten hasi
Eredu hau guztiz desberdina da aurrekoekin konparatuta. Ikasleen iritzia eskatzen da, baina beti kolokan jarri eta adituek esaten dutena isladatzen dute praktika eta azalpenen bitartez.