Feudalismoa mendebaldean

Feudalismoa sistema politiko, sozial eta ekonomiko bat zen, IX. urtean sortu zen eta aro modernora arte iraun zen, XV. mendera arte.

Errege-erreginek boterea galdu zuten eta nobleek botere asko hartu zuten

Gizartea talde itxitan banatzen zen. Bi talde bereizten ziren

Talde pribilegiatuak (goi noblezia, elizgizonak...)

Talde ez pribilegiatuak (nekazariak)

Ekonomiaren oinarria nekazaritza zen

Maila altuagoko noble batek, jauna, maila baxuagoko noble batekin, basailua, basailutza ituna sinatzen zuen , basailua babesa eta armada ematen zion eta jauna lur eremu bat ematen zion feudo deritzena. Bi motatakoa izan daiteke

Erregeen eta jaunen (goi nobleak) artekoa

Jaunen eta nekazarien edo maila baxuagoko artekoa.

Feudalismoaren ondorio garrantzitsuenetako bat boterearen zatiketa izan zen. Jaun feudalak erregek bezala aritzen ziren bere feudoetan

Arauak jartzen zituzten

Justizia banatzen zuten

Zergak kobratzen zuten

Pribilegio batzuk zituzten

Eskubide jurisdikzionalak

justizia banatzeko ahalmena zuten eta gainera beste noble batek bakarrik ahal zuen epaitu

Jaun eskubidea

Lanik ez egitea, mota guztietako tasak eta zergak kobratzea eta monopolioak izateko pribilegioak ematen zizkion.

Feudoak oinordetza bidez jasotzen ziren beraz familia nobleen boterea gora egin zuen eta errege-erreginenak behera

Nola antolatzen zen?

Gizarte feudala hiru estamentuetan antolatzen zen, eta talde itxiak ziren, beraz oso zaila zen estamentuez aldatzea.

Estamentu horietako bi, kleroak eta noblezia, pribilegioak zituzten eta hirugarrena, nekazariak, ez zituzten inolako pribilegiorik

Kleroek otoitz egiten zuten biztanleak salbatzeko

Maila desberdinetakoak zeuden

Goi kleroa

Ardura eta entzute handieneko kargudunak ziren, lurrak eta jopuak zituzten

Behe kleroa

Nekazariak ziren, monje xumeak eta landa eremuetako erretoreak ziren

Bizimodu batzuk bereizten ziren kleroen barruan

Klero erregeladuna

Monasterioetan itxita bizi ziren eta erregela bati edo portaera arau bati jarraitzen zioten, eta abade bati jarraitzen zioten

Klero sekularra

Gizartean nahastuta zeuden, hala nola, apaizak

Nekazariak

Beste estamentuak mantentzen zuten lurrak lantzen eta zergak ordaintzen

Nekazari askeak ere bazeuden baino oso gutxi ziren, gehienak jopuak ziren

Nobleak

Beste estamentuak babestu behar zuten, horretarako borroka egin eta gerrara joan behar ziren

Maila desberdinekoak zeuden

Goi noblezia

Oso boteretsuak ziren, lur eremu handiak zituzten eta erregearen basailuak ziren

Behe noblezia

Goragoko mailetako nobleen zerbitzura egoten ziren

Oso aberatak zirenez zaldun ekipamendua eramaten zuten eta boteretsuenak armada propioa zuten

Nobleen bizilekua zen, zerbitzariak eta zaldunak ere bizi ziren han

Goragune batean kokatuta zegoen lurralde osoa ikusteko

Gela garrantzitsuenak omenaldiaren dorrean zeuden

Gaztelua babesteko, harresiak, dorreak eta lubanarro bat zegoen. Sartzeko zubi altxagarri bat zegoen