Części mowy
nieodmienne
przysłówek
odpowiada na pytania; jak? gdzie? kiedy?
np. źle, wczoraj
niektóre przysłówki się stopniują, np. źle-gorzej-najgorzej
przyimek
określa relacje przestrzenne i czasowe
łączy się z innymi częściami mowy
z rzeczownikiem tworzy wyrażenie przyimkowe
np. w, z, o, na
spójnik
łączy wyrazy lub zdania
np. i, lub, oraz, albo
zaimek przysłowny
odpowiada na takie same pytania, jak przysłówek
np. jak, tak, gdzie, gdzieś, tam
wykrzyknik
wyraża uczucia, emocje lub służy wezwaniu kogoś
np. och, hej, halo, ej
partykuła
jej funkcja to wzmacnianie i modyfikowanie (zmienianie) znaczenia innych wyrazów lub zdań
np. li, czy, no, -że, niech, by, nie, chyba. czyż
odmienne
czasownik
odmienny przez: liczby, rodzaje, strony, czasy, tryby, aspekty
liczby: pojedyncza, mnoga
rodzaje: męski, żeński, nijaki (w l. poj.)
męskoosobowy, niemęskoosobowy (w l. mn.)
strony: czynna, bierna, zwrotna
czasy: przeszły (dokonany i niedokonany),
teraźniejszy
przyszły (prosty i złożony)
tryby: oznajmujący, przypuszczający i rozkazujący
aspekty: dokonany i niedokonany
odpowiada na pytania: co robi? co się z nim dzieje?
występuje w formie osobowej (np. pisał) i nieosobowej (bezokolicznik; forma zakończona na -no i -to; forma z "się", np. mówi się; imiesłowy
rzeczownik
odmienny przez: przypadki i liczby. Posiada swój rodzaj
przypadki: Mianownik, Dopełniacz, Celownik, Biernik, Narzędnik, Miejscownik, Wołacz
liczby: pojedyncza, mnoga
odpowiada na pytania: kto? co?
np. mężczyzna, kot, pogoda
przymiotnik
odmienny przez: przypadki, liczby i rodzaje. Większość z nich stopniuje się
odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? który? która? które?
np. ładny, duży, metalowy
liczebnik
liczebniki główne, porządkowe i nieokreślone odmieniają się przez przypadki i rodzaje
niektóre liczebniki porządkowe odmieniają się przez liczby (np. pierwszy-pierwsi)
odpowiada na pytania: ile? który z kolei?
jeden, pierwszy
zaimek: rzeczowny, przymiotny i liczebny
odmienia się tak, jak części mowy, które zastępuje
odpowiadają na pytania części mowy, którą zastępują
zastępuje w zdaniu inne wyrazy, np. on, ktoś, my, wy, ten, tamten, tyle