BIBLIOGRAFIA
Espinar, E. (2007). Estereotipos de género en los contenidos audiovisuales infantiles. Huelva: Comunicar
Lopez, F., Etxebarria, I., Fuentes, M. I. eta Ortiz, M.I. (2000). Desarollo afectivo y social. Madrid: Piramide
Acha, J. eta Reizabal, L. (2012). Hezkuntza sozioemozionala eta ikaskuntza-zailtasunak: hezkuntza testuinguruetan aplikatzeko esku-hartzea. Bilbo: Udako Euskal Unibertsitatea
Del Río, P., Alvarez, A. eta del Río, M. (2004). El efecto Pigmalión en la televisión. Red digital Revista de Tecnologías de la Información y Comunicación Educativas. 284-310
GOMENDIOAK
Arauak erabili
Beste aisia-jarduera batzuk eskaini
Gurasoen ohiturek seme-alabengan eragin handia beraz, saiatu ez ikusten telebista askorik eta, bereziki, ekiditen haurrentzako desegokiak diren saioak.
Pantailan ikusiko duenari buruz azaldu
Pantailak piztu eta itzali saioa bukatzean
Pantailan ikusiko duenari buruzko informazioa eskuratu
Programa, joko...hezigarriak hautatu
Pantailak erabiltzeko denbora mugatu
PANTAILEN ERABILPENA ETA
ERAGINA HAURTZAROAN
PRAKTIKETAN IKUSITAKOA
Publizitateak eragin handia haurrengan, bereziki jostailuetan.
Etorkizunean eragina: Segun eta ze jostailurekin jolastu, zure burmuineko alde bat edo beste garatzen da. Adibidez, neskak panpinekin jolastuz gero, haien gizarte lanak garatzen dituzte, mutilek berriz eraikin jolasekin ibiliz gero, perspektiba, dimentsioak etab. Horrek haien etorkizunerako gustuak eta zaletasunak erabakiko ditu.
Gaur egun magisteritzan, gehienak neskak, ingenieritzan gehienak mutilak.
·Mutilentzat bideratutako iragarpenetan ateratzen diren jostailuekin ibiltzen ziren gehien bat; kotxeak, eraikinak... Praktiketan, lasterketak egiten zituzten kotxeekin, eraikinekin aritzen ziren...
· Neskentzat bideratutako iragarki ia gehienak modazkoak, edertasuna bilatzekoak, zaintzazkoak… dira. Praktiketan pultserak egin, marraztu...
Protagonista mistoak diren programak, normalean, ez dira antzematen haurretan hainbeste; ez dute programa horien osagarriak eramaten ezta haien rola imitatu. Pijamas eta Masa y el Oso- rekin gertatzen den moduan, hainbat protagonista neska eta mutila daudenez eta bai neskentzat eta bai mutilentzat bideratuta dagoenez, ez dira hainbeste identifikatzen.
· Mutilak: haientzat bideratutako programak ikusi, gehienetan protagonista mutila: haien rola hartu: Spiderman, Pokemon, Cars
· Neskak: hainetzat bideratutako programak ikusi, gehienetan neska protagonista, imitatu, rola hartu eta haien osagarriak eraman: Hello Kitty, Super Nenas, Frozen..
FAMILIA ETA TELEBISTA
IKERKETAK
Familia bitarteko bezala: desberdintasun indibidualak zehazten dute nolabait ze programa eta ze kantitatean ikusten dute haurrak.
Familiaren eragina umeen telebistaren erabileran
Erabileraren testuingurua
Gurasoak bitartekaritza negatiboa edo positiboa
Anai-arreba handiagoak dituzten umeek hezkuntza-programak lehenago ikusteari utzi
Desberdinatasun indibidualak telebistaren aurrean
Nortasuna eta afektua: Programa bortitzak ikusten dutenak, arazo emozional eta jokaerakoak izan ditzakete.
Adimena eta arrakasta akademikoa: ume burutsuenek telebista gutxiago ikusteko joera dutela, beste batzuk kontrakoa esaten dute. Lorpeneko maila handia duten umeek telebista gutxi ikusi eta eduki onuragarriak aukeratzen dituzte.
SEXUA: Neskak,programa bortitz gutxiago eta programa familiar gehiago . Mutilak, marrazki bizidun gehiago, krimen, akzio-abentura programak, …
ADINA: Eskolaurrekoa, marrazki bizidunak eta hezkuntza-programa. 1. eta 2. kurtsoak, programa informatibo gutxiago eta comedia eta marrazki bizidun gehiago. Lehen hezkuntza bukatzean, programa dramatikoak gertaera errealentan oinarrituta. Nerabezaroan, heldu-entretenimendu programak.
Hurbilketa ekologikoa: Enfasia egiten du haurra eta telebistaren arteko interazioan, familaren bitartekaritzaren kontu zehatera hurbiltzeko.
GEHIGARRIAK
ERAGIN POSITIBOA IZATEKO HAINBAT NEURRI HARTU BEHAR DIRA, HAURRAK ERAGIN NEGATIBOETATIK BABESTEKO. PANTAILAK MODU OREKATUAN ETA HEZITZAILEAN ERABILTZEAN, HAURREK GAITASUN SOZIOEMOZIONALA GARATU DEZATEN.
ESPERIENTZIA EMOZIONALEK, PANTAILETAN IKUSTEN DUGUNAREKIN ENPATIZATZERA ERAMATEN GAITUZTE. HORREZ GAIN, PERTSONAIEKIKO IDENTIFIKAZIOA HARRAPATZEN GAITU ERE, GIZA-GARAPENA IMITAZIOAN OINARRITZEN DELAKO.
ESPAINAKO IKERKETAK
Hobetzeko, haurren, gurasoen eta irakasleen iritziak kontuan hartu behar dira. Helduen jarrera, telebistan ikusten dutenaren arabera eragina du haurrengan. Beharrezkoa da gurasoen parte hartze aktiboa. Arrakasta lortzeko gurasoen mandatua eta nolakoa den haurraren erantzunaren araberakoa da.
GURASOEN FORMAKUNTZA
· Pantailetan agertzen den informazioa haurrari azaldu
· Aldez aurretik, haurrak ikusiko duenari buruz informazioa bilatu
Arau argiak eta zehatzak
Etxean : testuinguru positiboa
PANTAILA MOTAK
JOLAS INTERAKTIBOAK
ERAGIN KALTEGARRIAK
· Estereotipoak hedatu
· Oldarkortasuna, portaera-antisozialak… sustatu
· Ikasteko balio dute
INTERNET
· Errealitatea eta fikzioa nahastea
· Eraso-zibernetikoa pairatzea
· Desegokiak diren usteak edo jokabideak sustatu
· Arazoetatik ihes egiteko tresna gisa erabiltzea
· Hainbat jarduerei uko egitea (jatea, jolastea, etxerako-lanak egitea, gurasoekin hitz egitea…)
· Besteekiko harremanak eta komunikazioa sustatzeko
· Ezagutza berriak eskuratzeko
ORDENAGAILUA
ERAGIN NEGATIBOA
· Giza Garapenerako beharrezkoak diren jarduerak alde batera uztea
· Mendekotasuna sortu
· Ezagutza metakognitiboan hobekuntzak sortu
· Idazkera, irakurketa eta komunikazioa hobetu
· Gaur egungoko gizartearen funtzionamendua ulertzeko balio du
· Ikaskuntzarako osagarri eraginkorra
TELEBISTA
ERAGIN KALTEGARRIA
IRAGARKIAK
· Genero stereotipoak islatu
· Jarrera materialistak sortu
· Guraso eta seme-alaben arteko gatazkak sortu
· Errezetarik gabeko botikak saldu
· Genero rolak, estereotipoak, talde sozialak… hedatzerakoa
· Jarrera materialistak bultzatzean
· Atsedena hartzeko denboran
· Jarduera partekatuak egiterakoan (jatea, etxeko lanak…)
· Haurren sozializazioan
· Giza Garapenerako beharrezkoak diren jarduerak alde batera uzteko arriskua sortu (jolastea, irakurtzea…)
ERAGIN POSITIBOA
· Ezagutzaren Garapena bultzatzean
· Portaera pro-sozialak garatzean
· Garapen Psikologikoan
