MANTENUGAI ORGANIKOAK
Gluzidoak
Monosakaridoak
Ezaugarriak
Gozoak, kristal itxura, uretan disolbagarriak.
Glukosa
Gozoa> Mahatsetan
Fruktosa
Pixka bat gozoa> Eztian
Galaktosa
Ez gozoa> Esnean
Disakaridoak
Ezaugarriak
Monosakaridoen elkarketa
Sakarosa
Azukre arrunta> Azukre-kanaberatik
Laktosa
Esnean
Maltosa
Malta-azukrea> Garagardoaren sorkuntzatik
Polisakaridoak
Ezaugarriak
Ez dira gozoak eta ez dute kristal itxura
Monosakarido askoen elkarketa
Erabiltzeko liseriketan haustura prozesua egin behar dugu
Almidoia
Glukosaren elkarketa
Patatan ugaria
Ezinbestekoa dietan
Glukogenoa
Glukosaz eratuta
Gibelean eta muskuluetan metatzen dugu
Zelulosa
Glukosa askoren elkarketa
Haragijaleentzat ez da energetikoa
Landare-zuntzaz osatua
Lipidoak
Ezaugarriak
Desberdinak kimikoki
Uretan disolbaezinak
Motak
Gantzak
Saturatuak> Animali jatorrikoak> Gurina
Funtzio energetikoa
Ez-saturatuak> Landare jatorria> Olioa
Mintz zelularra
Fosfolipidoak
Kolesterola
Estrukturalak dira
Funtzio erregulatzailea
Zenbait bitamina
Zenbait hormona
Proteinak
Ezaugarriak
Estrukturalak dira
Aminoazidoz osatuta
Aminoazidoen proportzioa eta ordena aldatu daiteke
Aminoazido
20 aminoazidotik 12 sortu ahal dituguz
Gorputzak eratzen ditu
8 aminoazido ezentzialak dira> organismoak ezin ditu egin
Proteina bat ekoitzeko:
Liseriketan askatutako aminoazido erabiltzen ditu
Zelulak orden desberdinean jarriko ditu estrukturak konpontzeko
Bitaminak
Ezaugarriak
Askotariko konposaketa kimiko
Kantitate txikietan behar dira
Beroak, argiak eta aireko oxigenoak deusezta ditzake
Motak
Liposolugarriak
Uretan disolbaezinak
Lipidoetan disolbagarriak
A, E, K eta D
Hidrosolugarriak
Uretan disolbagarriak
Lipidoetan disolbaezinak
B1, B2, B12 eta C
MANTENUGAI EZ ORGANIKOAK.
Ura
Ezaugarriak giza gorputzean.
Molekularik ugariena da. Gorputz masaren %63a.
Orekan dago galtzen den ura sartzen denarekin.
Funtzioak
Funts gai gehienen disolbagarria.
Zelulen erreakzio kimikoak uran ematen dira.
Substantziak garraiatzen ditu.
Gorputzeko tenperatra erregulatzen du.
Gatz mineralak
Funtzioak
Hezurren eta hortzen osagaia.
Erreakzio kimikoak erregulatzen ditu