Ademhaling
Functies
Gasuitwisseling tussen bloed en lucht
Verplaatsen van lucht, van en naar het gasuitwisselingsoppervlak in de longen
Bescherming uitwisselingsoppervlakken (alveolaire) tegen veranderingen van de omgeving (uitdroging en temperatuur) en pathogenen.
Produceren van geluid
Waarnemen van reukprikkels
Neus, neusholte
Bekleding is cilinderepitheel met trilharen
Slijmcellen
Neusopeningen
Neusbijholten
Neusschelpen
Opwarming ingeademde lucht
Filtering
Zuivering
Bevochtiging
Reukzin
Hoofdonderwerp
Ingeademde lucht verlaat de keelholte en stroomt via de stemspleet (glottis) de larynx binnen.
Larynx bestaat uit kraakbeenringen en heeft een strottenhoofdklepje (epiglottis)
Epiglottis zorgt ervoor dat voedsel niet in de trachea (luchtpijp terecht komt.
Tijdens slikken verplaatst de larynx naar boven, epiglottis sluit zo de trachea af.
Larynx bestaat uit 3 paren kleinere kraakbeenstukken.
ringvormigkraakbeen
1 paar stugge valse stembanden
2 paar flexibele ware stembanden
Bronchiën
Rechter primaire bronchus
Grotere diameter dan linker
Minder scherpe hoek naar longen
Vreemde voorwerpen komen daarom altijd in rechter bronchus
Linker primaire bronchus
Aanvoer van lucht naar linker en rechterlong
Binnen wandbekleding lijkt op trachea
Buitenwand U-vormig kraakbeen
Linker en rechter primaire bronchus vertakken zich verder
Bronchucboom
Vertakkingen van primaire bronchus in kleinere bronchi
Kraakbeenstukken worden steeds kleiner - minder dan 1 mm geen kraakbeen meer.
Bronchioli
Kleinste vertakkingen zonder kraakbeen
Alveoli - longblaasjes
Hier worden de gassen in de longen uitgewisseld
Laat de longen op een spons lijken
Ongeveer 150 miljoen per long
Vergroten het uitwisselingsoppervlakte - 140 m2
Zijn bedekt met enkelvoudig plaveiselepitheel
Macroscopische anatomie van de longen
5 kwabben gescheiden door diepe fissuren
3 kwabben rechts, 2 links
Apex steekt boven de eerste ribben uit
Basis licht op het middenrif of diafragma
Bedekt door de sereuze vicerale pleura
Liggen in de pleuraholten
bekleedt met sereuze parietale pleura
Tussen vicerale en parietale pleura zit pleuravocht
Ademhalingsfysiologie
Rustig of geforceerde ademhaling
Rustige ademhaling
Middenrif en uitwendige tussenribspieren zijn nodig.
uitademing is pasief
Geforceerde ademhaling
Inademing en uitademingsspieren worden actief
uitademing is actief.
Ademhalingsfrequentie
Volwassenen in rust
8 - 20
Volwassenen bij inspanning
meer dan 20
Regeling vd ademhaling
Plaatselijke regeling ademhaling
Invloed van weefsels
Behoefte aan zuurstof
Bij sporten hogere behoefte
Sneller in- en uitademen
Regulering door ademcentra in de hersenen - in de hersenstam.
Reguleren de onbewuste ademhaling en sturen onbewust:
Ademhalingsspieren
Ademhalingsfrequentie
Diepte van de ademhaling
Via het autonoom zenuwstelsel
Bewuste aansturing van ademhalingsspieren
Regulering door hersenschors.
buitenste gedeelte van de hersenen
Ademritme centrum
Verhoogde temperatuur = versnelde ademhaling
(Extreme)afkoeling = vertraagde ademhaling
Anfetaminen, stimulantie = versnelde ademhaling
Opiaten, narcose en kalmeringsmiddelen = verlaagde ademhaling
Onderdelen/opbouw
Neus, neusholte en sinusholten
Keelholte
Strottenhoofd
Luchtpijp
Longen en luchtwegen
Bronchiën en bronchiolen
Longblaasjes (alveoli)
Pharynx of keelholte
Nasopharynx (neuskeelholte)
Laryngopharynx (Strottenhoofd-keelholte)
Trachea
Taaie buigzame buis (2,5 cm diameter, 11 cm lang)
Aanhechting thv larynx
Eindigt in mediastinium (ruimte in borstkas tussen beide longen)
vertakking naar linker en rechter hoofdbronchus
15 - 20 kraakbeenstukken
Versteviging van trachea
U-vormige kraakbeenstukken
Open gedeelte dorsaal
Gesloten gedeelte ventraal
Binnenbekleding
Cilindrisch trilhaar epitheel
Bronchiolen
Vertakken zich tot terminale bronchiolen
diameter van 0,3 - 0,5 mm
Vertakken zich tot meerdere bronchiolii respiratorii
Voeren lucht naar longoppervlak waar gasuitwisseling plaatsvindt.
Gasuitwisselingsoppervlakte - longblaasjes
Cellen van het ademhalingssysteem
Alveolen - longblaasjes (gasuitwisseling)
Pneumocyten
Produceren surfactans om longcollaps tegen te gaan
Surfactans is een olieachtige laag binnen in de longblaasjes.
zorgt ervoor dat longblaasjes open blijven staan bij uitademen.
Surfactans voorkomt het samenvallen van de longblaasjes
Alveolaire macrofagen
Fagocyteren vreemde deeltjes als stof en ziekteverwekkers
Alveolair membraan
Zeer snelle gasuitwisseling dmv diffusie over microscopisch kleine afstand.
Surfactans afgegeven door pneumocyten verplaatsen O2 en CO2 zeer effectief.
Longventilatie
In rust
Ontspannen middenrif
Koepelvorm
Middenrif drukt tegen onderzijde vd longen
Geen drukverschil tussen buiten en binnen
Geen lucht verplaatsing
Bij inademing
Middenrif trekt samen en wordt afgeplat
De borstkas verplaatst naar boven
Luchtvolume neemt toe
Luchtverplaatsing van buiten naar binnen
Spieren
Middenrif - diafragma
Uitwendige tussenribspieren
m. intercostalis exterior
Bij uitademing
Midderif ontspant, borstkas verplaats omlaag
Volume in longen neemt af, longdruk neemt toe.
Longdruk is hoger dan atmosferische druk
Luchtverplaatsing van binnen naar buiten
Spieren
Inwendige tussenribspieren
m. intercostalis internus
Buikspieren
Gasuitwisseling
Externe respiratie
Diffusie van gassen tussen longblaasjes en bloed (capilairen) door de alveolaire membraan
Interne respiratie
Diffusie van gassen tussen bloed (capilairen) en de cellen van weefsels en organen.
Zuurstoftransport
Hemoglobine
Vorming van oxyhemoglobine
Hemoglobine geeft zuurstof af aan weefsels
Als weefsels zuurstofarm zijn en behoefte hebben aan zuurstof, wordt zuurstof losgekoppeld van hemoglobine.
Koolstofdioxidetransport
Aerobe stofwisseling produceert CO2
7% is opgelost in het plasma
23% is gebonden aan hemoglobine - carbaminohemoglobine
70% wordt getransporteerd in bloedplasma onder de vorm van bicarbonaat HCO3