Euskal Herriko musika-trenak

Perkusiozko musika tresna bat da. Normalen sei soka ditu eta makil bat. Hiru zuloko txirularekin jo daiteke, ezkerreko eskuan txirula jotzen eta eskuineko eskuan ttunttuna jotzen.

Musika tresna hau ez da beti itxura eta toki guztietan berdina izan. Lau makilekin jotzen da, forma bertikalean hartzen dira. Gutxinez bi pertsona jo behar dute

Perkusiozko musika tresna bat da, ez da panderetaren berdina.Duela urte asko beste lekuetan erabiltzen zen. Erabiltzen da musika erlijioetarako eta erritmoa gehitzeko da.

Egurrez eginda dago. Musika tresna honek soinua sortzen du, haietatik airea bota ondoren bi kainabera den bibrazioari esker.

Aintzinako musika tresna da. Haginen artean jartzen da eta metalezko mihia beatzekin jotzen da. Ezpainak, mihia eta masailak mugituz not desberdinak lortzen dira.

Txalapartaren antzekoa da eta bi pertsonen artean jotzen da. 30 zentimetroko haga erabiltzen dituzte, Pertsona bakoitzak bi, bana esku bakoitzean. Bertsolariak kopla zaharrak kantatzen dituzte bitartean.

Txirulak edo flautak aire-laster fina ertz baterantz zuzenduta, hodi edo ontzi baten barruko aire-gorputza dardaraztean hotsa ematen duten haize-instrumentuak dira.

Euskal Herrira italiar langileak ekarri zuten XIX. mendea aldera. Txistu eta danborrez ordez erabiltzen hasi ziren. Erreza eramatea zelako eta  kanturako aukera ematen zuelako. Europako beste herrilade batzuetatik ekarritako akordeoi diatonikoei egindako hainbat aldaketekin Euskal Herrian errotu zen. Urte askotan trikitixa panderoaz lagunduta jo da herriko festetan. Europa eta Amerikako toki batzuetan ere ezaguna da.

Euskal haize intsrumentu tradizionala da. Musikalki, bi tutuak independienteak dira, baina aldi berean jotzen dira. Nomalean ezkerreko zuloekin melodia jotzen dute eta eskuinekoekin laguntzen dira.

Euskal Herrian oso nabarmena da hiru zuloko txirulen , material, jotzeko forma eta estilo eta funtzio anitzekin. Bi dira ezagunenak: txistua eta xirula. Bien artean, txistua da zabalena. Funtzio eta joera bertsuak izan dituztenak, baina bi eremu ezberdinetan jotzen zen.Gaur egun horrela ezagutzen dira txistua eta xirula.

Euskal Herriko haize musika tresna bat da. Gaztainondoaren edo hurritzren azalarekin eginda dago. Azalarekin kono forma bat ematen zaio. Bi zulo besterik ez ditu eta hiru soino egin ditzake.Tradizioz artzainek jotzen zuten.

Dultzainaren antzekoa da, musika tresna aerofona bat da. Zuberoab jotzen zen. Dultzaina baino motzagoa da eta zortzi zulo ditu.

Haizezkomusika tresna da eta zazpi zulo ditu sei goialdean eta bestea behealdean. Pitak kainaberaz eginda daude eta metalezko uztai zaball batzuk. Lehen beraiek egin behar zituzten, gaur egun saltzen dituztenean egindak daude.

Perkusiozko musika tresna da eta txirularen laguntzez jotzen da gehienetan. Txirula ezkerreko eskuarekin artzen da eta danbolina eskubiarekin. Txirula erritmoa markatzeko da eta danbolina doinuaren erritmoa markatzeko.