NERBIO SISTEMA: Kanpoko eta barneko estimuluak aztertu eta gorputzak funtzionatzeko behar dituen erantzunak prestatzeaz arduratzen da. Hauek dira nerbio-sistemako atalak:
NERBIO SISTEMA ZENTRALA
Entzefaloak eta bizkarrezur muinak osatzen dute.
Garezurra eta bizkarrezurra dira organo horien kanpoko babesak
BI ATALEZ OSATUTA:
ENTZEFALOA
HIRU OSAGAI
GARUNA
Bi eredu edo hemisferioz osatuta dago.
Gainazala oso tolestuta dago.
FUNTZIOAK
KONTZIENTE egiten da hartzaileek hartutako informazioa.
BORONDATEZKO JARDUERAK zuzentzen dituzten aginduak prestatzen ditu.
PENTSAMENDU, OROIMEN, HIZKUNTZA, IKASKUNTZA eta abarren arduraduna da
GORPUTZAREN MUGIMENDU, LO, GOSE eta EGARRI bizi-funtzioen arduraduna da.
ZEREBELOA
Borondatezko mugimenduak (oinez ibiltzea,…) koordinatzen ditu.
Gorputzaren orekaz arduratzen da.
BIZKARREZUR ERRABOILA
Bizkarrezur-muinari lotuta dago.
Oharkabeko funtzioak kontrolatzen ditu: bihotz-taupadak, birika-aireztapena, doministikuak, zotina, oka, mugimendu peristaltikoak,…
BIZKARREZUR MUINA
Ekintza erreflexuak kontrolatzen ditu, hala nola, zerbaitek ziztatzean eskua kentzea.
Subtopic
Meninge izeneko hiru mintzek eta likido zefalorrakideoak ere babesten dituzte nerbio-zentruak.
NERBIO SISTEMA PERIFERIKOA
Hemen neuronen luzapenak elkartu egiten dira NERBIO-ZUNTZAK osatzeko.
Zuntzak, sortetan elkarturik, NERBIOAK osatzen dituzte.
BI SISTEMA BEREIZTEN DIRA:
NERBIO SISTEMA SOMATIKOA
Gorputzaren mugimenduan esku hartzen du.
Subtopic
Subtopic
Eskeleto-giharrek (borondatez kontrolatuak) osatzen dute.
NERBIO SISTEMA AUTONOMOA
Ez dago garunaren menpean.
Oharkabean, inkontzienteki eta automatikoki betetzen diren gorputzaren oinarrizko funtzioak eragiten ditu: bihotz-taupadak, biriketako mugimendua edo guruin-jariaketak.
Bi azpisistema handitan banatzen da, antagonikoak eta osagarriak direnak:
Sinpatikoa: jarduera-egoeretarako prestatzen du gorputza.
Parasinpatikoa: atseden-egoeretarako prestatzen du.
Borondatezko jarduera kontzienteak eragina izan dezake funtzio horietan.
Nerbioak nerbio-sistema zentralean jaio eta gorputz osoan zehar adarkatu eta banatzen dira.