Herentzia eta genetika

Fenotipoa: Kanpoko itxura. Karaktere baten adierazpen zehatza.

Genotipoa: Barruko itxura. Geneak dioten informazioa, gene multzoa da.

Genea: Karaktere konkretu batentzako informazioa daraman zatia.

Lokosa: Genea lokatzen den lekua.

Aleloa: Genea osatzen dute, bakoitzak bi alelo. Alelo bakoitza karaktere horren informazio bat du.

Gainartzailea (dominantea): Alelo bat bestearengan nagusitzen denean dagoen herentzia mota.

Azpirakorra(errezasiboa): Indar gutxiago duen aleloa.

Homozigotiko: 2 alelo berdinak direnean, osatzen den genotipoa. Adib: aa edo AA.

Heterozigotiko: 2 alelo desberdinak direnean, osatzen den genotipoa. Adib: aA edo Aa.

1.Legea: 2 izaki homozigotiko gurutzatuz sortzen den lehenengo belaunaldi filiala elkarrekin berdinak eta guraso bat bezalakoak.

2.Legea: 2 izaki heterozigotik(F1)gurutztzerakoan aleloak bereizten dira gametoak(F2) eratzerakoan eta hauek gero zorian gurutzatzen dira. Ondorioz: berriro agertzen da F1en ezkuratutako fenotipoa.

3.Legea: 2 dihibrido(AaBb) gurutzatzean 2 karaktereen aleloak bereizten dira 4 gameto mota emanez. 2 karaktereak independenteki heredatzen baitira.

X kromosomari lotutako gaixotasuna bat.

Gaixotasun hau koloreak nahastea eragiten du.

Gene azpirakor bat burutzen du.

Emakumeak gaixotasuna izanez gain, ere eramaleak izan ahal dira.

Gizonak: Xd Y
Emakumeak: Xd Xd
Xd X (eramalea)

X kromosomari lotutako gaixotasun bat.

Gaixotasun hau, odola ez gatzatzea eragiten du.

Gene azpirakor bat burutzen du.

Ez daude emakume hemofilikorik, bakarrik eramaleak.

Gizonak: Xh Y
Emakumeak: Xh X (eramalea)

FENOTIPOA

GENOTIPOA

A+

AA + +/ AA + -

AO + +/ AO + -

A-

AA - -

AO - -

B+

BB + +/ BB + -

BO + +/ BO + -

B-

BB - -

BO - -

O+

OO + +/ OO + -

O-

OO - -

AB+

AB + +/ AB + -

AB-

AB - -