MINERALAK
MINERAL IZATEKO BALDINTZAK
Substantzia bat izateko
mineraltzat hartzen da
beharko luke:
naturala
Naturala denez, gizakiak egindako edozein produktu ezin da mineraltzat hartu besteak beste, leihoetako beira, portzelana, eta plastikoak ez dira mineralak
izaki Bizidunek Sortu ez dutena
Izaki Bizidunek sortu ez dituztenez, organismoen maskorrak, oskolak eta hezurdurak ere bastertu behar dira.
Solidoa da
Substantzia solidoa denez, ez dago likidoz eta gasez osatuta, hala nola
FOTO 2
konposizio Kimiko Jakin Bat duena
Mineral mota bakoitzak konposizio kimiko jakin bat du baita barne-egitura ordenatua ere. Hala kuartzoa silizioz eta oxigenoz osatuta dago eta presio eta temperatura baldintza jakinetan eratu zen
PROPIETATEAK
Nola identifikatu
Ikusiz
Kolorea
mineral Gehienek hainbat kolore izan ditzakete
Distira
Mineral baten distira gradua da
non islatzen den argia bere azalean
Forma
Mineralaren forma eta tamaina aldakorrak dira eta beraz propietate horiek ez dira mineral bat identifikatzeko nahikoa
FOTO 3
Ukimenezkoak
Gogortasuna
Mineral baten gogortasuna marratzearen kontrako erresistentzia da.
FOTO 4
ZER DA MINERAL BAT?
Minerala substantzia solidoa da, naturala, izaki bizidunek sortu ez dutena, eta konposizio kimiko jakin bat duena.
Milaka urte dira gizakiak mineralak hainbat modutan erabili dituela. Horren adibide dira aizkorak, labanak eta lantzetarako puntak egiteko erabiltzen zituen arroka zatiak.
Metalak hain izan dira garrantzitsuak , garai historiko batzuk metalen izenekin identifikatzen baitira
kobre aroa
Brontze Aroa
burdin Aroa
SAILKAPENA
Harribitxiak
Bitxigintzan erabiltzen diren mineralak dira
Diamantea
Esmeralda
F 6
Errubia
F7
Topazio
F8
Mineral Metalikoak
Mineral metalikoetatik metalak ateratzen dira, hala nola burdina kobrea aluminio eta beruna,mineral horiek hobietan egoten dira mineral bat erauztea errentagarria bada, mineral hori meatzat hartzen da
MERCURIO zinabriotik lortzen
ALUMINO bauxitatik ateratzen da
Aluminio hozkailuak, autoak, latak ...erabiltzen da
BERUNA, Galenatik ateratzen da
Beruna soldadurak, metagailuak eta pigmentu batzuk egiteko erabiltzen da
f9
BURDINA, Magnetitatik, hematitetik, siderita eta piritatik ateratzen da
Zubien eraikinen, egiturak egiteko, makinak eta abar
f10
KOBREA, Kalkopirita eta malakitatik ateratzen da
Elektrizitatearen eroale ona da, kable eta trasformadore elektrikoak egiteko
f11
ZINKA blendatik ateratzen da
Mineral Industrialak
lurreko mineralik ugarienak dira kantitate handitan erabiltzen dira talde horretakoak dira esate baterako
SILIKATOAK, lurrazalaren % 75 baino gehiago ozatzen dute, talde honetan mineral guztiak silizioz eta oxigenoz osatuta daude. Ortosa, plagioklasas, kuartzoa, talkoa, olibinoa...
f12
EZ SILIKATOAK, mineral ohikoenetako eta erabilienetako, ordea ez dira silikatoak, esaterako, Kaltzita, igeltsua, halita eta fluorita.
f13
MEATZEAK ETA HAIETAKO PRODUKTUAK
MEATZEAK
INDUSKETA-MOTA HOBIAREN SAKONERAREN ARABEKOA DA
Aire zabaleko Meatzeak. Mineralak Gainezalean edo sakontasun txikietan egoten dira ustiategi horietan
Ebakiak. Terrazatan egituratuta daude
f14
Harrobiak
Lurpeko Meatzeak, hobia sakontasun handian egonez gero zuletzen dira. Tunel sarea izaten dute bide horizontalak galeriak dira eta vertikalak zuloak.
f15